Answers
Bestuurlijk organisatierecht werkcolleges
- Course
- Institution
Werkcolleges bestuurlijk organisatierecht. Cijfer: 8
[Show more]
Seller
Follow
gbag
Reviews received
Content preview
Week 2:Figuur 1: Schema van de decentrale overheden
________________________________________________________________
A. OPEN VRAGEN:
Vraag 1
Lees onderstaand krantartikel en beantwoord de vragen
VOLKSKRANT 16 JANUARI 2014
Rutte: gemeenteraad niet machteloos door decentralisatie
Gemeenteraden worden niet machtelozer door de decentralisatie van overheidstaken.
Uiteindelijk bepalen zij zelf hoe de nieuwe taken worden uitgevoerd, ook al gebeurt dat in
regionale samenwerkingsverbanden van diverse gemeenten.
Premier Mark Rutte zei dat vandaag tijdens een congres van het Kwaliteitsinstituut
Nederlandse Gemeenten in Den Bosch. Hij probeerde de vrees weg te nemen bij veel
raadsleden dat zij minder te zeggen krijgen door de decentralisatie van bijvoorbeeld de
jeugdzorg, de langdurige zorg en de verantwoordelijkheid voor de arbeidsmarkt.
Gemeenten zijn vaak niet in staat die taken in hun eentje uit te voeren. Ze doen dat daarom
in samenwerking met buurgemeenten. Binnen de Vereniging van Nederlandse Gemeenten
is ervoor gewaarschuwd dat 'de lokale democratie hierdoor het nakijken heeft'.
Volgens Rutte loopt dat niet zo'n vaart. Ook in de toekomst kunnen gemeenteraden hun
eigen eisen en voorwaarden blijven stellen, zei hij. Daardoor kan er recht worden gedaan
aan lokale en regionale bijzonderheden.
De premier betoogde dat de oplopende kosten van allerlei voorzieningen het Rijk wel
dwingen te hervormen. Decentralisatie is daarvoor volgens hem de beste manier. 'De kracht
van decentraliseren, van dingen aan gemeenten overlaten, is dat het dicht bij de mensen
gebeurt.'
Rutte zei blij te zijn met de 'positieve manier' waarop gemeenten de decentralisatie uit
regeerakkoord oppakken. Bij gemeenten was de afgelopen tijd nogal wat verzet tegen de
overheveling van taken.
a. In welk deel van de Grondwet vindt men de juridische grondslag (basis) voor de
gedecentraliseerde openbare lichamen?
- Decentrale overheden staan in hoofdstuk 7 van de grondwet.
- Art. 123 Gw: gemeenten en provincies
1
, - Art. 133 Gw: waterschappen
- Art. 134 Gw: overige openbare lichamen
b. Wat wordt, in het kader van de staatsinrichting van Nederland, precies verstaan
onder ‘decentralisatie’?
- Decentralisatie houdt in dat een deel van de wetgevende en bestuurlijke taak
wordt opgedragen door hoge overheden aan lagere overheden.
- Overlaten of toekennen van publiekrechtelijke taken en bevoegdheden en andere
bestuursbevoegdheden door hogere overheden aan lagere overheden. Dit houdt
in dat spreiding van overheidsmacht over verschillende niveaus plaatsvindt.
Vraag 2
Nederland is een gedecentraliseerde eenheidsstaat. Gedecentraliseerd betekent dat de
organisatie van de overheid in Nederland uit verschillende lagen bestaat. Naast de centrale
overheid kent Nederland zogenoemde decentrale overheden. In dit kader kan onderscheid
gemaakt worden tussen territoriale en functionele decentralisatie.
Wat wordt verstaan onder territoriale en functionele decentralisatie? Geef van beide een
voorbeeld.
- Territoriale decentralisatie: decentrale overheden die een huishouden hebben op eigen
grondgebied op het gebied van regelgeving en bestuur ter behartiging van algemene
belangen. Bijvoorbeeld de provincies, gemeentes, waterschappen.
- Functionele decentralisatie: decentrale overheden die bevoegdheden hebben op het gebied
van een bijzondere taak in het kader van de behartiging van het algemeen belang. Bijv.:
waterschap en ZBO’s.
Vraag 3
De decentralisatie in Nederland is georganiseerd via zogenaamde openbare lichamen; ook
wel publiekrechtelijke rechtspersonen genoemd.
a. Noem voorbeelden van openbare lichamen op centraal niveau en decentraal niveau.
- Decentraal niveau: provincies art. 125 Gw.; gemeenten art. 125 Gw;
waterschappen art. 133 Gw.
