Hoofstuk 1 speciele anatomie van het hart
Anatomie
Ligging van het hart in de thorax
Basis van het hart is die kant van het hart waar de grote vaten (grote lichaamsslagader = aorta) en
longslagader = arteria pulmonalis), vastzitten aan de kleppen tussen de ventrikels en deze grote
vaten. Ligging van de basis is rechtsboven voor.
Apex: punt van het hart: (punt li-ventrikel)
Normale ligging van het hart: wijst de apex naar links van het sternum.
Het hart is enigszins gedraaid waardoor re-atrium en re-ventrikel zich aan de voorzijde van de
borstwand bevinden.
Fibreus skelet
Annulus Fibrosis: stevige fibreuze ring die de atrioventriculaire kleppen omcirkelen. Zeer belangrijk
onderdeel van steunskelet van het hart.
Tevens ontstaan er nog 2 fibreuze ringen ter hoogte van de basis van het hart, waar zij de oorsprong
van de grote vaten (aorta en arteria pulmonalis) omcirkelen. Tussen al deze ringen zijn 2 fibreuze
driehoeken gevormd die samenhang tussen deze annuli fibrosis geven.
Kleinere, li-fibreuze driehoek: vooral bij annulus mitralisklep en aortaklep
Grotere, re-fibreuze driehoek, vooral tussen mitralisklep, aortaklep en tricuspidalisklep.
ookwel: grote bindweefseldriehoek genoemd. Word doorbrood door de bundel van His.
(hier treed vertraging van de geleiding op waardoor atria en ventrikels niet gelijktijdig
samentrekken).
Vanuit dit stevige bindweefselskelet lopen uitlopers naar het bindweefselgedeelte van het
tussenschot tussen ventrikels. Verder lopen compacte, omcirkelende bundels naar de apex van het
hart en naar de rest van de ventrikels en atria.
Opbouw hartwand
Opgebouwd uit 4 lagen:
Endocard: binnenste laag dun glad vlies waar het bloed langs stroomt
Myocard: spierlaag dikte varieert. Is afhankelijk van druk en volumebelastingen.
Spierwand re-ventrikel is dunner met name omdat de druk aan deze zijde van het hart lager is. Li-
ventrikel heeft een hogere druk en de wand is dikker. Systolische bloeddruk longslagader is hooguit
20mmHg en bij de li-ventrikel 100mmHg
Epicard: dunne vlies dat myocard bedekt
Pericard: vlies dat om het hele hart heen zit.
Hartholten
Linker en rechter harthelft. Worden gescheiden door een tussenschot: atriale en ventriculaire septum.
Anatomisch normaal hart bestaat uit 4 ruimtes:
Re-atrium
Re-ventrikel
Li-atrium
Li-ventrikel
Wand atria is dunner dan ventrikels i.v.m lagere druk.
Septum
Scheidingswand tussen rechter en linker harthelft.
Septum interatriale (tussen atria): bevind zich het foramen ovale dit is bij een foetus open, als
onderdeel van de foetale circulatie om zuurstof en voedingsrijk bloed snel naar de grote circulatie van
het kind te laten passeren. Voor de geboorte vind er geen ademhaling plaats en word zuurstof in het
bloed aangevoerd door de aderen van de moeder in de navelstreng. Na geboorte sluit de foramen
ovale zich in de meeste gevallen. Soms blijft dit open dit word PFO genoemd (patent foramen ovale).
,Hartkleppen
In elke harthelft zijn twee hartkleppen aanwezig. De kleppen gaan open en dicht door de
drukverschillen tussen de verschillende ruimtes in het hart. Drukverschillen worden veroorzaakt door
contraheren of samenknijpen van de hartholten. kleppen zorgen ervoor dat het bloed maar één
richting op kan stromen. De bouw van de kleppen tussen de ventrikels en grote vaten (VA kleppen) is
anders dan bouw van de kleppen tussen atria en ventrikels (AV kleppen).
Kleppen tussen ventrikels en grote vaten (VA kleppen)
Pulmonalisklep: klep tussen re-ventrikel en arteria pulmonalis.
Aortaklep: klep tussen li-ventrikel en aorta.
In de annulus fibrosus zijn drie slippen opgehangen die, onder invloed van drukveranderingen of
geheel kunnen worden gesloten of geheel kunnen worden geopend. ookwel: semilunaire kleppen
(zo gebouw dat ze maar aan een zijde kunnen openen).
