Summary
Samenvatting ALLE BEGRIPPEN, DENKERS & GROEPERINGEN - SOCIALE & POLITIEKE LEERSTELSELS
- Course
- Institution
ALLE BEGRIPPEN, DENKERS & GROEPERINGEN - SOCIALE & POLITIEKE LEERSTELSELS
[Show more]
Seller
Follow
BrentUGent
Reviews received
Content preview
DENKERS &GROEPERINGEN SPL
Naam Beschrijving Bijhorende begrippen
Protestantisme
- Onderwerping aan de overheid
- Staat negatief tov. handel en
financiële wereld
- Herstelde Duits als cultuurtaal - religieus radicalisme: De religieuze bevrijding
- Wegbereider van een grote Duitse van de mens. Een directe band tussen
eenheid gelovige en god, zonder tussenkomst van
LUTHER
- Buitenlandse handel is niet kerkelijke instituties.
toegestaan (onttrekt land en volk - Obrigkeit: Een sterk gezag waaraan een
geld) gelovige zich moest onderwerpen.
- Hij kan niet als spreekbuis van de
marcantilistische kapitalisten worden
aanzien
- Grondlegger van het kapitalisme
- Geen voorstander van democratie
- Winst is gevolg van ijver en werklust
- Rijkdom is er niet om mee te pronken
- Geld moet nuttig besteed worden: als
- consistories: Raden van predikanten en
kapitaal
godvrezende burgers.
CALVIJN - Consistories: via een ijzeren discipline
- theocratie: Werelds gezag is onderworpen
christelijke leefregels afdwingen
aan het religieuze.
- Gelijke verplichting voor de wet ipv.
maatschappelijke hiërarchie uit ME
- Plaats in de gemeenschap door mate
waarin men zich door arbeid
realiseert ipv. geboorte
- Kiest de onderkant van de
maatschappij
- Anabaptisten: Wederdopers. Een groep van
- Vgl. met wederdopers
armen die gemeenschappen willen stichten
MÜNZER - Bevrijdingstheorie avant-la-lettre
waar privé-bezit afgeschaft wordt. Radicaler
vanuit evangelie streefde naar
en dus niet te vergelijken met de Levellers
herinvoering van gouden eeuw (cfr.
iedereen gelijk)
- Ziet verpaupering door kapitalisme,
maar geen toekomstgericht streven
- Geen oproep tot verzet
THOMAS MORE - Toenemende verpaupering v/h volk
niet te wijten aan Gods wil, maar aan
de nieuwe sociaal-economische
verhoudingen
KAREL I - Long Parliament: Parlement dat in Engeland
door Karel I omwille van geldnood werd
bijeengeroepen in 1640 na de oorspronkelijke
Gilles Denkers & groeperingen SPL 1
, ontbinding van het parlement in 1629. Dit
zogenaamde Long Parliament was echter
onhandelbaarder dan Karel had verwacht.
- Grand Remonstrance: Een opsomming van
alle mistoestanden van Karel I zijn bewind in
Engeland, opgesteld door de puriteinen. Deze
eisenbundel was echter gericht naar het volk
en niet naar de koning zoals gebruikelijk was,
om duidelijk te maken dat de macht bij het
volk lag.
- Levellers: De harde kern van de
hervormingsbeweging onder het bewind van
Karel I.
- Sociaal-democratisch
- Agreement of the People: Neerslag van hun
LEVELLERS - Anti-aristocratisch, maar geen
bestuurlijke opvattingen. Grondprincipe:
veroordeling van privébezit
uiteindelijke soevereiniteit bij het volk.
Kenmerken: macht delegeren en
decentraliseren, rechtbanken in volkstaal…
Staatisme
- Vrijheid = zekerheid
- Niet democratisch
- Il Principe: Een praktische handleiding voor
- Sterke staat is nodig
een absolute heerser. Regeren is een
- Geweld is onontbeerlijk volksleger
rationele kunst, gebaseerd op het ontleden
(géén huurleger)
van regelmatig terugkerende bewegingen in
- Volk tolereert elk regime, zolang er
de maatschappij. De staat vergt geen andere
MACHIAVELLI niet aan hun bezit geraakt wordt
justificatie dan de resultaten. Macht is een
- Veiliger om gevreesd dan bemind te
noodzakelijk en onvermijdelijk middel.
worden
- populair Machiavellisme: Moraal wordt
- Italiaanse renaissance = haard van
terzijde geschoven; het doel heiligt de
politieke verandering
middelen.
