Bij de vertebraten bevinden de hersenen zich in een schedel, het ruggenmerg bevindt zich in een
kanaal van de wervelkolom, het wervelkanaal.
De hersenvliezen liggen tussen de beenderen en het neurale weefsel. Deze zorgen voor het
stabiliseren en beschermen van het neurale weefsel.
De hersenvliezen gestart van de beenderen naar het neurale weefsel toe: dura mater, arachnoïdale
mater, pia mater.
❖ De dura mater wordt ook wel het harde hersenvlies genoemd.
Tussen de wervelkolom en de dura mater is een epidurale
ruimte.
Tussen de hersenen en de dura mater is deze ruimte normaal
gezien gesloten.
De ruimte tussen de pia mater en de arachnoïdale ruimte
wordt de subdurale ruimte genoemd en is normaal gezien
gesloten.
De dura mater bestaat uit 2 lagen: periostale laag (tegen het
botvlies) en meningeale laag (meer naar de kant van het
neurale weefsel). Tussen deze 2 lagen liggen op een aantal
plaatsen bloedsinussen.
❖ Het
arachnoïdale membraan.
Het membraan ligt niet meteen aan tegen de pia
mater, er ligt een subarachnoïdale ruimte tussen.
Hierin stroom het cerebrospinaal vocht (CSF)
❖ De pia mater wordt ook wel het zachte
hersenvlies genoemd. Het ligt meteen aan tegen het
neurale weefsel.
1
,Het cerebrospinaal vocht is de vloeistof die zich bevindt in de hersenen.
Het wordt aangemaakt in de plexi choroidei in de
wanden van de hersenventrikels.
Via een aantal openingen kan het cerebrospinaal vocht
terechtkomen in de subarachnoïdale ruimte. Het wordt
uiteindelijk afgevoerd via de arachnoïdale villi naar de
sinus sagitalis superior.
De voedingstoffen voor de CSF worden aangevoerd via
bloedvaten in de pia mater.
De bloedhersenbarrière scheidt de bloedsomloop van
het extracellulaire vocht van de hersenen. Het laat enkel
zeer kleine moleculen door.
Wat is het verschil tussen meningitis en encefalitis?
Meningitis is een hersenvliesontsteking. Encefalitis is een hersenontsteking.
Vaak treden meningitis en encefalitis ook samen op.
Meningitis ontstaat doordat de kiemen door
de bloed-CSF passeren.
Encefalitis ontstaat doordat de kiemen door
de bloedhersenbarrière passeren.
De bloed-CSF in de plexi choroidei bestaat uit
gefenestreerd endotheel dat omgeven is
door sterk gebonden choroïdale plexus
epitheliale cellen.
De bloed-hersenbarrière bestaat uit niet-
gefenestreerd endotheel dat omgeven is
door gliale cellen.
1.1.2 VERWEKKERS
❖ Streptococcus pneumoniae (pneumokok):
Kenmerken
▪ Grampositieve bacterie: grampositieve bacteriën hebben een celwand die bestaat uit
een dikke laag peptidoglycaan. Ongeveer 60-90% van de celwand bestaat uit
peptidoglycanen. Daarnaast bevat het ook
nog teichoïnezuren. Deze zijn negatief
geladen en zorgen voor een netto
negatieve lading van de celwand. Dit is
belangrijk voor het transport van Ca2+ en
Mg2+. Bovendien doen ze dienst als
oppervlakte antigenen.
2
, De teichoïnezuren kunnen covalent gebonden zijn met de peptidoglycaan of ze kunnen
verbonden worden met een lipide anker. In het laatste geval spreken we van
lipoteichoïnezuren.
▪ Coccen
▪ Phylum Firmicutes
▪ Klasse Bacilli en Cocci
▪ Katalase negatief: katalase is een enzym dat waterstofperoxide omzet in water en
zuurstofgas. Om te bepalen of een bacterie katalase positief is of negatief, kunnen we de
katalase test uitvoeren. Hierbij wordt op een draagglaasje een druppel
waterstofperoxide geplaatst en een kleine hoeveelheid van de bactericultuur. Indien het
meteen brubbelt dan is het positief, anders is het negatief.
▪ Alfa-hemolyse: streptococcen kunnen immers ingedeeld worden naargelang de vorm van
hemolyse. Er bestaan 3 verschillende vormen van hemolyse: alfa-, bèta- en gamma
hemolyse.
Alfa-hemolyse is een onvolledige hemolyse, de rode bloedcellen worden niet volledig
afgebroken. De bacteriën produceren stoffen die het hemoglobine van de rode
bloedcellen omzetten in methemoglobine. Hierbij wordt Fe2+ geoxideerd tot Fe3+.
Methemoglbine heeft een groene kleur. Als je dus de bacteriën gaat kweken op een
bloedagar dan ontstaan er kolonies die omgeven worden door een groene rand
aangezien de rode bloedcellen methemoglobine bevatten i.p.v. hemoglobine.
Bèta-hemolyse is wel een volledige hemolyse, hierbij ontstaat een heldere, geelachtige
zone rond de kolonies.
Gamma hemolyse is geen hemolyse. Er is geen verandering van de bloedagar rond de
kolonies.
Reservoir
Streptococcus pneumoniae kan enkel maar geïsoleerd worden uit de mens. Het is bij
iedereen asymptomatisch aanwezig in de nasofarynx. Het is echter zo dat de bacterie bij
mensen met een verzwakt immuunsysteem toch pathogeen kan zijn. Indien het terechtkomt
in de bloedbaan en door de bloed-CSF passeert dan kan het meningitis veroorzaken. Meestal
worden er echter andere ziekten veroorzaakt door de bacterie.
Virulentiefactoren
▪ Polysacharidenkapsel: dit beschermt de bacterie tegen
fagocytose. Er bestaan 92 serotypes.
▪ Pneumolysine: remming trilhaarfunctie en
vermindering van oxidatieve burst. De trilharen houden
normaal gezien de stofdeeltjes en pathogenen tegen.
Een fagocyt neemt de bacterie op in een vesikel, het
fagosoom genoemd. Dit fagosoom versmelt met een lysosoom. In het lysosoom is er
onder andere fagocyt oxidase aanwezig. Dit kan zuurstof omzetten in superoxide anion
wat oxidatieve burst wordt genoemd. Dit vernietigt de microbe.
▪ IgA protease: enzym dat IgA klieft, zo is de bacterie ook bestand tegen een vorm van de
humorale immuniteit.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annn11. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.58. You're not tied to anything after your purchase.