Uitgebreide samenvatting van Hoofdstuk 4 - Tijd van Steden en Staten van het vak Geschiedenis. Inclusief een duidelijke begrippenlijst en de kenmerkende aspecten. Voor vwo en havo.
Samenvatting Feniks VWO overzicht van de geschiedenis, ISBN: 9789006464917 Geschiedenis
All for this textbook (1)
Written for
Secondary school
VWO / Gymnasium
Geschiedenis
4
All documents for this subject (4797)
2
reviews
By: mustafayilmaz • 3 year ago
By: bibivanengen • 3 year ago
Seller
Follow
saschar1
Reviews received
Content preview
Geschiedenis, bovenbouw vwo (Feniks)
Hoofdstuk 4 – Tijd van Steden en Staten
(1000 - 1500)
Kenmerkende aspecten
- De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een
agrarisch-urbane samenleving.
- De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van
steden.
- Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de
geestelijke macht het primaat behoorde te hebben.
- De expansie van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van
kruistochten.
- Het begin van staatsvorming en centralisatie.
Paragraaf 1 – Steden: handel en nijverheid
Veranderingen in de autarkische samenleving. (Begon in Vlaanderen verspreidde zich tot
in Noord-Duitsland). Kwam door:
- Gunstiger klimaat.
- Ontginningen: grote deel van de landbouw wordt gebruikt.
- Inpolderingen.
- Nieuwe landbouwtechnieken:
• Van os naar paard.
• Van tweeslagstelsel naar drieslagstelsel
Groei bevolking en voedselproductie Dit maakten de ontwikkeling van steden
mogelijk.
Mensen konden leven door handel en nijverheid. (Net als in de Oudheid.)
Steden: Mensen konden van hun ambacht hun beroep maken
10% van de oogst moest naar de kerk.
Handelaren: Werkten samen in een Hanze volgende stap in de schaalvergroting van de
handel tussen regio’s.
Steden vergroten indirect de macht van de adel
edellieden ontvingen veel belasting via de stad (bijvoorbeeld in Brugge en steden
in Noord-Italië).
Oosten belangrijkste handel was graan en vis
Noorden veel vraag naar wijn en gebruiksvoorwerpen
hierdoor ontstonden pakhuizen een jaarmarkten.
Er werd meer gebruik gemaakt van geld als ruilmiddel. Iedereen had zijn eigen munteenheid
opkomst geldwisselaars een rente verbod werd zo omzeild.
14e eeuw: Belang naar handel nam af door oorlog.
, Paragraaf 2 – Stadslucht maakt vrij
Meer vrijheid door de opkomst van steden minder belasting
horigen trokken naar de stad: adel konden tekort aan arbeidskracht alleen voorkomen
door belastingen en herendiensten te verminderen.
Stedelingen kregen meer invloed in het bestuur.
Vlaamse steden: patriciërs (rijkste burgers) werden soms schepenen bestuurden de
stad en waren rechters maakten veel misbruik
van hun macht.
Het gemeen (gewonde burgers) kwamen vaak in opstand.
Vanaf 1241: - elk jaar nieuwe schepenen gekozen.
- stadsraad gilden controleerden het financiële beheer van de schepenen
Steden konden meer bestuurlijke vrijheid krijgen dit door bij een conflict op de juiste
persoon te stemmen.
bijv. Franse koning Filips IV deelde zijn greep op Vlaanderen vergroten
Graaf Gwijde van Vlaanderen wilden zelfstandigheid
stedelijke wonnen (Graaf Gwijde)
wordt de Guldensporenslag genoemd
Beperkte de Franse greep op Vlaanderen.
Paragraaf 3 – De macht van de paus
Christelijken: Geloofde dat god de aarde had geschapen en de drie standen had ingesteld
- Geestelijkheid: moest bidden n zorgen voor het zielenheil van de gelovigen.
- Adel: bestuurde het land en beschermde de mensen.
- Boeren: Voorzagen iedereen van voedsel.
God had de paus en keizer aangesteld als zijn plaatsvervangers op aarde.
Wereldlijke macht: keizer
keizer koning hertog graaf adellijke heersers.
Geestelijke macht: paus
paus bisschoppen pastoors kapelaars
395: scheiding West- en Oost-Romeinse Rijk
Hieruit is het Byzantijnse Rijk ontstaan (keizer Basilius II)
Missionarissen hadden veel succes.
Oostelijke kerk betwijfelde of de paus nog wel nodig was.
Veel meningsverschillen tussen oost en west.
Oosters Schisma (1054): scheiding West-Europese kerk (paus) en de oostelijke
christenen (Grieks-orthodoxe kerk).
Vanuit het westen kwam ook veel kritiek op de paus. Het sobere leven en toon van
naastenliefde viel christenen zwaar.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller saschar1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.61. You're not tied to anything after your purchase.
