Summary
Samenvatting Hoofdstuk 14 - cardiovasculaire fysiologie
- Course
- Institution
- Book
Dit is een volledige vertaling van het hoofdstuk uit het handboek "Human Fysiology".
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
BGZ2025 case 7 to 11
-
BGZ2025 case 1 to 6
-
BGZ2024 summary all cases
Seller
Followphebe200000
Reviews received
Content preview
HOOFDSTUK 14: CARDIOVASCULAIRE FYSIOLOGIEOVERZICHT VAN HET CARDIOVASCULAIRE SYSTEEM
In de eenvoudigste bewoordingen is een cardiovasculair systeem een reeks buizen (de
bloedvaten) gevuld met vloeistof (bloed) en verbonden met een pomp (het hart). Druk
gegenereerd in het hart stuwt bloed continu door het systeem. Het bloed neemt zuurstof
op bij de longen en voedingsstoffen in de darm en geeft deze stoffen vervolgens af aan de
lichaamscellen terwijl ze gelijktijdig cellulair afval en warmte verwijderen voor
uitscheiding. Daarnaast speelt het cardiovasculaire systeem een belangrijke rol bij cel-
naar-cel communicatie en bij het verdedigen van het lichaam tegen vreemde indringers.
HET CARDIOVASCULAIRE SYSTEEM TRANSPORTEERT MATERIALEN DOOR HET HELE
LICHAAM
De primaire functie van het
cardiovasculaire systeem is de
overdracht van materialen naar en van
alle delen van het lichaam. Stoffen die
worden getransporteerd door het
cardiovasculaire systeem kunnen
worden onderverdeeld in 1.
Voedingsstoffen, water en gassen die
het lichaam binnendringen vanuit de
externe omgeving, 2. Materialen die
van cel naar cel in het lichaam
bewegen, en 3. Afval dat de cellen
elimineren.
Zuurstof komt het lichaam binnen aan
het uitwisselingsoppervlak van de
longen. Voedingsstoffen en water
worden geabsorbeerd door het
darmepitheel. Zodra al deze
materialen in het bloed aanwezig zijn,
verdeelt het cardiovasculaire systeem
ze. Een constante toevoer van zuurstof
voor de cellen is bijzonder belangrijk
omdat veel cellen zonder zuurstof
binnen een korte tijd onherstelbaar
beschadigd raken.
Bv. ongeveer 5-10 seconden nadat
de bloedtoevoer naar de hersenen is
gestopt, verliest een persoon het
bewustzijn. Als de zuurstoftoevoer
stopt gedurende 5-10 minuten, heeft
dit permanente hersenbeschadiging tot
gevolg.
Neuronen van de hersenen hebben een zeer hoge zuurstofconsumptie en kunnen niet aan
hun metabolische behoefte aan ATP voldoen door anaerobe routes te gebruiken, die lage
1
,ATP/glucoseopbrengsten hebben. Vanwege de gevoeligheid van de hersenen voor hypoxie,
(hypo- = low + oxia = oxygen), doen homeostatische controles er alles aan om de
bloedstroom in de hersenen te behouden, zelfs als dit betekent dat andere cellen zuurstof
moeten missen.
Cel-naar-cel communicatie is een belangrijke functie van het cardiovasculair systeem.
Bv. hormonen afgescheiden door endocriene klieren reizen in het bloed naar hun
doelen. Bloed transporteert ook voedingsstoffen, zoals glucose uit de lever en vetzuren uit
vetweefsel, naar metabolisch actieve cellen. Ten slotte patrouilleert het defensieteam van
WBC en antilichamen in de bloedsomloop om vreemde indringers te onderscheppen.
Het cardiovasculaire systeem neemt ook koolstofdioxide en metabole afvalstoffen op die
door cellen worden afgegeven en transporteert deze naar de longen en nieren voor
uitscheiding. Sommige afvalproducten worden naar de lever getransporteerd voor
verwerking vooraleer dat ze in de urine of uitwerpselen worden uitgescheiden. Warmte
circuleert ook door het bloed. Het beweegt van de kern van het lichaam naar het
lichaamsoppervlak, waar het verdampt.
