Class notes
Aantekeningen colleges BMR
- Course
- Institution
Duidelijke en uitgebreide aantekeningen van de hoorcolleges Bestuur, Macht en Rechtvaardigheid. Inclusief antwoorden op leesvragen!
[Show more]
2 reviews
By: fdegoffau • 1 year ago
By: thijs1022 • 3 year ago
Seller
Follow
manonwillemsen
Reviews received
Content preview
Bestuur, Macht en RechtvaardigheidBlauwe poppetjes tentamenvragen en die moet je verbinden met teksten (geen rijtjes kennen)
College 1: Een moderne kijk (3 februari 2019)
Aspecten van bestuurskunde:
1) Rationaliteit: wat is de effectiefste en efficiëntste aanpak van beleid?
2) Moraliteit: wat behoort te gebeuren?
3) Macht: wie bepaalt?
2 en 3 vooral van belang in dit vak
Weber over politiek, staat en macht
Wat bedoelen we met ‘een staat’?
(i) Juridische/volkenrechtelijke definitie van een staat
Oorsprong: Vrede van Munster (1628): volksvertegenwoordigers sloten contract waarin
iedereen als gelijkwaardig gold; men erkent elkaars bestaan.
Probleem: ‘een staat is dat wat door andere staten erkend wordt’ geen goede definitie
(ii) Weber’s sociologische/politicologische definiëring van de staat
Max Weber: modernisering door rationalisering, moderne samenlevingen, protestantisme is
een bijzondere manier van denken (als individu sta je alleen voor God en moet je je waardig
tonen). Leefde in tijd van modernisering en WO1. Studenten keken naar Webers boek:
Wetenschap als beroep
Definitie naar kenmerkende doel van een staat? Je kunt staat niet definiëren aar haar
typische doel (want verschillende doelen)
Definitie naar middelen van een staat
Typische middel van een staat: geweldsmonopolie (geaccepteerd geweld_
Webers begrip van de Staat
De staat = menselijke gemeenschap die binnen bepaald grondgebied met succes aanspraak maakt op
het monopolie van het legitieme gebruik van geweld
Webers begrip van Politiek
Politiek is = het streven naar een aandeel in de macht of naar beïnvloeden van de machtsverdeling,
hetzij tussen staten, hetzij binnen de staat tussen de door hem omsloten groepen
Vraagt om verduidelijking:
a) Staat omvat een gemeenschap iets van verbintenis tussen mensen maar wat precies zegt
Weber niet. Hoewel een staat een gemeenschap nodig heeft, hoeft er volgens het Politiek
begrip niet altijd eenheid te zijn (eenheid – verdeeldheid)
b) Staat heeft eigen grondgebied voorbeeld van staat zonder grondgebied: Koerden. Weber
zegt niet hoezo en waarom
c) Politieke strijd om de macht onderscheid tussen macht/geweld en legitiem geweld/gezag
(uiterlijke redenen om te doen wat je gezegd wordt (pistool voor je hoofd) of innerlijke
redenen om te doen wat je gezegd wordt (doen wat iemand zegt)
d) Geweldsmonopolie
e) Legitimiteit innerlijke redenen om geweld van staat de accepteren
Drie gronden voor legitimiteit:
, I. Traditoneel: gezaghebbers zijn naar de traditie degenen die boven ons staan
(koningshuis); omdat het altijd zo geweest is
II. Charismatisch: bepaalde eigenschap van een persoon
III. Legaal: in de wet beschreven
Tentamen: is EU een staat, is Koerdistan een staat, is IS een staat, etc.
Moderne kijk op politiek, macht en staat/politiek realisme
- Machiavelli
- Hobbes
- Schmitt Duitse rechtsfilosoof 1888-1985
Wat er misgaat in gangbare definities van ‘het politieke’
‘Politiek is dat wat in een staat gebeurt’ als je dan vraagt wat een staat is dan beginnen ze
over politiek; zo definieer je twee begrippen met elkaar waardoor je alsnog geen grip krijgt.
Dus: wat zijn inherente kenmerken van politiek?
Het kenmerkende onderscheid (in alle domeinen zijn typische tegenstellingen) in politiek:
onderscheid tussen vrienden en vijanden
Weber zei: politiek is strijd om de macht in een staat of tussen staten
Politiek, taal, oorlog (oorlog is niet heel erg anders dan andere vormen van politiek, ook
vriend, vijand, strijd).