- Nieuw uitgangspunt: wetenschap
(Fortuna)
- Mens is in essentie slecht
- Onvoorwaardelijk sociaal contract - Leviathan: Sterk staatsgezag (the mortal god).
tussen volk en staat (vrijheid inruilen Mens geeft vrijheid onvoorwaardelijk af aan
voor zekerheid) Leviathan, in ruil daarvoor krijgt hij zekerheid.
- Geen ideale samenleving - homo-homini-lupus: Mens is wolf tov
- Geen plaats voor transcendente medemens. Elk individu is strijdvaardig en in
HOBBES
waarden de greep van de angst voor de macht van de
- Staat moet ongelijkheid consolideren ander en de dood.
en bezit beschermen (armenzorg) - commonwealth: Gemenebest, zekerheid die
- Godsdienst = staatsgodsdienst de mens verkrijgt in ruil voor het afstaan van
- Moraal = publieke moraal vervat in de vrijheid aan de Leviathan.
wetgeving
Engels rationalisme
JOHN LOCKE - Mensen worden gelijk geboren - civil society: Soort midden tussen staat en
- Mens is van essentie goed, maar individu. De soevereiniteit blijft bij het volk,
gecorrumpeerd door geld maar de wetgevende en uitvoerende macht
- Voorwaardelijk en beperkt sociaal wordt overgedragen via de civil society aan de
Gilles Denkers & groeperingen SPL 2
, contract tussen volk en staat
- Religie als politiek gebruiksmiddel
- Systeem van warenproductie
(arbeider-ondernemer) vloeit voort
uit natuurrecht
- Soevereiniteit ligt bij het volk, maar
uitvoerende en wetgevende macht
worden overgedragen aan politieke
instanties
- Staat: monopolie van geweld politiek instanties.
- Baanbrekend: - freemen: De civil society bestaat uit freemen,
opvatting dat het de elite (opkomende burgerij, adel,
gerechtvaardigd is om tegen grootgrondbezitters…).
de vorst in te gaan wanneer - majority rule: De minderheid is gebonden aan
deze de belangen ernstig de beslissingen van de meerderheid.
schaadt
Kenniskloof en verschil in
oordelingsvermogen met de
grote massa als gevolg van
ongelijke kansen die
individuen kregen
Pseudo argumenten van de
traditie worden terzijde
geschoven
- Sceptisch tov. rede
- Ziet geen bewijs voor lineaire
vooruitgang
- Mens is meer dan ratio alleen
HUME - Zekere kennis enkel te verwerven in
algebra en wiskunde
- Tegen bijgeloof
- Huiver tov. deductie en
systeemopbouw
- Mens is ratio én emoties
- Verwerpt lineaire vooruitgang - sociaal contract: Contracttheorie die stelt dat
(rationaliteit – vooruitgang – geluk) een contract een overeenkomst tussen het
- Mens is in essentie goed, maar volk zelf moet zijn, en niet met de koning. Dit
gecorrumpeerd door kapitalisme betekent dat de soevereiniteit als een
plattelandsgemeenschappen, onvervreemdbaar recht bij de collectiviteit
afschaffen privébezit… berust.
JEAN-JAQUES - Sociaal contract tussen volk bepaald - volonté générale: Een gemeenschapswil, de
ROUSSEAU door volonté générale, egalitarisme uitdrukking van het algemeen belang, die
- Markteconomie vernietigt creativiteit slechts tot stand komt wanneer er ook sociale
en vrijheid gelijkheid heerst. Maar wie stelt de wil en het
- Ideaal: plattelandsgemeenschappen belang van het volk vast? Er is een instantie
met directe democratie nodig die zichzelf uitroept tot hoeder van het
- Beginpunt: egalitarisme algemeen belang en dit moet verdedigen en
- Soevereiniteit berust bij de dus de tegenstanders moet bestraffen.
collectiviteit
MONTESQUIEU - Pro-adel (checks & balances) - checks & balances: Systeem dat het
- Standenmaatschappij met monarchie absolutisme tegenhoudt, maar ook de
Gilles Denkers & groeperingen SPL 3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller BrentUGent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.59. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
76669 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now