Hoofdstuk 2. Van opvoedingskramp naar opvoedingskracht
Inleiding
We zijn in Nederland gemiddeld rijker dan ooit, maar ondanks dat lijkt het grootbrengen van
kinderen niet makkelijker geworden. Er is sprake van een toenemend beroep op
hulpverleners, terwijl het aantal en de zwaarte van de psychische problemen bij kinderen en
jongeren ongeveer hetzelfde blijft. Hermanns denkt dat dit komt doordat ouders sneller het
gevoel hebben dat ze tekortschieten en schakelen ze daarom sneller een hulpverlener in.
Krampachtig ouderschap en modernisering
Ouders zijn zich voor veel meer ontwikkelingsaspecten verantwoordelijk gaan voelen. Het
ging lange tijd vooral om voeding, hygiëne en gezondheid. Tegenwoordig strekt de
verantwoordelijkheid zich uit tot emotioneel welbevinden en geluk (Stearns).
Gevolg: hyperparenting de suggestie dat elke ouder de mogelijkheid maar ook de plicht heeft
om het perfecte kind te construeren.
Opvoeding als keuzemenu
Er is een manier om aan de ouderlijke aansprakelijkheid te ontsnappen, en dat is als het
probleem gelabeld kan worden als een syndroom of een stoornis (bv ADHD). De afgelopen
decennia is het pedagogisch middenveld grotendeels verdwenen (kerk, familie, school hebben
een minder grote rol). Dit is enerzijds positief: ouders hebben meer autonomie gekregen,
hebben minder last van sociale controle en hoeven in de opvoeding minder rekening te
houden met voorschriften van ideologische aard. Negatief effect: een toenemende
afhankelijkheid van een en toenemend beroep op experts.
De pedagogische civil society als remedie
Versterken van de civil society (de maatschappij van burgers): Meer samenwerking tussen
ouders, betere verbindingen tussen ouders en scholen, gelijkwaardige relaties tussen ouders en
opvoedingsdeskundigen en een op preventie gerichte overheid die zich aanzienlijk minder
top-down gedraagt.
Pedagogische civil society: Socialisatie van kinderen en jongeren en de actieve rol die
jeugdigen spelen in de samenleving.
Sociaal kapitaal: dit gaat om normen, de sociale netwerken en relaties tussen volwassenen en
kinderen die belangrijk zijn voor het opgroeien. De bedoeling is dat gemeenschappen die
gebaseerd zijn op vertrouwen, de effectiviteit van instellingen zoals bijvoorbeeld scholen
bevorderen. In wijken met een hoog sociaal kapitaal is minder criminaliteit, minder
kindersterfte, minder tienerzwangerschappen, meer deelnamen aan het hoger onderwijs en een
hogere tolerantie voor diversiteit.
Een sociaalkritische invalshoek
Scholen in verarmde Amerikaanse binnen steden hebben een negatief sociaal kapitaal; ze zijn
niet in staat om leerlingen de intellectuele en sociale basis mee te geven die hoop bieden op
een beter bestaan. Ouders betrekken bij school en het sociale beleid is hierin van belang. Het
geeft ouders het gevoel van ‘ownership’ en dit zorgt voor empowerment bij ouders.
Noodzakelijke gemeenschapszin
Het willen versterken van verbindingen tussen iedereen die zich in het maatschappelijke
middenveld met de opvoeding en socialisatie van kinderen bezighoudt, wordt als een
onmogelijkheid gezien. Obstakels zijn drukke tweeverdienende ouders hebben geen tijd om
zich met de buurt bezig te houden, En beschikken moderne geïndividualiseerde burgers nog
wel de benodigde vaardigheden om bijvoorbeeld hangjongeren aan te spreken?
, Hoofdstuk 6 Garnituur of hoofdgerecht
Een nieuw menu – op zoek naar de juiste verhoudingen
Meester kok Albert Kooy heeft een missie; liever super goede groenten dan opgefokt vlees.
Hiermee introduceert hij een nieuw menu; het garnituur (20%) op ons bord wordt
hoofdgerecht (80%), het hoofdgerecht wordt garnituur. We moeten en kunnen ons menu
bewuster kiezen.
En dit geldt ook voor de jeugdsector. De transitie jeugdzorg en de Wet Passend Onderwijs
zijn niet alleen nodig vanwege de noodzaak tot bezuinigingen door de groei van de zorg. Veel
ernstiger is dat zij die het hardste steun nodig hebben, daar het langst op moeten wachten. Hoe
werken we dan aan betere verhoudingen? Dit als alleen als:
- Positief jeugdbeleid versterkt wordt;
- De zorg die echt nodig is, radicaal vanuit het perspectief van kinderen in hun omgeving
worden gemaakt.
De juiste steun op de juiste tijd op de juiste plek aanbieden.
In dienst van eigen kracht
De inzet van een jongerenwerker kan het verschil maken, maar vaak is jongerenwerk
(culturele en sportieve activiteiten) maar het garnituur. Het hoofdgerecht is de professionele
wereld, maar die kijken vaak naar het tekort en niet naar de kracht.
Het is de kunst om professionals in dienst van de eigen kracht van mensen te laten werken, in
plaats van in dienst van de eigen organisatie.
Civil society: geen doel, wel vertrekpunt
De grootste uitdaging ligt bij de lokale overheid: de politiek heeft de kans te sturen, de
ambtelijke organisaties hebben de kans zich te bekwamen in het faciliteren van de civil
society. De beste vorm van faciliteren is soms niks doen...
Niet het institutionele belang moet domineren, vier opgaven hierin zijn belangrijk:
1. Bureaucratische regels van de overheid die in de weg zitten, worden opgeruimd;
2. Opdrachten aan organisaties worden gericht op steun aan eigen kracht;
3. Professionals werken in dienst van talentontwikkeling bij mensen en niet in dienst van
regels en instellingsbelangen;
4. Het begint en eindigt met burgers.
Om gebruik te maken van eigen kracht van mensen, moet ook de eigen kracht van de
professional aangeboord worden.
De gemeente kan het samenspel bevorderen door wat de ‘grammatica van talentontwikkeling’
genoemd kan worden. Dit betekent:
- een beroep op mensen;
- hen tot verbinding brengen, zodat er een beweging van mensen onderling komt; - en in die
beweging een steun voor actie mogelijk maken.
Ten Slotte
Burgerkracht als hoofdgerecht, met een beroep op het positieve vrijwillige initiatief vormt
80%, met hooguit 20% professionals en overheid als garnituur. Burgerkracht die beter tot zijn
recht komt, de vrucht van passie, smaakt naar meer. De ingrediënten zijn aanwezig in de
eigen regio, al was het alleen maar omdat er zoveel jongeren zijn.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Kimluijken. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.33. You're not tied to anything after your purchase.