Complete samenvatting van Hoorcollege 3 'Watermanagement' van het vak water uit blok 3
Samenvatting bevat ook oefen opdrachten uit sowiso.
De relevante stof voor dit hoorcollege uit het dictaat 'water' is ook meegenomen in de samenvatting.
Geschikt voor de opleiding Built environment.
Ik heb zelf m...
Hoorcollege 3 Watermanagement
Leerdoelen
Hoe zorgen we ervoor dat we genoeg water ter beschikking hebben, maar houden we tegelijkertijd droge
voeten?
• Ken je de relatie tussen watersysteem, bodem, geografie en water(geohydrologie) en kun je
toelichten hoe deze relatie waterstromen kan beïnvloeden
• Kan je benoemen hoe we de waterhuishouding in een gebied regelen via afwatering, ontwatering,
en waterberging
• Kan je voorbeelden geven van verschillende technieken om de waterhuishouding in een gebied te
regelen
• Kan je een waterbalans van een gebied opstellen en berekenen hoeveel waterberging/afwatering
noodzakelijk is in een gebied rekening houdend met klimaatverandering
Watermanagement bestaat uit 3 delen,
• Afwatering→ afvoer van water uit het herkomstgebied(een water systeem) door sloten, tochten,
beken (dus door oppervlaktewater)
• Ontwatering→ afvoer van overtollig grondwater op ruimtelijke schaal van perceel of kavel
• Waterberging→ opslag van water in perioden met veel neerslag
o Beperking noodzakelijke afwateringscapaciteit
o Zoetwatervoorziening droge periodes
Waarom is watermanagement zo belangrijk voor Nederland
Als je kijkt naar het landschap van NL dat zie je dat het gevormd is door natuurlijke processen en de reactie
van de mens op deze prossen.
• Het begon met het natuurlijke landschap, het is een delta gevormd door de grote rivieren.
• De mens is steeds meer grondstoffen die in de bodem zitten gaan gebruiken.
• Hierna ging je de mens het landschap steeds meer inrichten, dus het plaatsen van slootjes etc.
• Als gevolg hiervan begint in de vroege middeleeuwen de bodemdaling al door ontwatering van
veen.
• Late middeleeuwen ontstaan steeds grotere meren door ontvening en wegslaan van het veen bij
een storm
• Heviger bodemdaling door grootschalige intensievere bemaling
• 17e eeuw, aanleg ringvaarten en droogmalen van de meren→ bodemdaling zet steeds verder door
• Het probleem is dat we nu in een eeuwige cirkel zitten. Want wanneer je iets droog maakt moet je
het drooghouden. Doe je dit niet, dan loopt het langzaam weer vol.
Waarom is het watermanagement nu nog steeds zo belangrijk
We moeten het blijven managen om de huidige condities in stand te houden. Maar niet alleen om droge
voeten te houden maar ook om nieuwe gebieden aan te leggen. En omdat in sommige delen van
Nederland bodemdaling erg voorkomt. Je ziet dat huizen op een stevige zandlaag niet dalen maar het
omliggende gebied wel.
,Watermanagement landelijk gebied
Je kan een onderscheid maken tussen Laag NL en hoog NL.
Onderscheid wordt grofweg gemaakt tussen de gele (oosten) gebieden
en de blauw/ groene gebieden. In het lage NL heb je veel maaiveld
hoogtes onder NAP.
Hoe onderscheiden we deze twee gebieden van elkaar,
• Laag NL zijn over het algemeen polders. Deze polders zijn actief
pijlbeheerst want anders lopen ze vol water.
o Laaggelegen, vlak→ zorgt ervoor dat er weinig
natuurlijke afstroming is
o Bodemmateriaal bestaat vooral uit klei-veen gronden
• Hoog NL noemen we vrij afwaterende gebieden. Dit betekend dat vooral door reliëf het water op
natuurlijke wijze wordt afgewaterd. Dit resulteert wel in watertekorten omdat ze het water in de
winters niet kunnen vasthouden.
o Het zijn hooggelegen gebieden, ze zijn hellend richting de polders
o Bestaat vooral uit zandgronden
Definitie van vrij afwaterende gebieden
Gebied waar van het waterniveau op het afwateringspunt hoger is dan de buitenwaterstand waar het op
loost.
In Nederland hebben we vooral topofrafische waterscheidingen
Polders
Definite van een polder
Gebied waarvan tijdelijk of permanent het waterniveau op het afwateringspunt lager is dan de
buitenwaterstand. (dus’afwateringspunt lager is dan de buitenwatestand’ betekend dus dan je tegen de
zwaartekracht in moet en dus omhoog)
Dit kan niet op een natuurlijke manier m aar moet met gemalen.
In Nederland onderscheiden we drie soorten polders
• Rivierpolders→ polder gelegen aan een rivier
• Getijdepolders→ afhankelijk van eb en vloed
• Droogmakerijen
Voorbeeld van een polder. Kenmerkend is dat het
water in de polder lager ligt dan de boezem en
zee.
, Rivierpolder
Dit is dus een polder aan een rivier. Een voorbeeld hiervan is de uiterwaarde bij Nijmegen.
Kenmerken van een rivierpolder zijn dat er gebruik wordt gemaakt van een zomerbed + uiterwaarden die
het winterbed vormen. Zomer en winterbedden zijn er omdat er in de winter veel meer water afgevoerd
moet worden als het gevolg va n meer regen en meer smeltwater. r.
Getijdepolder
Is een polder afhankelijk van het getij. Loop dus niet vol ten gevolge van een cyclus van seizoenen maar
aan de cyclus van eb en vloed.
Wanneer het eb is, is de buitenwaterstand lager dan in de polder en dus kan de polder zijn water kwijt.
Wanneer het vloed is, is de buitenwaterstand hoger dan in de polder en dus kan de polder zijn water niet
kwijt en loop zelfs vol. Dit kan geregeld worden doormiddel van kunstwerken.
Droogmakerij polder
Deze polder wordt veel gebruikt voor bewoning of economische activiteiten. Droogmakerijen managen
hier het water actief. Klassieke droogmakerijen zijn molens maar tegenwoordig gaat het vooral
mechanisch.
Hoe zien droogmakerijen eruit
Droogmakerijen hebben een klassiek patroon. Ze hebben een klassiek verkavelingspatroon met allemaal
kleine tochtjes (gele lijnen). Worden gebruikt om water binnen een droogmakerij te sturen en te managen.
Met daaromheen een boezem/ ringvaart die hoger ligt dan de droogmakerij. Op de ringvaart wordt het
water uiteindelijk afgevoerd.
Droogmakerijen
Bij droogmakerijen maken we een onderscheid tussen droogmakerijen die
vroeger meren waren, dus waar actief land is gewonnen op water. Bv
Flevoland. En droogmakerijen waar langzaam vervening heeft plaats
gevonden. Dit zijn gebieden die onder invloed van tijd steeds moerassiger
zijn geworden
Droogmakerij.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Pepijn1903. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.39. You're not tied to anything after your purchase.
