Materieel strafrecht: Bepaalt wat strafbaar is en wat niet (gericht op de
burger). Het geheel van rechtsvoorschriften, dat aangeeft voor welke
gedragingen straf behoort te worden toegepast en waarin de straf
behoort te bestaan’’
Formeel strafrecht: Regels en bevoegdheden. Hoe materieel strafrecht
moet worden gerealiseerd.
Lex scripta: Geschreven wet, zowel in formele als in niet-formele zin.
(Verbod van terugwerkende kracht).
Lex certa beginsel: (duidelijke wetgeving, specificatie,
bestimmtheidsgebot). Eist duidelijke wetgeving en een duidelijk
omschreven strafbare gedraging. Onbetamelijk gedrag kan gezien
worden als niet duidelijk genoeg omschreven strafbaar gedrag. Het is
voor interpretatie vatbaar en kan op verschillende manieren ingevuld
worden.
Verbod van analogie: te extensief interpreteren niet toegestaan
Elektriciteitsarrest: De Hoge Raad bepaalde echter dat elektriciteit te
zien is als een vermogensobject omdat het economische waarde heeft.
Artikel 310 Sr ziet erop het vermogen van een ander te beschermen. Het
gebruiken van deze elektriciteit zonder ervoor te betalen is te
beschouwen als diefstal omdat het tot zich nemen van elektriciteit in
strijd met de voorwaarden waaronder de gemeente daartoe het recht
gaf, wederrechtelijke toeëigening oplevert. Teleologische
interpretatiemethode: doel v.d. wet: bescherming van het vermogen.
Het legaliteitsbeginsel art. 1 Sr speelde een grote rol in de casus. Het
beginsel vormt een belangrijke waarborg voor burgers tegen willekeur bij
strafrechtelijk justitieel ingrijpen. Het beginsel biedt een grote mate van
rechtszekerheid.
Belangrijkste interpretatiemethoden zijn:
- Grammaticale interpretatie
- Wetshistorische interpretatie
- Systematische interpretatie
- Teleologische interpretatie
Doelen van straffen:
1. Vergelding: (leedtoevoeging/te gelde maken van een schuld/schuld
vereffenen)
2. Preventie:
- Speciale preventie: voorkomen dat de dader zich nogmaals strafbaar
maakt aan strafbaar feit (voorwaardelijke straffen)
- Generale preventie: voorkomen dat anderen zich schuldig maken aan
een strafbaar feit (voorbeeldfunctie).
,Karakteristieken: Algemeen deel (de leerstukken: jurisprudentie en
dogmatiek) en bijzonder deel (de delicten).
Indeterminisme: uitgangspunt vrije wil. Van oudsher een sterke nadruk
op de individuele gedraging (maar: steeds meer nadruk op het collectief
en de voorfase van de eigenlijke gedraging)
Normen: bepalen hoe wij ons moeten gedragen (sociale normen)
(rechtsnormen en strafbepalingen)
Rechtsnormen: Sociale normen die door het recht worden erkend
Normen + rechtsregels = rechtssysteem (strafrecht).
Sociale norm: ‘gij zult niet doden’
Commune strafbaarstelling: ‘Hij die opzettelijk een ander van het leven
berooft’
Sanctienorm: ‘wordt gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste
15 jaren’
Soms wettelijke kwalificatie: ‘als schuldig aan’
Vier voorwaarden strafbaarheid art. 350 Sv:
1. Een menselijke gedraging: Gewilde spiebeweging. Kan ten laste
gelegde worden bewezen?
2. Die valt binnen de grenzen van wettelijke delictsomschrijving: Is
bewezen verklaarde strafbaar? Welk strafbaar feit levert het
bewezenverklaarde volgens de wet op?
3. Die wederrechtelijk is (evt rechtvaardigingsgrond= geen straf): Is
verdachte strafbaar?
4. En aan schuld te wijten (evt schulduitsluitingsgrond= geen straf):
Welke sanctie?