- Kissinger
- Mouffe hedendaagse Belgische filosoof
Antagonisme = politiek in termen van strijd
Parlementaire democratie: maakt vijanden tot tegenstanden
Kritiek op ‘politiek zonder strijd en rivaliteit’
Bepalen wie macht heeft
Bachrach & Baratz (1962)
Achtergrond: debat elitisten (altijd dezelfde stabiele plek waar de macht zit) vs. pluralisten
(meerdere wisselende machtscentra)
Commentaren van B&B op Dahl (van het debat) Er is geen goede manier om macht te
meten (alles is anekdotisch). Dahl heeft manier om te laten zien dat het pluralistisch is.
Dahl zei: ik kan gewoon goed meten wie de macht heeft door te kijken wat belangrijke
maatschappelijke issues zijn, dan precies kijken waar besluitvorming daarvan plaatsvindt en
dan kijken wie het voor het zeggen heeft.
B&B: klinkt leuk maar twee cruciale problemen:
- Je begint met kijken wat de problemen/geschillen zijn maar hoe weet je wat de
belangrijkste geschilpunten zijn (er wordt soms over veel dingen gedebatteerd maar niet
over het echte geschilpunt). Sommige dingen blijven uit het licht
- Werkelijke beslissingen worden wellicht niet in die besluitvormingsarena’s genomen maar
bv. achter de schermen (first face en second face, Dahl ziet alleen first face)
Methoden van machtsmeting
Formele positie methode (veto macht)
Netwerkmethode (wie zit in de meeste groepjes)
Intensieve procesanalyse (wie zei wat op welk moment en waarom; journalist)
, Before-after-method (preferentie-uitkomst-methode) (wat wilde iedereen voor proces en
wat is er besloten, gene die meest zijn zin heeft gekregen is machtigste(
Reputatiemethode (sleutelfiguren vragen wie machtigste is)
Welke benaderingen Dahl-manier?
Welke benaderingen B&B-manier? NIET de eerste
College 2: Een kritische kijk (4 februari 2019)
Kanttekeningen bij wat we gister gezien hebben over macht meten:
Zijn staten überhaupt wel nodig? Kunnen we niet zonder staten? Er zijn theorieën die dat ter
discussie stellen.
In Amerika: cowboy-nationalisten (staat valt hen lastig, ze willen eigen commune)
Is het wel zo evident dat er staten bestaan?
Macht is misschien niet iets wat een persoon/groep mensen heeft.
De macht die er bestaat waardoor vrouwen in posities zitten waardoor ze minder verdienen
dan mannen is een soort maatschappelijke cultuur. Je kunt hier geen individu voor
aanwijzen. Vrouwen kruipen zelf in onderdanige rol. (Ook zwarte pieten discussie, zwarte
mensen kruipen zelf in die rol. Ook meedoen aan nieuwste mode, die macht zit tussen onze
oren).
Wij zijn onvrij, er wordt macht over ons uitgeoefend maar dit is niet de macht waar we gister
over spraken, een ander soort macht. Moeten we dan ook anders nadenken over wat een
staat en wat politiek is?
Rousseau over de staat
Achtergrond
1712-1778: Voor Franse Revolutie, maar wel in de tijd dat die in de lucht hangt
Opgegroeid in Geneve, elitair weggetrokken, rondzwerven en allemaal dingen
uitproberen. Ontmoette dame van stand en ging daar bij inwonen. Trok later naar Parijs
zonder enig geld, opleiding of connecties en begint met schrijven. Boek wordt meteen een
hit krijgt toegang tot salons (organiseren van leuke soirées). Buitenbeentje maar wel
aantrekkelijk
Verlichting
o Begin van de kritische natuurwetenschap
o Zelf nadenken en kritisch nakijken naar opvattingen over hoe de wereld in elkaar zit
o Vooruitgangsgeloof (ME: alles is eeuwig hetzelfde) kritische denkers maken zich
hier los van en beginnen de vooruitgang naar een betere wereld
Doorbraak Rousseau komt wanneer hij geattendeerd wordt op een essaywedstrijd (of en hoe
dragen wetenschappen bij aan vooruitgang van de moraal). Rousseau wint met tegendraads
verhaal.
Vertoog over de ongelijkheid (1755)
Is een staat/overheid volgens Rousseau iets goed of iets slechts?
Staat wordt gevormd door mensen die zelf profijt uit de staat kunnen halen
Ergens in de geschiedenis is iets mis gegaan: idioten zijn achter slimmeriken aangelopen die
eigendomsrechten hebben geclaimd.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller manonwillemsen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.16. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78252 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now