De similunaire kleppen zijn opgebouwd uit drie klepbladen
of ‘cusps’.
Delen van de klep waar de bladen bijeenkomen in de
klepring heten de commissuren.
Kleppen tussen atria en ventrikels (AV kleppen)
Tricuspidalisklep: klep tussen re-atrium en re-
ventrikel
Mitralisklep: klep tussen li- atrium en li-
ventrikel
Werking van de kleppen tussen atria en ventrikels is
anders. Er kan beter van een hartklepapparaat
worden gesproken.
Zoals in afb 1 te zien is, is het functioneren van de AV kleppen ingewikkelder. Vanuit de hartspier
vormen zich enkele papilairspieren waaraan koorden zitten (chordae tindinaea) die aan de andere kant
weer vastzitten aan de klepslippen. Het openen en sluiten is een samenwerking tussen de invloed van
drukverschillen en het klepapparaat. Het zorgt er tevens voor dat bij het sluiten de klep niet doorslaat.
Circulatie
Grote circulatie: deel van de bloedsomloop dat via de aorta alle organen en de rest van het lichaam
van bloed voorziet. zuurstofrijk en bevat voedingsstoffen.
Bloed van de organen is zuurstofarm en bevat kooldioxide en afvalstoffen en komt in re-atrium terecht
via de volgende structuren:
Vena cava inferior (onderste holle ader)
Vena cava superior (bovenste holle ader)
Sinus coronarius (verzamelader van het door de hartspier verbruikte bloed)
Vanuit re-atrium stroomt bloed via de tricuspidalisklep naar re-ventrikel, dat bloed in de atria
pulmonalis pompt. Daar word bloed door diffusie in de longen voorzien van zuurstof, terwijl kooldioxide
uit bet bloed diffundeert naar de alveolaire lucht (lucht in de longblaasjes).
Zuurstofrijke bloed word getransporteerd naar het li-atrium waarna het door mitralisklep in het li-
ventrikel word gepompt. Li-ventrikel pompt het bloed via de aortaklep waarna de cirkel van vooraf aan
begint.
Ductus Botalli
In de foetus: gaat bloed niet via de longslagader naar de longen maar
bestaat er een verbinding tussen longslagader en ader dusctus
arteriosus of ductus Botalli. Grootste deel gaat naar het hoofd,
bovenlichaam en hart zelf. Rest van het lichaam heeft nog niet zoveel
zuurstof en voedingsstoffen nodig. Direct na geboorte (wanneer kind zelf
ademt) veranderingen drukverhoudingen in het hart. Druk aan de linker kant
word hoger dan aan de re-kant. Daardoor sluit het foramen ovale zich in de
meeste gevallen, zodat het bloed uit de kleine circulatie allemaal naar de
longen van het kind kan gaan. Ductus Botalli sluit zich gewoonlijk in de
eerste dagen nadat het kind zelf is gaan ademen en zijn bloed zelf
zuurstofrijk maakt in de longen.
,De hartspier
Hartspier is op een bepaalde manier gewonden en in het hartskelet gespannen zodat optimaal
transport van bloed kan plaatsvinden. Uitstroomgebied van de ventrikel heet outflowtract. Er is dus
sprake van: rechterventrikel outflow tract (RVOT) en
linkeRventrikel outflow tract (LVOT).
Microscopische bouw van de hartspier
Hartspier is opgebouwd door hartspiercellen.
die dwarsgestreept zijn.
Hartspier is opgebouwd door groot aantal
contractiele hartspiercellen of – vezels. Deze
spiervezels zijn gerangschikt in bundels die in drie
lagen, met een per laag verschillende bundelrichting,
om hartholten heen lopen. worden onderbroken
door annulus fibrosus.
Hartspiercel heeft een kern en bestaat voor
een groot deel uit cytoplasma. Dit word
grotendeels ingenomen door in de lengterichting
georiënteerde myofibrillen, (die karakteristieke
dwarsstreping tonen). Deze myofibrillen bestaat over
de gehele lengte van iedere cel en zijn verdeeld in
eenheden, die zich steeds herhalen.
Sarcomeren: moeten als functionele eenheden van
contractie worden gezien. opgebouwd uit:
myofilamenten: ene is wat dunner en bevat actine, de andere dikker en bevat myosine.
