Summary
Nederlandse cultuur en literatuur tot 1830 samenvatting
- Course
- Institution
Samenvatting Nederlandse cultuur en literatuur tot 1830 BA1 KU Leuven Antwerpen academiejaar Ik behaalde 14/20 met deze samenvatting.
[Show more]
1 review
By: ghislainenzamuye1 • 1 year ago
Structure is not that great but it is a complete summary! Thank you
Seller
Follow
taalkundestudent
Reviews received
Content preview
NCL: samenvattingHeinric de von Veldeke was geboren
Heinric Von Veldeke
o Oudste met naam bekende dichter
o Tweede helft 12e E (1150 ev)
o Hasselt
Veldeke’s oeuvre: heel uitzonderlijk dat we zoveel werken hebben
o Servaaslegende / Sente Servas (1170-1180)
o Eneasroman (1186)
o 30 hoofse minneliederen
Servaaslegende
o Deel 1: leven van Sint-Servaas
Heilig leven
Bisschop van Tongeren
Werd verjaagd uit Tongeren
Stierf te Maastricht ca 384
o Deel 2: wonderen na zijn dood
o Vertaling/bewerking van een Latijns heiligenleven
o Opdrachtgevers: staan in tekst vermeld
Gravin Agnes van Loon
Kapittel van Servatiuskerk te Maastricht
o Laten schrijven = duur
o Priesters: eerste intellectuelen, geschoold, in kapittel (groep geestelijken)
worden ze betaald
Kapittelkerk Sint-Servaas: Maastricht, basiliek van Sint-Servaas
o Romaans, ronde bogen, groot wijst op rijkdom
o Kerkbouw, edelsmeedkunst, boekkunst
Schrijn met beenderen Sint-Servaas
o Relikwie (stoffelijk overschot heilige)
o Zou wonderen kunnen verrichten
o Pelgrims komen ervoor bidden ‘toerisme’ voor de stadtoerisme’ voor de stad
Veldeke
o Schreef in opdracht (mecenaat) van bv gravin
Adellijke opdrachtgever = vrouw
o Had contacten in adellijke en geestelijke kringen contact in die kringen ~
er geboren (halfadel)
o Veldeke kende Latijn
o Wss van halfadellijke afkomst
Sociale ladder = stedelijk idee
o Opleiding tot klerk
Klerken
o Opleiding tot priester
o Niet gewijd (geen priester)
, o Kunnen lezen en schrijven in het Latijn
o Werken in kanselarij of ambtenarij administratief werk
o Miniatuur = klein prentje in handschriften
pp: links = magister, rechts = klerken
o Perkament = dierenhuid (lammeren) boek = zeer duur omdat je kudde
schapen moet slachten voor papier
Artes liberales
o Trivium: 3 vd vrije kunsten / vaardigheden
Grammatica
Retorica
Dialectica
Deze vakken hebben we nog steeds in BA
o Lectuur klassieke Latijnse auteurs! schakelfiguren middeleeuwse en
romeinse literatuur en cultuur
o Quadrivium: wetenschappelijk (Pythagoras etc)
Rekenkunde
Geometrie
Muziek
Astronomie
Het Latijn
o Tot laat in de middeleeuwen
o Taal van de Kerk
Eredienst, bijbel, openbaring, theologie
o Taal van de universiteit (en school)
Wetenschap
o Wie leerde lezen en schrijven, leerde dat in het Latijn
o Lage Landen: pioniers in onderwijs in eigen taal (volkstaal)
Volkstaal = alles wat niet Latijn is
Eneasroman (ca 1186)
o Bewerking van Oudfranse Roman d’Eneas (1155) op zijn beurt bewerking
van Aeneis van Vergilius
Veldeke kende dus ook de Franse taal en nieuwste Franse literatuur
o Over stichting van Rome
o ‘toerisme’ voor de stadroman’ betekent ‘toerisme’ voor de stadin het romaans’
Aeneis
o Latijns epos van Vergilius (70-19 VC)
o Verhaal over Aeneas, Trojaan die uit Troje vlucht en Rome sticht
Trojaanse cultuur verplaatsen naar Rome
Roman d’Eneas
o In het romaans (Frans volkstaal)
o Eerste (hoofse) roman omdat liefde sterk op de voorgrond treedt
o Hoofdpersonage = ridder Eneas
o Minder lof voor Rome, adellijke vorm van leven promoten hopen dat
mensen het adopteren
o Dido en Eneas: hartstochtelijke liefde loopt slecht af Eneas verlaat Dido,
Dido verbrandt spullen en pleegt zelfmoord met zwaard
, o Eneas en Lavinia: Lavinia is koningsdochter met wie Eneas in Latium in het
huwelijk treedt maatschappelijk aanvaardbare liefde wordt positief en
voorspoedig voorgesteld
Eneasroman (Veldeke)
o Veldeke = positieve dichter
o Nog meer aandacht voor liefde
o Liefde nog positiever bron van alle deugden
o Strijd, leed, drama naar de achtergrond: weinig verzen over vechten, veel
meer over liefde
o Leven op aarde is mooi en bron van vreugde en geluk
o Personages hebben ‘toerisme’ voor de stadperfecte’ leven: mooi gekleed, nooit schelden, …
HOOFS
o Dido en Eneas door Veldeke (miniatuur): positief, licht, mooi verzorgd paard,
droomwereld
Veldeke’s Eneasroman
o Wss gericht op hof van Duitse keizer Barbarossa (rijkste man West-EU)
o Vergelijking huwelijksfeest van Eneas en Lavinia met hofdag van Barbarossa
te Mainz (1184)
“het was nog mooier etc dan feest Barbarossa” wss voor hen
opgeschreven want zij waren daar bij
o Duitse keizers beschouwen zichzelf als erfgenamen van Romeinse keizers
Minneliederen (Veldeke)
o Geen vertalingen of bewerkingen, maar origineel origineel in
middeleeuwen: ?
