100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Uitgebreide samenvatting gezondheid, zorg en wetenschap $4.28   Add to cart

Summary

Uitgebreide samenvatting gezondheid, zorg en wetenschap

 45 views  3 purchases
  • Course
  • Institution
  • Book

Uitgebreide samenvatting van gezondheid, zorg en wetenschap. Te gebruiken voor eerstejaars gezondheidswetenschappen studenten.

Preview 4 out of 41  pages

  • Unknown
  • September 4, 2020
  • 41
  • 2019/2020
  • Summary
avatar-seller
Samenvatting gzw

Hoorcollege 1: inleiding
Public health: vakgebied dat zich bezighoudt met de volksgezondheid en collectieve maatregelen om
de volksgezondheid te bevorderen
 Ontstaan in de periode 1830-1875
 In Engeland ontstaan als gevolg van de IR

Fases van public health
1. Sanitaire beweging (1830-1875)
2. Gerichte preventieve maatregelen (1875-1950) → bacteriologie en bestrijding infectieziekten
3. Combinatie van verschillende maatregelen (na 1950) → chronische ziekten zijn dominant

Paradigma (gedachtegoed) van de public health
 De meeste gezondheidsproblemen ontstaan door blootstelling aan ongunstige
omgevingsinvloeden en zijn dus vatbaar voor preventie
 Problemen in de volksgezondheid kunnen het best opgelost worden door collectieve
maatregelen
 Kwantitatieve onderzoeksmethoden zijn het meest geschikt

Sociale geneeskunde: deel van de geneeskunde dat zich richt op de wisselwerking tussen mensen en
hun materiële en immateriële milieu

De zorg gaat over:
 Kwaliteit
 Toegankelijkheid
 Betaalbaarheid en doelmatigheid

Hoofdrolspelers en marktwerking
 Burgers/patiënt
o Willen een zo laag mogelijke zorgpremie, maar daarbij ook de beste zorg
 Zorginkopers
o Verzekeringsmaatschappijen
o Premies
o Financiert de zorg en onderhandelt met zorgaanbieders over de juiste prijs
o Wlz: wet langdurige zorg
 Voorziening, dus je hoeft er niet voor te betalen
 Gedaan door zorgkantoren
 Voor een verpleeghuis is een Wlz indicatie nodig
o Jeugdzorg naar gemeenten, maar loopt vast door een tekort aan geld
 Zorgaanbieders
o Zorgverleners aan patiënten
o Ondernemers en onderhandelaars


Zorgtaken van de gemeenten
 In NL moet de zorg en ondersteuning zo dicht mogelijk bij de burgers georganiseerd worden
 Van verzorgingsmaatschappijen naar participatiemaatschappijen

Taken van de GGD (gemeentelijke gezondheidsdiensten)
 Verantwoordelijk voor de volksgezondheid binnen een gemeente

,  Monitoren en signaleren advies
 Uitvoerende taken en gezondheidsbescherming
 Bewaken van de publieke gezondheid bij rampen en crises
 Toezicht houden

GGD in de praktijk: jeugdgezondheidszorg, rijksvaccinatieprogramma, medische milieukunde,
bevolkingsonderzoeken, epidemiologie, gezondheidsvoorlichting, openbare geestelijke
gezondheidszorg, infectieziektebestrijding en tuberculosebestrijding

Geschiedenis van de zorg
Claudius Galenus (129-199 na chr.)
 Menselijk lichaam is gevuld met 4 lichaamssappen (humores): slijm, bloed, gele gal en zwarte
gal
 Onbalans in hoeveelheden → ziekte en andere stoornissen
 Zo’n gebrek aan evenwicht werd behandeld door middel van een dieet of aderlaten
 Aderlaten: humores weer in evenwicht brengen
o In de praktijk ging het vaak mis: veel sterfgevallen en meer zieken
o De theorie werd zo heilig verklaard, dat men er mee door bleef gaan

De humores
 Galenus koppelde sappen aan vier grondkwaliteiten: warm, koud, vochtig en droog
 Slijm: koud en vochtig
 Bloed: warm en vochtig
 Gele gal: warm en droog
 Zwarte gal: koud en droog

Miasmen staan centraal (17e/18e eeuw)
 Geur is erg bepalend
 Ziekten zitten in de lucht
 Miasmen bevuilen de lucht en maken na inademing het menselijk lichaam ziek
 Komen uit lijken en rivieren
 Ziekte wordt overgedragen doordat zieke mensen de lucht uitademen en gezonde mensen
deze lucht dan inademen
 Ziekte kun je bestrijden door de lucht te zuiveren

De Pest (1347-1351)
 Één derde deel van alle Europeanen overleden, enkele tientallen miljoenen
 Men dacht dat dit kwam door miasmen
 Bacterie die overgedragen wordt door vlooien op bv. ratten

