Onderneming en Privacy
Samenvatting aantekeningen en boek
College 1: De totstandkoming van de AVG en het belang van privacy voor
ondernemers
De AVG in Europees en Nederlands perspectief – Kranenborg &
Verhey
Hoofdstuk 1: Inleiding
Richtlijn 95/46 en de daarop gebaseerde Wbp zijn in 2018 vervangen door een
Europese verordening die rechtstreeks van toepassing is in de Nederlandse
rechtsorde: de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Omdat de
AVG op sommige punten nog steeds nationale wetgeving vereist of toelaat, is in
Nederland de Uitvoeringswet AVG (UAVG) vastgesteld.
AVG werd gepresenteerd met het doel de gegevensbeschermingsregels in de EU
te vereenvoudigen.
Technologische complexiteit
De ontwikkeling van de informatietechnologie werkt op indringende wijze door in
het recht. Op alle rechtsgebieden zijn soms ingrijpende aanpassingen nodig om
het recht af te stemmen op en mee te laten groeien met de ontwikkeling van de
techniek.
In algemene zin is het streven er in het gegevensbeschermingsrecht altijd al op
gericht begrippen en regels te ontwikkelen die zoveel mogelijk
‘technologieneutraal’ zijn en daardoor minder snel verouderen als gevolg van
nieuwe technologische ontwikkelingen. Het gegevensbeschermingsrecht is
hierdoor soms moeilijk toepasbaar. Juridische regels moeten namelijk geschikt
zijn voor toepassing op uiteenlopende en nog niet voorzienbare methoden van
gegevensverwerking.
Juridische complexiteit
Verhouding tussen (Europese) regels onderling, deels van verschillende
organisaties afkomstig, soms wat de inhoud betreft overlappend, is niet altijd
duidelijk.
Maatschappelijke complexiteit
De totstandkoming van de AVG wordt niet vergemakkelijkt door de
betrokkenheid van een groot aantal actoren die een rol hebben bij de nadere
invulling en toepassing van de wettelijke normen. De nadere invulling geschiedt
in eerste instantie door degenen die verantwoordelijk zijn voor de
gegevensverwerking.
Voor het functioneren van het bedrijfsleven en de overheid is in heel veel
situaties een adequate gegevensverwerking essentieel. Vaak is dit complex,
werkt het belemmerend en zorgt het voor grote administratieve lasten. Vanuit
het bedrijfsleven is daarom gepleit voor vereenvoudiging en versoepeling van de
regels. Daartegenover staan de belangen van individuele burgers en hun recht
op een eerlijke en zorgvuldige verwerking van hun persoonsgegevens.
Nieuwe bevoegdheid van AP om boetes op te leggen bij overtreding, tot 4% van
de wereldwijde jaaromzet, leidde tot een grote mate van bewustwording.
,Hoofdstuk 2: Gegevensbescherming binnen de Raad van Europa
De bescherming van persoonsgegevens werd in de Raad van Europa vanaf het
begin al in verband gebracht met het recht op bescherming van het privéleven
zoals dat in art. 8 EVRM is neergelegd.
Verdrag van Straatsburg
Het Verdrag heeft in beginsel alleen betrekking op de geautomatiseerde
verwerking van persoonsgegevens. Verdrag richt zich primair tot de
verdragsstaten. Uitgangspunt was dat de bepalingen eerst geïmplementeerd
moesten worden door de nationale wetgever.
EVRM
Voordat het Verdrag van Straatsburg in werking trad, had het EHRM art. 8 EVRM
al van toepassing verklaard op bepaalde vormen van gegevensverwerking. Het
EHRM gaat ervan uit dat de bescherming van persoonsgegevens van
fundamentele betekenis is voor het recht op eerbiediging van het privéleven
zoals bedoeld in art. 8 EVRM. In de rechtspraak verwijst het EHRM regelmatig
naar het Verdrag van Straatsburg en bouwt het voort op de daarin gestelde
beginselen.
Hoofdstuk 3: Gegevensbescherming in de Europese Unie
Met het Verdrag van Lissabon werd een apart artikel geïntroduceerd in het VWEU
dat een algemene rechtsgrondslag vormt voor wetgeving over
gegevensbescherming op bijna alle beleidsterreinen van de EU. Dit is vastgelegd
in art. 16 VWEU (‘’een ieder heeft recht op bescherming van zijn
persoonsgegevens’’).
Naast art. 16 VWEU is het recht op bescherming van persoonsgegevens als apart
recht neergelegd in het EU-Grondrechtenhandvest. Art. 8 Handvest geeft een
nadere invulling aan art. 16 VWEU.