HET CARDIOVASCULAIRE SYSTEEM BESTAAT UIT HET HART, BLOEDVATEN EN
BLOED
Het cardiovasculaire systeem is samengesteld uit het hart, de bloedvaten ( = het
vaatstelsel) en de cellen en het plasma van het bloed. Bloedvaten die bloed van het hart
afvoeren, worden slagaders genoemd. Bloedvaten die bloed naar het hart terugvoeren,
worden aderen genoemd. Terwijl bloed door het cardiovasculaire systeem beweegt, zorgt
een systeem van kleppen in het hart en de aders ervoor dat het bloed slechts in één
richting stroomt. De kleppen zorgen ervoor dat het bloed de stroomrichting niet omkeert.
Het hart wordt gedeeld door
een centrale muur of septum
in de linker- en
rechterhelften. Hierdoor
kan er geen bloed van de
ene naar de andere kant.
Elke helft functioneert als
een onafhankelijke pomp die
bestaat uit een atrium en
een ventrikel. Het atrium
ontvangt bloed dat het hart
uit de bloedvaten terugvoert
en het ventrikel pompt bloed
naar de bloedvaten.
2
, De rechterkant van het
hart ontvangt bloed van
de weefsels en stuurt het
naar de longen voor
oxygenatie (=
voorziening met
zuurstof). De linkerkant
van het hart ontvangt
nieuw zuurstofrijk bloed
uit de longen en pompt
het naar weefsels door het
hele lichaam. Het bloed in
de rechterkant van het
hart is blauw gekleurd. Dit
is om aan te tonen dat
bloed dat uit weefsels
komt zuurstofarm is
Hoewel dit bloed vaak
wordt omschreven als
gedesoxygeneerd, is het
niet volledig verstoken
van zuurstof. Het heeft
gewoon minder zuurstof
dan het bloed dat van de
longen naar de weefsels
gaat.
Bij levende mensen is zuurstofrijk bloed felrood en is zuurstofarm bloed donkerrood.
Onder sommige omstandigheden kan zuurstofarm bloed een blauwachtige kleur geven aan
bepaalde delen van de huid, zoals rond de mond en onder de vingernagels. Deze
aandoening, bekend als cyanose, is de reden waarom blauw wordt gebruikt om bloed met
een lager zuurstofgehalte aan te geven.
Vanaf het rechteratrium stroomt er bloed in de rechterkamer (= ventrikel) van het hart.
Van hieruit wordt het gepompt door de longslagaders naar de longen, waar het zuurstofrijk
is. De kleurverandering van blauw naar rood geeft een wat een hoger zuurstofgehalte aan
nadat het bloed de longen heeft verlaten. Uit de longen reist het bloed naar de linkerkant
van het hart door de longaderen. De bloedvaten die van het rechterventrikel naar de
longen en terug naar het linker atrium gaan staan samen bekend als de longcirculatie (=
pulmonaire circulatie).
Bloed uit de longen komt het hart binnen in het linker atrium en gaat over in de
linkerhartkamer. Bloed dat uit de linkerventrikel wordt gepompt komt de grote ader
binnen die bekend staat als de aorta. De aorta vertakt zich in een reeks kleinere en
kleinere slagaders die uiteindelijk uitmonden in netwerken van haarvaten. De kleur
verandert van rood naar blauw wanneer het bloed door de haarvaten gaat. Dit geeft aan
dat zuurstof het bloed heeft verlaten en in de weefsels diffundeerde.
Na het verlaten van de haarvaten stroomt er bloed naar de veneuze (=aderlijke) kant van
de bloedsomloop en beweegt het van kleine aderen naar grotere en grotere aderen. De
aderen van het bovenste deel van het lichaam worden samengevoegd om de superior vena
cava te vormen. Die uit het onderste deel van het lichaam vormen de inferior vena cava.
