HC 6: Aansprakelijkheidsrecht; Kwalitatieve aansprakelijkheden
Art. 6:162 BW is het artikel waarop we aansprakelijkheid voor eigen gedrag baseren. Vereist
is dat daarvoor een fout is gemaakt (foutaansprakelijkheid). Vandaag kijken we naar de
aansprakelijkheden waarbij de partij die aansprakelijk wordt gesteld zelf geen toerekenbare
onrechtmatige daad heeft gepleegd. De persoon is aansprakelijk in kwaliteit/hoedanigheid
voor andermans gedrag of voor zaken, stoffen of dieren.
Kwalitatieve aansprakelijkheden (afd. 6.3.2) > stof burgerlijk recht II wordt bekend
verondersteld!!!
Voor personen:
• art. 6:169: kinderen
• art. 6:170: ondergeschikten
• art. 6:171: niet-ondergeschikten
• art. 6:172: vertegenwoordigers
Voor zaken, stoffen en dieren:
• art. 6:173: roerende zaken
• art. 6:174: opstallen
• art. 6:175-6:178: gevaarlijke stoffen, stortplaatsen, mijnbouwwerken
• art. 6:179: dieren > het moet gaan om de eigen energie van het dier (HR
Bardoel/Swinkels: hier ging het om een varken die een besmettelijke ziekte had. Het
varken ontsnapte en kwam terecht bij de varkens van een andere boer waardoor die
varkens ook werden besmet. HR: hier is geen sprake van de eigen energie van het
varken. Het is niet alsof het varken de andere varkens heeft gekrabt of gebeten. Er
was hier dus geen aansprakelijkheid)
Foutaansprakelijkheid
• aansprakelijkheid voor eigen gedrag
• aansprakelijke persoon heeft zelf een toerekenbare onrechtmatige daad gepleegd
• art. 6:162 BW (art. 6:166 BW) e.v.
Risicoaansprakelijkheid
• aansprakelijkheid voor andermans gedrag of voor zaken
• aansprakelijke persoon heeft zelf geen toerekenbare onrechtmatige daad gepleegd
• artt. 6:169-6:184 BW
Als je aansprakelijk bent voor iemand anders gedrag dan is iedere keer vereist dat de
persoon voor wie je aansprakelijk bent een toerekenbare onrechtmatige daad heeft
, gepleegd. Dit geldt alleen niet bij kinderen onder de 14. Een kind van onder de 14 kan een
onrechtmatige gedraging niet toegerekend worden (6:169 lid 1).
Hoe zit het bij zaken, stoffen en dieren? Daar gaat het om de maatschappelijke
ontoelaatbaarheid.
Artikel 6:178 BW > tenzij-formule die hoort bij de aansprakelijkheid van art. 175-177 > in
deze gevallen is er geen aansprakelijkheid omdat het niet maatschappelijk ontoelaatbaar is
Geen aansprakelijkheid indien schade is veroorzaakt door:
a. gewapend conflict, burgeroorlog etc.
b. uitzonderlijk, onvermijdelijk en onweerstaanbaar natuurgebeuren
c. uitsluitend door voldoening aan bevel of dwingend voorschrift van overheid
d. bij een handeling met de stof in het belang van de benadeelde, waarbij het redelijk
was hem aan het gevaar bloot te stellen > bijv. chemotherapie
e. uitsluitend door een handelen of nalaten van een derde, geschied met de opzet
schade te veroorzaken
f. bij hinder, verontreiniging (…) die men moet dulden
Ratio/grondgedachten van kwalitatieve aansprakelijkheden
Waarom hebben we deze risicoaansprakelijkheden geïntroduceerd.
• Risico > bij alle gevallen heeft degene die aansprakelijk is een risico in de wereld
geholpen, hetzij omdat hij een dier heeft, hetzij omdat hij gebruik maakt van een
gevaarlijke stof, of een opstal heeft of werknemers heeft
• Profijt > van het risico heeft hij ook het profijt (het gaat vaak om bedrijfsmatige
activiteiten, je hebt vaak geldelijk gewin van de risico’s die je in het leven roept).
• Slachtofferbescherming > het feit dat jij de lusten en de lasten van dit risico’s hebt
maakt dat de wetgever vindt dat een derde die eigenlijk niks met dit risico te maken
heeft beschermd moet worden > jij bent aansprakelijk als de derde schade lijdt. Dit
maakt dat het slachtoffer twee aanspreekpunten heeft: en de eigenlijke dader en de
risicoaansprakelijke persoon (ze zijn hoofdelijk aansprakelijk (6:102). Ook het feit dat
je geen toerekenbare onrechtmatige daad hoeft aan te tonen van bijv. de werkgever
ook een bewijsverlichting. Het bewijs is dus vaak aanzienlijk eenvoudiger.
• Eenheid van bedrijf: de gedachte dat een buitenstaander niet kan onderkennen of de
schade te wijten is aan fouten van een ondergeschikte of van een ander die ter
uitoefening van het desbetreffende bedrijf werkzaamheden verricht
Als een ondergeschikte werknemer een toerekenbare onrechtmatige daad pleegt
waardoor schade ontstaat voor een derde dan zal die derde in principe die
ondergeschikte kunnen aanspreken maar omdat die ondergeschikte werkt voor
iemand die daar profijt van heeft vindt de wetgever dat dit als een eenheid gezien
kan worden. De werkgever en werknemer worden gezien als een eenheid. Dit zie je
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kiki95. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.22. You're not tied to anything after your purchase.