Aantekeningen hoorcolleges Wetenschappelijke
Vorming
Tentamen II
Hoorcollege 6 – Wetenschap en werkelijkheid
Er is een verschil tussen zien en waarnemen. In het filmpje van Whodunnit heb je de veranderingen
waarschijnlijk wel gezien, maar niet waargenomen omdat je hersenen bezig zijn en focus leggen op
wat anders. De 21 aangebrachte veranderingen merk je niet op als je alleen bezig bent met wie de
dader is.
Automobilisten in London zijn zo geprogrammeerd dat een weg voor autoverkeer is en ze geen
fietsers verwachten. Ze worden wel op netvlies geregistreerd, maar ze worden niet waargenomen.
Het filmpje wordt daarom gebruikt als waarschuwing voor automobilisten in London, waar steeds
meer fietsers op straat komen.
Bij wetenschap en werkelijkheid gaat het telkens om 4 zaken
- Kennis
- Taal
- Werkelijkheid
- Onderzoeker
o Die werkelijkheid waarneemt
o Waarneming = zintuigen + hersenen (cellen in netvlies die elektrische signalen aan je
hersenen zendt
De werkelijkheid staat afgeschermd. De onderzoeker staat apart van de werkelijkheid. De
werkelijkheid staat buiten de onderzoeker en zo is altijd gekeken naar relatie tussen onderzoeker en
werkelijkheid. De werkelijkheid is iets externs en daar kan je als onderzoeker naar kijken -> dit is het
traditionele beeld, maar steeds meer vraagtekens.
De rol van kennis: je ziet wat je geleerd heb te zien. Je hebt kennis nodig van een automonteur om te
kunnen zien wat er mankeert aan een motor. Wat je ziet aan mankementen van een motor is wat je
geleerd hebt gezien.
Sociaal geografen hebben een ander soort kennis dus zien weer hele andere dingen. Kennis kleurt
wat je waarneemt in de werkelijkheid, dat wat je ziet is wat je geleerd hebt te zien.
Waarneming is altijd een combinatie van zintuigen (cellen in netvlies, staafjes en kegeltjes die
signalen naar hersenen sturen) en de hersenen maken er een beeld van.
Waarnemen bij dementie gaat niet goed meer: zintuigen werken nog prima, maar de hersenen
kunnen geen zinvolle beelden meer maken.
Taal is lang gezien als oninteressant. Gezien als middel, verzameling woorden, waarmee je in zinnen
kan weergeven hoe de werkelijkheid eruit ziet.
Je omschrijft met taal wat een situatie in de werkelijkheid is.
Afgelopen 20/30 jaar is men anders gaan denken. Taal blijkt wel degelijk je waarneming (en
waargenomen werkelijkheid) te beïnvloeden en vormen.
Heel veel talen maken bijv. geen onderscheid tussen rood en roze (wij in NL wel) en zien het niet als
aparte kleuren, wij wel. Ook talen die geen aparte woorden hebben voor blauw en groen. Zodra taal
hiervoor hetzelfde woord gebruikt, is het vermogen om er onderscheid tussen te maken is dan heel
klein.
1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sgpl_utrecht. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.