Samenvatting gynaecologie (vak borst en urogenitaal stelsel), prof. Depypere. Alles wat gekend moet zijn voor het examen staat hierin!
Contacteer me gerust voor de Word-versie na aankoop.
VERLOOP GYNAECOLOGISCH CONSULT
- Hulpvraag
- Algemene anamnese
- Gynaecologische en obstetrische anamnese
- Klinisch onderzoek
- Bespreken resultaten en therapeutische opties (shared decision making)
ANAMNESE
1. Hulpvraag
2. Reproductieve anamnese
- Menstruatie
o Menarche: leeftijd waarop de eerste spontane menstruatie optreedt: gemiddelde leeftijd
13 jaar – spreiding 10-16 jaar
o Cyclusduur: gemiddeld 28 dagen – spreiding 21-35 dagen
o Menstruatieduur: 3-6 dagen
o Hoeveelheid bloedverlies (fluxus): 35 ml is normaal –
▪ hypermenorroe > 80 ml (>ferriprieve anemie)
▪ hypomenorroe te gering bloedverlies (slechts enkele druppels)
▪ spotting is onregelmatig, gering verlies
o Dysmenorroe: pijnlijke menstruatie → vaak is pijn krampachtig, gelokaliseerd thv
onderbuik, soms uitstralend naar rug en/of voorzijde dijen.
▪ Graad 0 - geen pijn
▪ Graad I - draaglijke pijn, geen pijnstiller nodig
▪ Graad II - erge pijn, regelmatig pijnstiller nodig
▪ Graad III - heel erge pijn, soms thuisblijven door de pijn
o Laatste menstruatie is begin vd menopauze – gemiddeld 51 jaar – spreiding 40 – 60 jaar
o POF (Prematuur Ovariëel Falen) of premature menopauze indien voor leeftijd van 40 jaar
- Anticonceptie en seksualiteit
o Vraag naar type → Geen, definitieve contraceptie, oraal, LARC
- Specifieke gynaecologische klachten
o Fluor, pruritus vulvae, vulvodynie, onderbuikpijn, dyspareunie, libidoverlies, postcoïtale
spotting, galactorroe, mastodynie, premenstrueel syndroom, urologische klachten,
defecatieklachten
- Verloskundige anamnese
o G Aantal zwangerschappen
o P Aantal partussen
o Ab Aantal miskramen
o EUG Eventuele extra-uteriene zwangerschappen
➔ GxPxAbxEUGx
- Gynaecologische operaties
- Systeemanamnese
- Relevante antecedenten
- Gewichtsveranderingen
3. Gynaecologisch onderzoek
- Algemeen lichamelijk onderzoek
- Borstonderzoek
- Genitaal onderzoek
o Uitwendige inspectie
o Speculumonderzoek
o Bimanueel onderzoek → Inwendig onderzoek essentieel bij endometriose, pelvische pijn,
evaluatie pelvische tumor
4. Synthese van de klachten en bevindingen van het onderzoek
5. Diagnostische middelen
- Nooit routinematig
- Basisonderzoeken
o Rechtstreeks microscopisch onderzoek
▪ pH indicator strip (4-4,5 in vagina)
▪ Hormonale status vaginaal epitheel en vaginale flora
o Cytologie en histologie
▪ Cytologisch onderzoek schedewand → evaluatie hormonale beïnvloeding vaginale
epitheelcellen
▪ Cytologisch onderzoek portio uteri → opsporing afwijkingen cervixepitheel
o Microbiologie en serologie
o Hematologie
▪ Hct, Hb, serumFe, ferritine, leukocyten, thrombocyten, bezinkingssnelheid, CRP, ev.
tumorspecifieke merkers
o Hormonale bepalingen
▪ Onmisbaar voor diagnose zwangerschap en cyclusstoornissen
▪ HCG (urine of serum), gonadotrofines (LH, FSH), prolactine, steroïden (oestradiol,
progesterone, androgenen)
▪ AMH bij vruchtbaarheidsprobleem
o Echografie
▪ Belangrijkste beeldvormend onderzoek
▪ Onmisbaar voor evaluatie jonge ZS tot 14de week of extra-uteriene ZS
- Specifieke onderzoeken
o Colposcopie
▪ Onderzoek van lagere genitale tractus
o Radiologie: mammografie, hysterosalpingografie, CT-scan en MR (congenitale afwijkingen,
tumorale processen, vermoeden adenomyosis, borstpathologie
o Hysteroscopie: endoscopisch onderzoek cavum uteri
▪ Indicaties voor diagnostische hysteroscopie:
2
, Deborah Saunders
Abnormaal bloedverlies, vermoeden uteriene afwijking, herhaalde miskraam of
herhaald falen IVF, onverklaarde subfertiliteit
o Laparoscopie (kijkoperatie)
▪ Diagnostisch bij pelviene pijn, overklaarde subfertiliteit, exploratie pelviene afwijking,
vermoeden endometriose
REPRODUCTIEVE CYCLUS
FOLLICULAIRE FASE
Initiële groei primordiale follikels → Autonoom, willekeurig en onafhankelijk van FSH = primaire
rekrutering
Als geen conceptie → involutie corpus luteum:
- Daling E2, inhibine A en B in luteale fase
- Vertraging pulsatiliteit GnRH-secretie (<1 puls per 2-3 uur).
