Een verslag over het ziektebeeld Parkinson en Parkinsonisme over de:
Oorzaak
Symptomen
Diagnostiek
Verloop van de ziekte
Behandeling
Risicofactoren
Parkinson en dementie
Zo geschreven dat het voor iedereen te begrijpen is! Inclusief verduidelijkende infographic met alle informatie nogmaals kort ...
“Parkinson is een progressieve hersenaandoening waarbij de aansturing van spierbewegingen wordt aangetast
(Hersenstichting, 2020)”. In 2018 waren er naar schatting 52.200 mensen bij wie de huisarts de diagnose
Parkinson vaststelde. Er overleden in dat jaar 1887 personen aan Parkinson en andere vormen van
parkinsonisme, dit waren vooral ouderen (Volksgezondheidenzorg.info, 2020).
Oorzaak
Bij de ziekte van Parkinson sterven de cellen welke dopamine produceren langzaam af, hierdoor ontstaat in de
hersenen een tekort aan de neurotransmitter dopamine. Dopamine zorgt er voor dat de hersendelen met
elkaar kunnen communiceren en het lichaam signalen kan geven. Door het tekort aan dopamine worden de
signalen minder goed doorgestuurd. Bij een tekort van ongeveer 70% aan dopamine verschijnen Parkinson
symptomen (parkinsonfonds, z.j.) . De spieren zijn dan niet klaar om te bewegen, ze verstijven, reageren
langzamer of helemaal niet meer.
Symptomen
Tremoren (trillen);
Bradykinesie (traagheid van bewegen);
Moeite met fijne motoriek;
Kleiner handschrift;
Schuifende passen tijdens het lopen;
Bemoeilijkte spraak;
Problemen met slikken;
Toename speekselvloed (kwijlen)(hersenstichting, 2020).
Mensen met Parkinson kunnen blokkeren tijdens het lopen. Dit wordt Freezing of Gait (FoG) genoemd.
On/off episodes
Bij een meer gevorderd stadium van Parkinson vinden vaak on- en off episodes plaats. Dit komt doordat
wanneer iemand medicatie inneemt in de vorm van pillen of capsules, de hoeveelheid van het medicijn in het
bloed gedurende de dag niet constant is. In een meer gevorderd stadium van Parkinson kan het lichaam deze
schommelingen niet meer opvangen. Wanneer stijfheid toeneemt vlak voordat het weer tijd is de medicatie in
te nemen dit heet ‘wearing off’. Wanneer patiënt door gevoel van stijfheid en andere klachten het idee heeft
dat de medicatie helemaal niet werkt heet dit een ‘off’ moment (Verder met Parkinson, 2020).
Net na het innemen van de medicatie kan een patiënt over beweeglijk worden. Dit komt doordat de
hoeveelheid van de medicatie in het bloed dan (heel) hoog is. Dit heet ook wel dyskinesie (Verder met
Parkinson, 2020).
Diagnostiek
De diagnose van Parkinson wordt gesteld aan de hand van de symptomen. Er kan een MRI-scan worden
gemaakt van de hersenen, deze kan Parkinson echter niet aantonen en stelt slecht andere aandoeningen uit.
Met een DaT-scan kan wel een tekort aan dopamine worden aangetoond, wat dan ook weer duidt op de ziekte
van Parkinson (hersenstichting, 2020).
Verloop van de ziekte
De ziekte van Parkinson heeft een progressief verloop, het verergert na verloop van tijd. Naast problemen met
het bewegen (stijfheid en trillen) kunnen zich ook andere problemen voordoen zoals verminderde reuk,
, vermoeidheid (50% patiënten), seksuele problemen en slaapstoornissen (in de REM-slaap, heftige dromen).
Daarnaast is de kans op dementie, depressie, problemen met urineren en obstipatie vergroot.
Het verloop van de ziekte kent een ongecompliceerde- en gecompliceerde fase. In de ongecompliceerde fase
zijn de symptomen nog in de beginfase en zijn deze goed te behandelen met medicatie. In de gecompliceerde
fase is dit niet het geval. Klachten zijn toegenomen en de patiënt krijgt meer last van motorische symptomen.
Ook treden niet- motorische symptomen meer op. In deze fase helpt de medicatie vaak niet meer zo goed als
voorheen. Andere vormen van medicatie zijn nodig of er wordt gekozen voor een pomp of elektroden (Verder
met Parkinson, 2020).
Behandeling
De ziekte is niet te genezen. Behandeling richt zich daarom vooral op het dragelijker maken van de symptomen.
Het draait hierbij vooral om het optimaliseren van het functioneren, vooral bij motorische problemen.
Verschillende disciplines worden ingeschakeld, dit kunnen zijn:
Fysiotherapie (soepeler bewegen);
Logopedie (bij spraakproblemen);
Ergotherapie (biedt ondersteuning bij de gewone dagelijkse bezigheden) (hersenstichting, 2020).
Behandeling
Symptomen als stijfheid en traagheid bij bewegen worden veelal behandeld met medicatie. Medicatie welke bij
Parkinson wordt voorgeschreven is:
Levodopa
Levodopa is zowel in de vroege als late fase vaak de eerste keus. Het werkt als de lichaamseigen stof dopamine,
welke noodzakelijk is voor hersenfuncties zoals het aansturen van spieren. Tijdens de vroege en
ongecompliceerde fase zijn levodopa-combinatiepreparaten en dopamine-agonisten ongeveer even werkzaam
bij de behandeling van motorische symptomen. Het vermindert stijfheid en zorgt er voor dat mensen weer
makkelijker kunnen bewegen (Apotheek.nl, 2020).
Apomorfine
Apomorfine werkt net als levodopa als dopamine. Het wordt toegediend aan het begin van een ‘off’ episode
(Apotheek.nl, 2020). Dit medicijn wordt vaak ingezet bij mensen die al langer de ziekte van Parkinson hebben.
Duodopa
Duodopa wordt, evenals apomorfine, ingezet bij patiënten wie al langer de ziekte van Parkinson hebben en bij
wie medicatie in tabletvorm niet meer (voldoende) werkt. Duodopa is levodopa in vloeibare vorm (gel van
lovodopa + carbidopa). Het wordt toegediend via een slangetje welke rechtstreeks door de buikwand in het
eerste deel van de dunne darm wordt ingebracht. Er worden nauwkeurig afgiften van levodopa gedoseerd door
een geprogrammeerde pomp. Hierdoor worden erge schommelingen in symptomen voorkomen. Bij veel
patiënten is het naast behandeling met duodopa niet meer nodig andere medicatie te gebruiken.
Deep Brain Stimulation
Bij Deep Brain Stimulation (DBS) worden permanente elektroden operatief geplaatst in bepaalde hersenkernen,
zoals de nucleus, subthalamicus of thalamus. Deze gebieden hebben een functie bij het: coördineren van
bewegingen, emoties en/of cognitieve functies. Zij vertonen een verstoorde activiteit (kortsluiting). Met behulp
van de elektroden worden er elektrische impulsen gegeven waardoor signalen die problemen veroorzaken
worden tegengehouden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brittpoolman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.