De twee venae cavae lopen naar het rechter atrium. De bloedvaten die bloed van de
3
, linkerkant van het hart naar de weefsels en terug naar de rechterkant van het hart dragen,
worden gezamenlijk de systemische circulatie genoemd.
De eerste tak van delen van de aorta nadat deze de linker hartkamer verlaat
vertegenwoordigt de kransslagaders, die de hartspier zelf voeden. Bloed uit deze slagaders
stroomt in capillairen en vervolgens in de coronaire aderen, die direct in het rechter
atrium bij de coronaire sinus leeglopen.
Opgaande takken van de aorta gaan naar de armen, het hoofd en de hersenen. De
abdominale aorta levert bloed aan de romp, de benen en de inwendige organen zoals
lever, spijsverteringskanaal en de nieren. Let op voor 2 speciale regelingen voor de
circulatie. 1 is de bloedtoevoer naar het spijsverteringskanaal en de lever. Beide regio's
krijgen goed zuurstofrijk bloed via hun eigen slagaders, maar bovendien gaat het bloed dat
het spijsverteringskanaal verlaat ook door de lever via de hepatische poortader. De lever is
een belangrijke plaats voor de verwerking van voedingsstoffen en speelt een belangrijke
rol bij het ontgiften van vreemde stoffen. De meeste voedingsstoffen die in de darm
worden opgenomen, worden rechtstreeks naar de lever geleid, waardoor de lever deze kan
verwerken voordat het in de algemene bloedsomloop wordt vrijgegeven. De 2 capillaire
bedden van het spijsverteringskanaal en de lever, samengevoegd met de hepatische
poortader, zijn een voorbeeld van een portaalsysteem.
Een tweede portaalsysteem vindt plaats in de nieren, waar 2 capillaire bedden in serie zijn
verbonden. Een derde portaalsysteem is het hypothalamus-hypofysaire portaalsysteem, dat
de hypothalamus en de hypofyse aan de voorkant verbindt.
DRUK, VOLUME, FLOW EN WEERSTAND
Gassen en vloeistoffen stromen door drukgradiënten (ΔP)P) van gebieden met hogere druk
naar gebieden met lagere druk. Daardoor kan bloed alleen in het cardiovasculaire systeem
stromen als een regio een hogere druk ontwikkelt dan andere regio's.
Bij mensen zorgt het hart voor een hoge druk wanneer het samentrekt. Bloed stroomt uit
het hart (het gebied met de hoogste druk) naar de gesloten lus van bloedvaten (een gebied
met lagere druk). Wanneer bloed door het systeem beweegt, gaat er druk verloren door
wrijving tussen de vloeistof en de wanden van het bloedvat. Hierdoor neemt de druk
continu af terwijl het bloed zich verder van het hart af beweegt. De hoogste druk in de
bloedvaten van het cardiovasculaire systeem wordt aangetroffen in de aorta en in de
systemische bloedvaten wanner ze bloed van de linker hartkamer ontvangen. De laagste
druk bevindt zich in de venae cavae, net voordat ze in het rechter atrium legen.
DE DRUK VAN VLOEISTOF IN BEWEGING NEEMT AF OVER DE AFSTAND
De druk in een vloeistof is de kracht die wordt uitgeoefend door de vloeistof op zijn
houder. In het hart en de bloedvaten wordt de druk gewoonlijk gemeten in millimeters
kwik (mm Hg), waarbij 1 mm Hg gelijk is aan de hydrostatische druk die wordt uitgeoefend
door een 1 mm hoge kolom kwik op een oppervlakte van 1 cm2. Soms wordt het ook
weergegeven in torr (1 torr = 1 mm Hg) of in centimeters water (1 cm H 2O = 0,74 mm Hg).
Als vloeistof niet beweegt, wordt de druk die het uitoefent de hydrostatische druk
genoemd en wordt er een kracht gelijkmatig in alle richtingen uitgeoefend. Een kolom
vloeistof in een buis oefent bijvoorbeeld een hydrostatische druk uit op de vloer en op de
zijkanten van de buis.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller phebe200000. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now