- ↑ FSH op einde folliculaire fase → rekruteert 20 gezonde vroeg- antrale follikels → cyclische
gonadotrofine-afhankelijke of secundaire rekrutering
o Thecacellen rijpende follikels: ontwikkelen LH-receptoren → synthese androsteendion.
o Granulosacellen: antwoorden op FSH → aromatase synthetiseren → zet androsteendion
om in oestradiol
3
, Deborah Saunders
o Granulosacellen rijpende follikels: zowel op FSH en LH responsief
- ↑ oestradiol en inhibine B inhiberen FSH → Selectie van één dominante follikel
o Minder afhankelijk van FSH en mogelijkheid verwerven om te antwoorden op LH
- FSH-spiegels blijven slechts een beperkte tijd boven bepaalde FSH-drempel, waarbij er
rekrutering kan optreden = FSH-venster
LH-STIJGING EN LUTEALE FASE
- ↑ spiegels E2 door granulosacellen van preovulatoire dominante follikel → GnRH-pulsen
meer frequent en hoge amplitude → ↑ LH-productie
- Switch negatief naar positief feedback mechanisme → LH-piek → ovulatie na 34-36u
- Granulosacellen in corpus luteum differentiëren → progesteron + oestradiol en inhibine A
- LH → hervatten meiotische eicelmaturatie + normale functie corpus luteum.
- Igv zwangerschap: exponentiële stijging chorion gonadotrofine (hCG), wat erg op LH gelijkt →
functioneren corpus luteum onderhouden
o LH-gestimuleerde granulosacellen → VEGF → angiogene processen corpus luteum
o Overexpressie → ovariële hyperstimulatiesyndroom (OHSS): opstapeling extravasculair
vocht en intravasculair volumeverlies en indikking
Endometrium
- Groei en differentiatie dr oestradiol in folliculaire fase ovariële cyclus = proliferatieve fase
o Toename mitotische activiteit en vorming los capillair netwerk
- Na ovulatie: progesteron door corpus luteum → Kliersecretie = secretoire fase
- Korte, zeer specifieke periode van uteriene receptiviteit voor embryo-implantatie =
implantatievenster (6 à 10 dagen na LH-piek)
o Expressie celadhesiemoleculen
- Als conceptie en implanting
o Blast: hCG produceren → corpus luteum ondersteunen tot placenta steroïdogenese
overneemt
o Aanhoudende blootstelling aan progesteron zorgt voor een lokale vasodilatatie en brengt
rust in de uteriene musculatuur. Progesteron zorgt voor secretoire omvorming van het
endometrium: voor innesteling van blastocyste.
o In afwezigheid innestelling → luteolyse 12 dagen na ovulatie.
▪ Progesteron en inhibine A spiegels ↓ → menstruatie.
o Door ↓ negatieve feedback → GnRH-pulsefrequentie ↑ en gaat vervolgens FSH productie
thv hypofyse ↑ → FSH stijging
- De belangrijkste rol voor oestradiol:
o Groei endometrium
o Inductie van progesteron receptor (PR)
▪ Piekexpressie PR door oestradiol op tijdstip ovulatie
▪ Meest prominent in glandulaire epitheel in proliferatieve fase
▪ Stromale cellen zeer hoge spiegels in folliculaire en luteale fase
▪ Tijdige downregulatie epitheliale PR valt samen met opening implanatievenster door
expressie integrines en uteriene receptiviteit
HORMONEN VAN DE REPRODUCTIEVE CYCLUS
Gonadotrofine-releasing hormoon (GnRH) → niet meetbaar in perifere circulatie
- Klein peptide 10 aminozuren, stimuleert secretie van FSH en LH.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dsaunder. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.
