Hoofdstuk 1: Cultuuronderwijs
Cultuuronderwijs is een ontwikkeling in het primair onderwijs waarbinnen
verschillende vakgebieden samenkomen. Vaak wordt ook de term cultuureducatie
gebruikt. Cultuureducatie is de verzamelnaam voor kunsteducatie, erfgoededucatie
en media-educatie. Om onderwijs in cultuur te kunnen geven, moet eerst het begrip
cultuur duidelijk worden. Cultuur is alles wat mensen doen en maken. Cultuur
ontwikkelt zich en verandert voortdurend.
In cultuuronderwijs leer je culturele activiteiten te gebruiken om op jezelf te
reflecteren en zo cultureel bewust te worden en dat houdt veel meer in dan wel of
niet regelmatig in een museum of theater zijn.
Voor het omgaan met de veranderende werkelijkheid zijn vier vaardigheden nodig.
We noemen ze de vier culturele basisvaardigheden:
1. waarnemen
2. verbeelden
3. conceptualiseren
4. analyseren
Deze basisvaardigheden helpen je om nieuwe en onbekende cultuurervaringen te
begrijpen en er zelf vorm en betekenis aan te geven.
Om vorm en betekenis aan cultuur te geven wordt er gebruikgemaakt van de dragers
van cultuur:
1. ons lichaam (beweging, klank, rituelen)
2. voorwerpen (kleding, instrumenten, gerechten)
3. taal (gesproken en geschreven, verhalen, boeken)
4. grafische symbolen (foto’s, films, tekeningen)
Deze dragers van cultuur noemen we ook wel de media waarin cultuur
waarneembaar wordt.
Het uiteindelijke doel van cultuuronderwijs is het ontwikkelen van cultureel
bewustzijn. Die ontwikkeling is een reflectief proces waarin je jezelf steeds beter leert
kennen. Het is een cognitief proces. In cultuuronderwijs krijgt zowel het gezamenlijke
als het persoonlijke cultureel bewustzijn een plek.
De overheid heeft drie scenario’s ontwikkelt hoe een school met het aanbod van
culturele instelling omgaat:
1. Komen en gaan elk jaar zijn er nieuwe activiteiten. De school maakt een
keuze ook passend bij financiën en organisatie.
2. Vragen en aanbieden de school vraagt, daar draait het om. De school heeft
voldoende expertise op het gebied van cultuureducatie om zelf een vraag naar
culturele activiteiten te ontwikkelen, passend bij de school.
3. Leren en ervaren de school als instituut maakt plaats voor een
geïntegreerde en rijke leeromgeving waarbij leren en ervaren hand in hand
gaan. Culturele instellingen zijn partner geworden van de school. Samen
zorgen zij voor de rijke leeromgeving.
, De overheid vindt cultuurparticipatie belangrijk. Via verschillende wegen probeert de
overheid de cultuurparticipatie van de Nederlanders te vergroten en te ondersteunen.
Cultuuronderwijs levert een unieke bijdrage aan de culturele ontwikkeling van
kinderen door de ontwikkeling van:
1. Talenten
2. Culturele competenties
3. Cultureel bewustzijn
4. Cultureel burgerschap
Sinds de invoering van cultuureducatie (2003) is er op veel basisscholen een Interne
Cultuurcoördinator. Een ICC’er zorgt ervoor dat kunstzinnige en culturele activiteiten
een vaste plek krijgen binnen het primair onderwijs.
Hoofdstuk 2: Cultuurhistorie en de culturele basisvaardigheden
De cultuurgeschiedenis of cultuurhistorie gaan in op het denken en het gedrag van
mensen in een bepaalde periode. De cultuurgeschiedenis is onderverdeeld in
cultuurperioden. Dat zijn fases in de geschiedenis die vaak achteraf pas zijn te
onderscheiden. De cultuurgeschiedenis kun je zien als een vorm van ‘collectief
geheugen’. De cultuurgeschiedenis is waarneembar in cultureel erfgoed en de
culturele media.
De culturele basisvaardigheden helpen je om meer inzicht te krijgen in de cultuur en
cultuurhistorie en de samenhang van alle aspecten daarin.
1. Waarnemen is het voelen, ruiken, horen, proeven en zien. Waarnemen is
subjectief, je ervaart de werkelijkheid vanuit je eigen standpunt en ervaring.
2. Verbeelden is met waarnemingen en herinneringen ‘spelen’ door te dromen,
fantaseren en te associëren.
3. Conceptualiseren is het proces van het ordenen van waarnemingen. Aan de
waarneming worden ook begrippen verbonden. Taal helpt om te kunnen
nadenken en communiceren over waarnemingen.
4. Analyseren is het onderzoeken welke structuren aan de waarnemingen ten
grondslag liggen. En volgens welke wetmatigheden de structuren zich
gedragen.
De canon van Nederland is een overzicht in vijftig vensters van de belangrijkste
gebeurtenissen in de Nederlandse geschiedenis. De cultuurgeschiedenis is in de
kerndoelen verdeeld in acht perioden:
1. Grieken en Romeinen – klassieke oudheid (3000 v. Chr. – 500 na Chr.)
De wortels van het hedendaagse Europa liggen bij de Grieken en Romeinen.
Zij ontdekten en ontwikkelden veel principes op het gebied van wetenschap,
handelen en politiek.
2. Monniken en ridders – kloosters en burchten (500-1000)
Tijd waarin de adel en de geestelijkheid net voor het zeggen hadden.
Oorlogen, ziekte, armoede en de dreigende oordeel van God geven de
Middeleeuwen een sfeer van donkerheid.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MarloesSweijen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.