De algemene gegevensbeschermingsrichtlijn: richtlijn 95/46
Na de totstandkoming van het Verdrag van Straatsburg bleek dat voor de EU-
lidstaten de daarmee beoogde doelstellingen niet voldoende konden worden
bereikt. Hierdoor kwam de Europese Commissie op verzoek van het Europees
Parlement met een voorstel voor een richtlijn over het vrij verkeer van
persoonsgegevens. In Nederland werd deze richtlijn omgezet in de Wet
bescherming persoonsgegevens (Wbp).
Omzettingsregels van richtlijn 95/46 werden kritisch geëvalueerd. Dit leidde tot
een ingrijpende wijziging van secundair Unierecht inzake gegevensbescherming.
De richtlijn is komen te vervallen en werd vervangen door de Algemene
Verordening Gegevensbescherming. Een van de ingrijpendste veranderingen is
dat binnen de Europese Unie de algemene gegevensbeschermingsregels
voortaan zijn vastgelegd in een verordening in plaats van een richtlijn. Een
richtlijn is verbindend ten aanzien van het door de lidstaten te bereiken resultaat,
maar laat tegelijkertijd aan de nationale instanties de bevoegdheid vorm en
middelen te kiezen (art. 288 VWEU).
Nederlandse Wbp is ingetrokken en vervangen door de Uitvoeringswet AVG die
waar noodzakelijk of gewenst invulling geeft aan de bovengenoemde ruimte die
de verordening voor nationale wetgeving laat.
Europees Comité voor gegevensbescherming is ingesteld als orgaan van de Unie
en heeft rechtspersoonlijkheid. Het Comité kan adviezen, richtsnoeren en
, aanbevelingen geven, maar kan ook bindende beslissingen nemen in geval van
onenigheid tussen nationale toezichthouders.
Versterking en uitbreiding rechten en positie van betrokkenen
Eisen voor toestemming van betrokkene als grondslag voor verwerking zijn
verder uitgewerkt. Van toestemming is sprake bij vrije, geïnformeerde en
ondubbelzinnige actieve handeling die de verwerking aanvaardt.
Naast verdere uitwerking van de al bestaande rechten van betrokkenen, werden
3 rechten in het oorspronkelijke voorstel door de Commissie als nieuw
bestempeld:
- Het recht om vergeten te worden (het recht op vergetelheid)
- Het recht op overdraagbaarheid van gegevens
- Het recht om niet aan profilering te worden onderworpen
Verplichtingen van verantwoordelijke uitgebreid
Geprobeerd is om de administratieve lasten te verlichten en tegelijk de
verantwoordelijkheid te vergroten. De Commissie kondigde aan de rol van de
verantwoordelijke verder uit te willen breiden door de invoering van het beginsel
van accountability: de verantwoordelijke moet gepaste en effectieve
maatregelen nemen om te verzekeren dat aan de verplichtingen en beginselen
van de gegevensbescherming is voldaan. Omdat de verantwoordelijke zelf kan
beslissen welke maatregelen nodig zijn, biedt deze plicht een zekere flexibiliteit
die tot grotere naleving van de regels en een vermindering van de
administratieve lasten zou moeten leiden.
Verantwoordelijke moet passende en technische maatregelen treffen om te
waarborgen en te kunnen aantonen dat de verwerking in overeenstemming met
de verordening wordt uitgevoerd.
Belangrijke factoren zijn daarbij:
- Aard van de verwerking
- Omvang van de verwerking
- Context van de verwerking
- Doel van de verwerking
- Waarschijnlijkheid en ernst uiteenlopende risico’s voor de rechten en
vrijheden van natuurlijke personen
o Bij verwerkingen met een hoog risico moet een
gegevensbeschermingseffectbeoordeling worden uitgevoerd (DPIA:
Data Protection Impact Assessment)
Verantwoordelijken moeten in staat zijn om op verzoek van de toezichthoudende
autoriteit informatie over zijn gegevensverwerkingen te verschaffen. Hiervoor
moet de verantwoordelijke een register bijhouden met de informatie die in de
verordening is opgesomd.
Ook geldt de verplichting om een functionaris voor gegevensbescherming aan te
stellen. Dit geldt niet voor alle verantwoordelijken.
Privacy by design is in de AVG neergelegd als plicht voor de verantwoordelijke.
De onderliggende gedachte is dat vanaf het moment waarop
gegevensverwerkingssystemen worden ontworpen de bescherming van de
gegevens wordt ingebouwd.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merlebakker83. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.07. You're not tied to anything after your purchase.