o Origineel is niet: iets totaal nieuws
o Thematiek staat vast hoofse liefde
o Verwoording stereotiep, bv Natureingang
o Registrale kunst
Registraal = register, verzameling mogelijkheden die dichter heeft,
beperkt
Kunst = nieuwe variatie maken
Hoofse liefde bij Veldeke
o Geïnspireerd op de ‘toerisme’ voor de stadFine Amour’ van de trouvères en ‘toerisme’ voor de stadFin d’Amors’ van de
troubadours
Troubadours = trouvères zangers die zingen over hoofse liefde
o Onderdanig aanbidden door ridders van een hooggeplaatste dame die vaak
onbereikbaar (getrouwd) is vaak ook getrouwd met man die boven ridder
staat
o Verlangen is heel belangrijk, maar wordt niet vaak ingelost
o Hartstochtelijke liefde met intense vreugde en verdriet
Veldeke’s liederen zijn gebaseerd op deze liefde, maar dan vooral de
positieve aspecten
o Veldeke: liefde leidt naar zelfveredeling en vreugde
Zelfveredeling = opmaken, goed voordoen voor geliefde
o Verlangen = belangrijk!!
Intertekstualiteit
o Teksten verwijzen naar andere, al bestaande teksten/liederen
, o Verwijzingen door middel van herhaling van of variatie op rijmschema’s,
beeldspraak of thematiek
o Overtreffen of ironisch stellingnemen (kanttekeningen plaatsen)
elitaire kunst voor ingewijden die verwijzingen herkenden
o Intertekstuele spel: eerste gelijkenis, dan afstand van oorspronkelijke tekst
Veldeke’s Vierde Lied
o Repliek op lied van Chrétien de Troyes lied van CdT op zijn beurt reactie
op literair debat tussen twee troubadours over Tristanverhaal
o Je begrijpt Veldeke’s liedje pas als je liedje snapt waarover Veldeke’s gaat
o Chrétien de Troyes: Noord-Franse minnezanger, antwoordt op twee liedjes
troubadours, daarbovenop antwoordt Veldeke
Tristan
o Neef van koning Marc van Cornwall (dus hij is ook ridder/leenman)
o Gaat Isolde, toekomstige bruid van Marc, halen in Ierland
o Marc =/= de jongste, daarom maakt moeder v Isolde een potentiedrankje
voor Marc
o Tristan drinkt het potentiedrankje dat voor Marc bestemd was, ze worden
hartstochtelijk verliefd geheime liefdesverhouding, en zeker niet
platonisch: liegen etc
o Gedoemde liefde, beiden plegen zelfmoord slecht beeld
maatschappij/orde
o Chrétiens boodschap: vindt toverdrank niet OK, liefde moet uit vrije wil
komen, men moet trouw blijven zelfs als de geliefde afwijzend is
o Veldeke’s Vierde lied (repliek): zie pp voor tekst
Deel 1: als je Tristanverhaal niet kent kan je niet volgen
intertekstuele verwijzing
Deel 2: zegt hetzelfde als CdT, hij is tegen de toverdrank. Verwijzing
naar Tristan, verhaal + lied van CdT
Deel 3: gaat niet meer akkoord met CdT (stellingname), wil dat liefde
kan doorgaan. Niet trouw blijven als je niet wil positiever, wil
geen zelfmoord, wil goede afloop
Veldeke’s publiek
o Veldeke’s lyriek verwijst naar Franse trouvères en Duitse Minnesänger
o Gecultiveerd en internationaal georiënteerd publiek
o Hof van Duitse keizer Veldeke schreef voor toplaag maatschappij
(waarom anders zo internationaal?)
Veldeke ook eerste Duitse (hoofse) dichter
o Schreef in soort mengtaal van Maaslands en Hoogduits
o Nederlands of Duits dichter?
Modern probleem, grenzen liepen toen anders er was toen geen
grens tussen Maas- en Rijnland
o Nederlandse en Duitse literatuur zijn in het Maasland ontstaan
o Veldeke gebruikt bewust mengtaal om groter publiek aan te spreken
Veldeke
o Schreef voor de hoogste kringen
o Breed (Latijn en mengtaal mix) en baanbrekend (nieuw) oeuvre
o Veel succes
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller taalkundestudent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.92. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now