Al-Qanun fi al-Tibb (980-1036)
 Boek uit de 11e eeuw: ‘Canon van de Geneeskunde’
 Geschreven door de Perzische wetenschapper Avicenna Ibn Sina
 Weet dat verspreiding van ziekten door quarantaine wordt voorkomen
 Klinisch testen voor medicijnen
 Diagnosticeert symptomen van ziekten
 Onderkent de invloed van de kwaliteit van water en voedsel op de gezondheid
 Toont aan dat bloed het hart binnenkomt en door het hele lichaam wordt gepompt
 Mensen geloofden nog steeds in miasmen, dus de mensen vonden het maar ‘dom’

De anatomische les van dr. Nicolaes Tulp (1632)

,  Er werd nog geloofd in miasmen, dus er werd niet zomaar iemand opengesneden
 Misdadiger die niet ziek was

James Lind (1716-1794)
 Scheepsarts bij de Britse marine
 Werd niet geloofd vanwege de miasmen
 Toont in 1747 aan dat de behandeling van scheurbuik met zeewater, azijn en vitriool elixer
niet helpt, maar sinaasappels en citroenen wel
 Lind heeft geen invloed bij marine of medici
 Het gebruik van citroensap raakt uit de gratie, maar in de 18e eeuw neemt het
scheepvaartverkeer toe (VOC)

James Cook
 Toont in 1775 (28 jaar later) aan dat verse groente en fruit scheurbuik kunnen voorkomen
 Cook haalt de overheid over om schepen met voldoende citroensap te bevoorraden
 Vitamine C heet ascorbinezuur, afgeleid van anti-scorbitum (Latijn voor anti-scheurbuik)
 Nog steeds veel doden, want mensen geloofden hem niet door het geloof in miasmen

John Snow (1813-1858)
 1854: Cholera uitbraak in Londen, mensen die contact vermeden werden alsnog ziek
 Men zag hierin een bevestiging van de miasmen theorie
 Snow ontdekte dat cholera werd verspreid door drinkwater uit één waterpomp
 Hij werd na afsluiten van de pomp pas geloofd

1800-1850 en de volksgezondheid
 Gemiddelde levensverwachting: 40 jaar
 Geen overheidsbemoeienis voor zieken en armen, alleen particulier
 De hygiënische omstandigheden waren slecht
 Tijdens de Bataafse Republiek (1795-1806) werd voor het eerst erkend dat volksgezondheid
en armenzorg aandacht verdiende van de centrale regering
 Volksgezondheid werd opgenomen in de Grondwet (1815)
 Vanaf 1830 ontstaat de public health geleidelijk

Edwin Chadwick (1800-1890)
 Sanitary movement
 Na uitbraak van tyfus in 1838 startte hij een onderzoek in samenwerking met artsen
 Hij verzond vragenlijsten en sprak met landmeters, bouwers, gevangenis gouverneurs,
politieagenten en fabrieksinspecteurs om aanvullende gegevens over het leven van de armen
te verkrijgen
 Mensen gingen dood als ratten in de grote steden
 Advies: waterleidingen en riolering
 In 1900 had 40% van de samenleving riolering en drinkwater

Rudolf Virchow (1821-1902)
 Duitse arts
 1845: ontdekking van leukemie
 1846: liet zien hoe een bloedstolsel trombose veroorzaakt
 1880-1893: afgevaardigde in de Reichstag waar hij zich sterk maakte voor
overheidsbemoeienis met de gezondheidszorg
 ‘Geneeskunde is een sociale wetenschap en politiek is niets anders dan geneeskunde op
grote schaal’

, 1850-1900 en de opkomende industrialisatie
 Sociale wantoestanden, epidemieën en kwakzalverij
 Het ministerie van Binnenlandse Zaken is verantwoordelijk voor de volksgezondheid en
armenzorg
 1854: de Armenwet
 1865: wetten voor beroepsuitoefening voor artsen en apothekers
 1865: Staatstoezicht op de Geneeskunde (voorloper GGD en RIVM)
o Liberaal Thorbecke aan de leiding
o Hygiënisten in Nederland
o Landelijke, provinciale en gemeentelijke besturen adviseren op het gebied van
volksgezondheid

Epidemiologische transities: daling van sterftecijfers door verschuiving van doodsoorzaken
1. Voor 1875 → epidemieën en hongersnood
2. 1875 - 1920 → afnemende pandemieën, infectieziekten maakten plaats voor kanker, hart- en
vaatziekten en ongevalsletsels
3. 1920 - 1970 → degeneratieve ziekten en door de mens veroorzaakte aandoeningen
4. 1970 - nu → uitgestelde degeneratieve ziekten
5. Opkomst nieuwe infectieziekten




1917: Spaanse Griep

1945: WO2


Thomas McKeown
 Sociaal geneeskundige
 De sterftedaling tussen 1850 en 1970 vooral door daling infectieziekten (75%)
 Niet door effectiviteit gezondheidszorg, maar door betere leefomgeving (volkshuisvesting),
hygiënische maatregelen (drinkwater en riolering) en toegenomen welvaart
(arbeidsomstandigheden)

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noagodwaldt. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

71498 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling
$4.28  3x  sold
  • (0)
  Add to cart