Samenvatting voor het vak Inleiding recht, jaar 1 blok 1 HBO-rechten. Door deze samenvatting heb ik een 7,1 weten te halen. Gebruik deze samenvattingen voor het leren en het halen van een voldoende!
Aantekeningen Inleiding Recht
Functies van het recht
Ordenen van menselijke gedrag door het stellen van regels
Handhaven van de regels dor geschilbeslechting
1. Normatieve functie
2. Additionele functie
3. Instrumentele functie
4. Geschillenoplossing: eigenrichting voorkomen
Rechtsbronnen
Nederlands recht:
1. De wet
2. De jurisprudentie (rechtspraak)
3. De gewoonte
4. Verdragen
Rechtsbron de wet; verschillende soorten wetgevers
Verschillende wetgevers maken verschillende soorten regelgeving
Wet in formele zin (regering en Staten-Generaal)
AMvB’s (regering)
Ministeriële regelingen (minister)
Provinciale verordeningen (provinciale staten)
Gemeentelijke verordeningen (gemeenteraad)
Waterschap verordening
Rechtsbron de wet; rangorde bij conflict
Rangorde tussen de verschillende wetten (voorrangsregels)
Hogere regels gaan voor lagere regels
Bijzondere regels gaan voor algemene regels
Jongere regels gaan voor oudere regels
Rechtsbron de wet; hiërarchie
Verdragen
Grondwet (wet in formele zin)
AMvB’s (regering)
Ministeriële regelingen (minister)
Provinciale verordeningen – waterschap verordeningen
Gemeentelijke verordeningen
,Rechtsgebieden
Privaatrecht
- Onderwerp: rechtsverhouding tussen individuen (burgers onderling)
- Gelijkwaardige, horizontale verhoudingen
Publiekrecht
- Onderwerp: rechtsverhouding Staat – individu/inrichting van de overheid
- Verticale, ongelijkwaardige verhoudingen; het gaat nl. om de uitoefening van bevoegdheden
die exclusief aan de overheid zijn toegekend
Privaatrecht Publiekrecht
Personen- en familierecht Staatsrecht
Ondernemingsrecht Bestuursrecht
Vermogensrecht Strafrecht
Rechtsbronnen
1. De wet
2. De jurisprudentie
3. De gewoonte
4. Verdragen
De wet
Verschillende wetgevers: centraal en decentraal
Verschillende soorten wetten:
- Wetten in formele zin
- Wetten in materiële zin (ieder wetgevers besluit dat bestemd is voor onbepaald aantal
personen)
Rangorde bij conflict
Verschillende rechtsgebieden
Rechtsbron verdrag
Verdrag: overeenkomst tussen 2 of meer staten
Belangrijke voorbeelden:
Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie
Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele
vrijheden (EVRM)
Rechtsbron gewoonterecht
Gewoonterecht (ongeschreven recht)
Speelt vooral tol in burgerlijk recht, staatsrecht en volkenrecht
Ongeschreven recht
Voorwaarden:
1. Bestendig gebruik, ononderbroken, gedurende langere tijd, in bepaalde kring
2. Dit bestendige gebruik moet als rechtsnorm worden ervaren. Men moet de overtuiging
hebben dat men verplicht is zich aan de regels te houden
Voorbeelden:
- Staatsrecht
- Verhoudingen regering parlement
- Vertrouwensregel
- Burgerlijk recht
- Veehandel
Rechtsbron jurisprudentie
Art. 11 Wet Algemene Bepalingen
, Rechters passen de wet toe, maar zij leggen de wet ook uit of vullen de wet aan
Rechters spreken dus niet alleen recht, zij maken ook recht
De rechter gebruikt in de praktijk rechtspraak (vooral die van de Hoge Raad) als rechtsbron
en kent daaraan gezag toe: precedentwerking
Rechters beslissen in overeenstemming met bestaande jurisprudentie (vooral van Hoge
Raad). Goed voor rechtszekerheid!
Jurisprudentie heeft ook buiten de rechtelijke macht gezag. Advocaten en OM ontlenen hier
argumenten aan
Hoge Raad houdt zich gewoonlijk ook aan eigen, vaste rechtsspraak. Soms gaat Hoge Raad
‘om’
Interpretatie methoden
Wetten of woorden in wetten moeten worden uitgelegd
Hoe gaan rechter te werk als de wet moet worden uitgelegd?
Wetshistorische interpretatiemethode
Wat is de bedoeling van de wetgever? Parlementaire stukken (bijv. de Memorie van
Toelichting)
Teleologische interpretatiemethode
De rechter kijkt naar het doel van de wettelijke bepaling
Systematische interpretatiemethode
De rechter kijkt naar het systeem, zegt de plaats van de wet of het artikel nog iets over de
betekenis?
Grammaticale interpretatiemethode
Welke algemene betekenis heeft het woord (uit wettekst) en welke betekenis heeft het in
het alledaagse spraakgebruik
Anticiperende interpretatiemethode
De rechter baseert zich op toekomstig (bijna-)recht
Rechtsvergelijkende interpretatiemethode
De rechter verwijst naar een buitenlands rechtsstelsel
Redeneerwijzen
Wat moet de rechter beginnen als de wet geen oplossing biedt, omdat er geen regel bestaat of als er
een leemte is in de wet?
Dan kan de rechter niet interpreteren!
Rechter kan de wet aanvullen door:
De redenering naar analogie
De a contrario- redenering
De redenering naar analogie
Er is een overtuigende gelijkenis tussen het wel en het niet in de wet geregelde
De rechter kan op basis van die gelijkenis de regel van toepassing verklaren
- Voorbeeld
Regel : ‘koop breekt geen huur’ (huurbescherming)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller patatjespeciaal. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.44. You're not tied to anything after your purchase.