- Centraal niveau: Staat der Nederlanden art. 42, 44, 45 46 Gw.
b. Noem de bijbehorende (bestuurs-)organen van de door u in onderdeel a. opgesomde
openbare lichamen.
- Staat der Nederlanden
Art. 42, 44, 45 en 46 Gw. Regering; Ministerraad; Ministers; Staatssecretarissen;
Gedeconcentreerde ambten/diensten o.g.v. bijzondere bestuursrechtelijke
wetgeving; Zelfstandige bestuursorganen (zbo)
- Provincie
Art. 125 lid 2 Gw. Provinciale Staten = Algemeen bestuur; Gedeputeerde Staten;
Commissaris des Konings = voorzitter
- Gemeente
Art. 125 lid 2 Gw. Gemeenteraad; College van b&w; Burgemeester= voorzitter.
- Waterschap
Art. 133 Gw. Algemeen bestuur; Dagelijks bestuur= Hoogheemraden; Voorzitter=
dijkgraaf.
2
, c. Waarvoor is het onderscheid tussen openbaar lichaam en bestuursorgaan in het
recht van belang?
De uitoefening van privaatrechtelijke bevoegdheden door, of de toerekening van
privaatrechtelijke handelingen geschiedt door of aan de publiekrechtelijke
rechtspersoon. Je stelt dus niet het bestuursorgaan aansprakelijk wegens
onrechtmatige daad, maar de rechtspersoon (provincie!).
De uitoefening van de publiekrechtelijke bevoegdheden van wetgeving en bestuur
vindt plaats door de organen van de publiekrechtelijke rechtspersoon waaraan ook de
toerekening plaatsvindt. Bv. Bezwaar instellen, doe je niet bij het waterschap, maar
(meestal) bij het dagelijks bestuur.
Vraag 4
Overheidsbestuur wordt dikwijls uitgeoefend door zogenaamde Zelfstandige
Bestuursorganen (zbo’s). Kunnen zbo’s worden gerekend tot de decentrale overheden?
Nee in beginsel bepaalt artikel 1 sub a Kaderwet zelfstandige bestuursorganen dat een zbo
een bestuursorgaan van de centrale overheid is met openbaar gezag bekleed, en dat niet
hiërarchisch ondergeschikt is aan een minister.
- Hiermee kan een zbo dus niet worden gezien als vorm van decentralisatie. Door de
zelfstandigheid die een zbo heeft, lijkt het wel alsof het een vorm is van decentralisatie. In
vele gevallen moet een zbo verantwoording afleggen aan de betrokken minister of
staatssecretaris (dit hoeft niet bij decentralisatie).
Vraag 5
De decentrale overheden zijn om diverse redenen vaak gedwongen om met
elkaar samen te werken.
a. Noem een aantal motieven die bestuurlijke samenwerking noodzakelijk maken.
1. Financieel voordeel i.v.m. noodzakelijke bezuinigingen van de centrale overheid.
2. Politiek-bestuurlijke argumenten, bijv. om het draagvlak van een bepaald beleid te
bevorderen.
3. Verplichte samenwerking.
b. In welke vormen, en op welke wijzen, geschiedt deze samenwerking?
1. bijv. de 25 veiligheidsregio’s waarin Nederland is opgedeeld.
2. bezit geen rechtspersoonlijkheid, dus ook geen algemeen bestuur en dagelijks
bestuur. Heeft ook geen privaatrechtelijke bevoegdheden. Komt in de praktijk niet vaak
voor.
3. nieuw sinds 1/1/2015, bezit rechtspersoonlijkheid en heeft in tegenstelling tot een
gemeenschappelijke regeling slechts één orgaan. Er kunnen uitsluitend colleges van
B&W in deelnemen en kunnen alleen worden ingesteld voor de behartiging van de
sturing en beheersing van ondersteunende processen en uitvoeringstaken. Bij
Uitvoeringstaken alleen mag gaan om taken die naar hun aard geen of weinig
bestuurlijke aansturing en controle vragen en waarbij geen beleidsmatige keuzes meer
hoeven te worden gemaakt
4. bijv. één gemeente neemt voor andere de sociale dienst voor haar rekening
5. ‘regeling zonder meer’. Niet expliciet genoemd in Wgr maar artikel 1 Wgr vormt
hiervoor de basis. Er is geen organisatorisch verband, de samenwerking berust op
convenanten, afspraken en intentie verklaringen.
A. Privaatrechtelijk via de oprichting van of deelname aan een privaatrechtelijke
rechtspersoon, zie voor de voorwaarden art. 160 Gemw.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller gbag. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.83. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now