Summary
Samenvatting Geowijzer (hoofdstuk 6 t/m 10)
- Course
- Institution
- Book
Hierbij een samenvatting van het boek 'Geowijzer' voor de kennistoets OJW. De samenvatting gaat over de volgende hoofdstukken: H6, H7, H8, H9 en H10.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: phebelemstra • 2 year ago
Seller
Follow
ihjwerts
Reviews received
Content preview
Hogeschool Arnhem en Nijmegen2019-2020
AARDRIJKSKUNDE
Uitgebreide samenvatting Geowijzer
Hoofdstuk 6 t/m 10
,Hoofdstuk 6: bevolking en ruimtelijke inrichting
6.1 Bevolkingsaantallen
Demografie
Demografie is de wetenschap die zich bezighoudt met het bestuderen van de veranderingen in
de omvang, de samenstelling en de ruimtelijke verdeling van de bevolking. Demografen
bestuderen de ontwikkeling van de bevolking door te kijken naar geboorte, sterfte en migratie.
Geboorte en sterfte
Het aantal mensen in een gebied verandert door natuurlijke (geboorte en sterfte) en door
sociale (immigratie en emigratie) factoren.
Het geboortecijfer geeft het aantal levendgeborenen per 1.000 inwoners per jaar aan. Het
sterftecijfer is het aantal sterfgevallen per 1.000 inwoners per jaar.
De zuigelingensterfte is een leeftijdsspecifiek sterftecijfer. Het geeft het aantal kinderen weer
1.000 levendgeborenen dat in een kalenderjaar overlijdt voordat de leeftijd van één jaar is
bereikt.
Emigratie en immigratie
Migratie is een verandering van woonplaats van mensen. Emigratie is het verlaten van een
land. Immigratie is het binnenkomen van een land. Vestiging en vertrek zorgt voor een
vestigingsoverschot of een vertrekoverschot. Samen zijn ze verantwoordelijk voor de sociale
bevolkingsgroei. Vestiging en vertrek bij elkaar opgeteld vormen het migratiesaldo.
Demografische transitie
De ontwikkeling van de geboorte- en sterftecijfers van West-Europese landen wordt
weergegeven in het demografische transitiemodel. Het model toont in vier fasen de overgang
van hoge geboorte- en sterftecijfers naar lange geboorte- en sterftecijfers.
6.2 Leeftijdsopbouw van de bevolking
Bevolkingsopbouw
Bij de bevolkingsopbouw kijkt men bij de indeling van de bevolking naar demografische,
sociaal-culturele of sociaaleconomische kenmerken. De demografische (de leeftijdsopbouw)
worden weergegeven in een bevolkingsdiagram. Op de verticale as worden met stavend de
leeftijdsgroepen weergegeven. De staven zijn in tweeën gedeeld: links staan de mannen en
rechts de vrouwen. Op de horizontale as wordt het aantal personen in een bepaalde
leeftijdsgroep weergegeven.
Er worden drie hoofdvormen van bevolkingsdiagrammen onderscheiden: de piramide, de urn
of univorm en de granaatvorm.
De piramide is kenmerkend voor een jonge bevolking.
De granaatvorm is de overgang tussen de piramide en de univorm. Alle leeftijdsgroepen zijn
ongeveer even groot.
De univorm is kenmerkend voor een verouderde bevolking. De geboortecijfers nemen af en
de sterftecijfers nemen toe.
Demografische druk
Om de verhouding tussen het economisch productieve en het economisch niet-productieve
deel van de bevolking aan te geven, wordt het begrip demografische druk gebruikt. De niet-
productieven zijn de 0 tot 20-jarigen en de mensen die 65 jaar of ouder zijn. Deze worden
financieel onderhouden door de productieven. Om de demografische druk te berekenen deelt
men het aantal niet-productieven door het aantal productieven en vermenigvuldigt dit met 100
procent.
, Vergrijzing wil zeggen dat het aandeel mensen dat ouder dan 65 jaar is, stijgt. Ontgroening
wil zeggen dat een afname is van het aantal mensen dat jonger dan 20 jaar is.
De sterke vergrijzing in Nederland wordt veroorzaakt door een toename van de
levensverwachting.
6.3 Buitenlandse migratie
Push- en pullfactoren
Migratie is altijd ingegeven door push- en pullfactoren. De redenen om te willen vertrekken,
heten pushfactoren. Het zijn negatieve factoren. Factoren die iemand aantrekken heten
pullfactoren.
Er zijn drie verschillende soorten push- en pullfactoren:
1. Factoren van economische aard
Mensen die om deze reden verhuizen, zijn opzoek naar een beter leven. Ze hopen
elders een betere baan te vinden of gaan ergens een opleiding volgen. Dit proces wordt
arbeidsmigratie genoemd.
2. Factoren van politieke aard
Mensen die om politieke redenen weggaan van huis, zijn vaak op de vlucht voor
oorlogen tussen staten, etnische conflicten, vervolging op grond van ras, seksuele
geaardheid, geloof of politieke overtuiging.
3. Factoren van fysische aard
Natuurlijke factoren zoals het klimaat, het landschap en het milieu worden fysische
factoren genoemd.
Allochtoon of autochtoon
Allochtoon betekent van elders afkomstig of iemand van wie één of beide ouders in het
buitenland zijn geboren. Een autochtoon is iemand waarvan de ouders beide geboren zijn in
het land waarin diegene leeft.
6.4 Binnenlandse migratie
Urbanisatie
De uitvinding van de stoommachine en de daarop volgende industrialisatie zijn van grote
betekenis geweest voor de urbanisatie van Nederland. De mechanisatie van het platteland was
een belangrijke pushfactor. Machines namen het werk van arbeiders over en zij vertrokken
naar de stad om daar in fabrieken te gaan werken.
De industrialisatie had als gevolg dat de stad vervuilde. De rijkere stedelingen zochten een
aangenamere woonomgeving. Veel welgestelden besloten van de stad naar het platteland te
verhuizen (suburbanisatie).
Wedenopbouw en woningnood
Tijdens WO II zijn veel huizen vernield en hierdoor ontstond een woningnood. Er werd op
grote school flats gebouwd.
Suburbanisatie
Suburbanisatie betekent de verstedelijking van het platteland rond de grote stad. De dorpen
rondom de grote steden groeiden snel. De bevolkingsdichtheid steeg in het westen van
Nederland en daalde in Noord, Zuid en Zuidwest-Nederland.
Groeikernen
De overheid wilde de open ruimtes niet volledig laten volbouwen. Dit probeerde ze te
bereiken door het beleid van gebundelde deconcentratie uit te voeren. Op deze manier kon het
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ihjwerts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.29. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now