Class notes
Hoorcollege 6 Encyclopedie der Rechtswetenschap II
- Course
- Institution
Hoorcollege 6 Encyclopedie der Rechtswetenschap II. Onderwerp: democratie.
[Show more]
Seller
Follow
jantxx_1999
Reviews received
Content preview
Hoorcollege 6 DemocratieEerst een democratische steekproef
Partijen die de rechtstaat willen aantasten:
- Juridisch verbieden
- Met andere middelen bestrijden
- Alle ruimte geven
Anti-democratische partijen:
Zelfde opties.
Is rechter Handy (uit de casus van Fuller) een democraat
• Handy vindt dat rechters hun beslissingen moeten afstemmen op wat de bevolking -- blijkens
opiniepeilingen -- verlangt.
• Waarom is Handy wel een democraat? Hij vindt de wil van het volk belangrijk. Hij geeft
gehoor aan wat de meerderheid van de bevolking wenst.
• Waarom is Handy geen democraat? Hij negeert de democratisch vastgestelde wet. Spanning
tussen representatieve democratie en de directe democratie.
• In het privaatrecht (en ook strafrecht) word verwezen naar open normen als r&b etc., deze
termen nodigen rechters uit om zich te verdiepen in hoe de bevolking zelf erin staat.
Structuur hoorcollege
• Wat is democratie?
• Formele en materiële democratie
• Pluralistische en constitutionele concepties van democratie
• Hoe moeten we omgaan met:
– intolerante uitingen, binnen het parlement en daarbuiten?
– wetsvoorstellen die ingaan tegen fundamentele rechtsstatelijke waarden, zoals
grondrechten?
– ondemocratisch georganiseerde politieke partijen?
– politieke partijen die de democratische rechtsstaat willen afschaffen?
• Margalit: verschil tussen beschaafde en fatsoenlijke samenleving
Wat is democratie? Klassiek onderscheid tussen formele en materiële democratie
, • (1) Formeel concept:
– Een besluitvormingsprocedure: de meerderheid beslist. Waarbij ieders stem gelijk
meetelt, uiteindelijk beslist de meerderheid, de meerderheidsstem geeft de
doorslag. Nadruk op procedure.
– Alle meningen zijn evenveel waard (waardenrelativisme/ subjectivisme).
• (2) Materieel concept:
– Democratie als verzameling abstracte waarden: gelijke rechten en vrijheden,
broederschap. Je ziet democratie primair als een verzameling waarden. Inhoudelijke
kern is aanwezig in de democratie.
– Democratie kent een niet-onderhandelbare kern: verdraagzaamheid/tolerantie en
een publieke vorm van wederzijds respect. Inhoudelijk moreel uitgangspunt.
– De meerderheid beslist niet altijd! Opvattingen kunnen in conflict zijn met norm van
wederzijds respect en tolerantie, hier verzet de materiële democratie zich tegen de
meerderheidsbeslissing. In de materiële democratie is minderhedenbescherming.
Meerderheidsbeslissing kan ongeldig zijn.
– Democratie als smalle (‘tweede orde’) moraal. Late Rawlls en Nusbaum. In publieke
sfeer moet je je aan de norm houden, in privésfeer meer vrijheid.
– Democratie als attitude: burgerschap, inzet en burgermoed.
Een formele democraat benadrukt de democratisch totstandkoming van controversiële besluiten
De meerderheid beslist over een controversieel besluit, verbod op rituele slacht bijv. formele
democraat zal zeggen dat besluit geldig is. Procedure is hier beslissend.
• Probleem: de meerderheid heeft altijd gelijk en je kunt deze nooit begrenzen, als
meerderheid besluit neemt waardoor de democratie wordt aangetast, dan kun je niks
hiertegen doen.
• Ander probleem: stabiele meerderheden, steeds dezelfde meerderheid die bepaalt. Dan krijg
je een situatie waarin bepaalde minderheden stelselmatig onderdrukt worden.
• Laatste probleem: stel partij komt op die het spel wel meespeelt zolang ze niet de
meerderheid hebben, maar de democratie willen opheffen zodra ze de meerderheid hebben,
dan kun je hier ook niks tegen doen.
Formele democratie, problemen
1. De meerderheid kan zich vergissen; wie corrigeert dat?
2. Bij stabiele minderheden en stabiele meerderheden kunnen minderheden stelselmatig
worden onderdrukt. Hoe democratisch is dat?
3. Hoe ga je om met partijen die niet democratisch georganiseerd zijn?
4. Hoe ga je om met racistische en andere discriminerende uitingen door politici? Is er geen
inhoudelijke grens?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jantxx_1999. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
70055 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now