Tijdens contractieschuiven de actinefilamenten tussen de myosinefilamenten. Gebieden waar deze 2
elkaar overlappen worden onder microscoop zichtbaar als donkere dwarse strepen. Via
prikkelgeleidingssysteem bereikt een actiepotentiaal van cellen het myocard. calcium in de cellen
word vrijgemaakt, en gebruikt door de myofibrillen voor verkorting (=contractie). Troponine speelt ook
een rol.
Li-ventrikel is drie keer zo dik als de wand van re-ventrikel. Atriummyocard is weer dunner dan wand
van re-ventrikel.
Prikkelvorming en geleiding
Sinusknoop
Wand van atrium vlakbij aansluiting bovenste holle ader.
Prikkelgeleiding van atria verloopt van spiercel naar
spiercel die als gevolg daarvan contraheren.
AV knoop
Ligt boven de annulus fibrosus (bindweefselring die
atrium en ventrikel van elkaar scheid) in
het re-atrium aan de basis van het atriumseptum.
AV knoop is verbonden met Bundel van His (zorgt voor
gecoördineerde doorvoer van de prikkel
naar de ventrikel)
In de AV knoop: treed er vertraging op van de geleiding
zodat atria de pompwerking kunnen
volbrengen. daardoor goede coördinatie tussen samentrekken atria en ventrikels. Daardoor optimaal
gebruik van atrioventriculaire kleppen.
Bundel van His: Ontvangt de prikkel van de AV knoop en transporteert deze naar de bundeltakken.
Er treed vertraging in de geleiding op.
, Bundeltakken: bundeltak naar de re-ventrikel en
een tak naar li-ventrikel. Li-bundeltak splitst zich na
korte tijd in: Fasciculus anterior (die naar voren loopt)
en fasciculus posterior (die naar achter loopt).
Eindtakken van beide sluiten aan op purkinjevezels.
Kransslagaderen
Ookwel coronairarterien genoemd. eigenlijk zijn er 2
maar er word gemakshalve van 3 gesproken.
Linkercoronairsysteem, splitst zich in 2 grote
hoofdtakken. We onderscheiden:
RCA (right coronair artery) re-kransslagader.
85% van alle harten word een deel van de achterwand
en onderwand li-ventrikel door deze ader voorzien.
Inclusief ventrikelseptum en atrioventriculaire knoop.
RCA vertakt zich in 2 takken:
Ramus posterolateralis (RPL)
Ramus Descendens Posterior(RDP)
LCA (Linker coronair artery): : hoofdstam van
de li-kransslagader. Ong 2 tot 3 cm lang vat en
splitst zich in:
RDA(ramus descendens) (of LAD left
anterior descendens): afdalend tak die
over de
voorwand loopt. Aftakkingen van de RDA zijn de
diagonale takken, die laterale zijde van het hart
voorzien en septale takken. Septale takken staan
loodrecht op RDA en voorzien septum van bloed.
RCX (ramus circumflex): ombuigende tak
naar achterzijde van het hart. Aftakkingen
van de
RCX zijn een of meer Margo Obtusus = MO takken.
Bouw kransslagaderen
Musculeuze arteriën
Arterie is opgebouwd uit 3 lagen:
o Intima: binnenbekleding. Aan lumenzijde bevind zich het endotheel.
o Media: laag onder het endotheel waar spiervezels zich bevinden. Om de media zit een
Elastinemembraam, dan volgen circulair gerangschikte gladde spiercellen (musclaris) waarin ter
versteviging elastine en collagene vezels bevinden.
o Adventitia: buitenkant. Word het vat gevormd door
een ophoping van onregelmatig
Elastinevezels die zich uitbreiden tussen de collagene vezels van de
adventitia zelf.
Oorsprong kransslagaderen
Direct bij de oorsprong van de aorta bevind zich een soort zakje
(cusp) dat word gevormd door aortaklepslip en wand van thoracale
aorta (deel van de aorta liggend in de borstholte).
Anatomisch normale aorta
bestaat uit drie cusps: left
coronary cusp,right coronary
cusp,non coronary cusp. Vanuit
2 cusps ontspringt een
kransslagader. Kransslagaderen
liggen als soort krans om het
hart en vertakken zich loodrecht
in de binnenste spierdelen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller saniemeijer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.