Bestanddelen: voorwaarden voor strafbaarheid die in de
delictsomschrijving zijn opgenomen. Een bestanddeel moet bewezen
worden.
Elementen zijn: wederrechtelijkheid en verwijtbaarheid (voorwaarden
strafbaarheid)
Maakt Karel zich schuldig aan het strafbare feit doodslag zonder
Porsche?
P: probleem: de rechtsvraag + relevante feiten
Rechtsvraag: of Karel zich schuldig maakt aan doodslag.
Relevante feiten: Karel heeft na een ruzie met zijn vrouw, een mes uit
een keukenla gepakt en daarmee op haar ingestoken, waarbij hij riep: ‘Ik
maak je dood omdat je van mij wil scheiden’. In de daarmee op haar
ingestoken, waarbij hij riep: ‘Ik maak je dood omdat je van mij wil
scheiden’. In de nacht van 6 mei werd het levenloze lichaam van de
vrouw aangetroffen.
, R: regel, rechtsgebied en selectie van rechtsbron is art. 287 Sr + de 4
voorwaarden van strafbaarheid.
O: overwegen: hier wordt de regelanalyse en de toetsing van de
casusfeiten aan de voorwaarden uitgevoerd. Dat ziet er dan als volgt uit.
Stap 1: de menselijke gedraging bestaat in dit geval uit het steken met
een mes op de vrouw door Karel.
Stap 2: Bestaat uit het beoordelen in hoeverre deze gedraging valt onder
de delictsomschrijving: ‘Hij die opzettelijk een ander van het leven
berooft’.
Hij: Karel opzettelijk: Uit de casus kan worden afgeleid dat Karel ‘willens
en wetens’ heeft gehandeld. Immers, hij was bewust van zijn handelen
en hij wilde zijn vrouw van het leven beroven. Hetgeen niet alleen uit zijn
handelen kan worden afgeleid (het insteken met een mes op zijn vrouw)
maar ook uit zijn woorden (ik maak je dood omdat je van mij wil
scheiden). Er is derhalve sprake van opzet met bedoeling.
Stap 3: Wederrechtelijkheid: is hier een element en moet dus afzonderlijk
getoetst worden: Karel heeft gehandeld in strijd met het recht: er is geen
sprake van een rechtvaardigingsgrond die zijn daad rechtvaardigt en dus
kan gezegd worden dat Karel wederrechtelijk heeft gehandeld.
Stap 4: Verwijtbaarheid: kon Karel anders handelen dan hij gedaan
heeft? Ja
C: Conclusie: Nu aan alle voorwaarden van strafbaarheid is voldaan,
kan gezegd worden dat Karel zich schuldig heeft gemaakt aan doodslag,
ex. At. 287 Sr. Opzet met bedoeling en voorwaardelijke opzet.
OF
A Is er sprake van doodslag met Porsche?
P: rechtsvraag: Is er sprake van doodslag?
Relevante feiten: verdachte rijdt met onverantwoorde hoge snelheid op
een provinciale weg: het zich is slecht, hij haalt in, omdat hij denkt dat er
op dit tijdstip nooit tegenliggers zijn, waardoor een botsing is uitgesloten:
hij botst frontaal op een tegenligger, die door de botsing om het leven
komt.
R: doodslag is strafbaar gesteld in art. 287 Sr en het Porschearrest.
O: Opzet op de dood moet bewezen worden, aangezien opzet een
bestanddeel is. 1 ondergrens hierbij is het voorwaardelijke opzet:
criterium het welbewust aanvaarden van de aanmerkelijke kans dat de
dood intreedt willen en de bewustzijn van de aanmerkelijke kans weten.
Djamin geeft aan dat er volgens hem op dat tijdstip nooit een andere
auto op de andere weghelft rijdt en dat een botsing uitgesloten is: hieruit
blijkt dat hij zich totaal niet bewust is van een aanmerkelijke kans weten.
Djamin geeft aan dat er volgens hem op dat tijdstip nooit een andere
auto op de andere weghelft rijdt en dat een botsing uitgesloten is: hieruit
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Aniesatuncer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.