Proactive nursing zorgthema 4:
ademhaling
De ademhaling past zich voortdurend aan:
- Activiteitenfactor (gebruik van skeletspieren)
- Stressfactor (infectie, trauma, ziekte)
- Lichaamstemperatuur
Luchtwegen
De hoge luchtwegen lopen van de mond/neus t/m de larynx. Vanaf de splitsing van de trachea
in de twee hoofdbronchi spreken (alles onder de stembanden) we van de lage luchtwegen.
Functie van de hoge luchtwegen is hoofdinlaat voor lucht, verwarming en bevochtiging van
lucht, spraakfunctie en slikfunctie. De functie van de lage luchtwegen is verdelen van de lucht
over het longoppervlak en centraliseren van de uitademingslucht.
Als een patiënt in staat is stemgeluiden te maken met een normale stem, dan is de hoge
luchtweg vrij te verklaren. Een gedeeltelijke obstructie leidt tot een inspiratoire stridor, een
hoorbaar hoog geluid tijdens de inademing. Bij volledige obstructie is geen geluid te horen. Je
ziet dan intrekkingen van de hals en de intercostaal spieren. Dit leidt binnen 5-10 minuten tot
hersenschade en een circulatiestilstand.
Bij een bewusteloos persoon breng je het hoofd in de sniffing position.
De lucht gaat van de hoge luchtwegen, naar de hoofdbronchi, de bronchiolen naar de alveoli.
Tijdens inspanning is er een grotere ventilatie nodig. Dit is mogelijk door ontspanning van het
gladde spierweefsel in de wand van de bronchiolli, waardoor de luchtweerstand afneemt.
Bij aandoeningen waarbij ophoesten wordt belemmerd en bij een verzwakte afweer komen
luchtweginfecties en pneumoniën veel voor. Slijmvlieszwelling en sputumvorming zorgen
voor turbulentie en verhogen de luchtweerstand verhoogde moeite met inspiratie en
exspiratie.
De hoestreflex is bij diepe bewusteloosheid verdwenen verhoogde kans op pneumonie.
Een droge prikkelhoest wordt meestal veroorzaakt door een virus, een sputum producerende
hoest past bij een bacteriële infectie.
Functiestoornissen van de hoge luchtwegen:
- Bewusteloosheid: door uitval van de slikreflex kan de tong in de keel zakken.
- Neurologische uitval slikreflex gestoord aspiratie pneumonie
- OSAS (obstructieve slaapapneu syndroom): door tonusverlies van mond- en
keelspieren klapt de bovenste luchtweg dicht door de tong of wand inspiratoire
stridor. De patiënt wordt steeds wakker zonder de diepe slaap te bereiken. Mogelijke
oorzaken: roken, obesitas, erfelijke factoren, korte onderkaak, afwijkingen in het
KNO-gebied, longafwijkingen, een lage tonus van de mond- en keelspieren door
bijvoorbeeld slaapmiddelen of chronisch nierfalen.
- Zwelling/oedeem in de keel door infectie, tumor of inhalatietraumata aan de tong,
tonsillen (bij leukemie), stembanden, epiglottis of struma.
, - Corpus alienum
- Trismus (= kaakklem/kaakspierrigiditeit) waardoor de mond niet/nauwelijks open kan.
Dit komt voor bij status epilepticus, tetanie, pericoronitis, peritonsillair abces,
kaakabces, maligne hyperthermie, amfetaminegebruik en malaria.
Functiestoornissen van de lage luchtwegen:
- Astma bronchiale-aanval, exacerbatie COPD of bronchospasme ernstige
vernauwing van de hoofdbronchi/bronchioli moeite met uitademing. Dit zie je bij
roken en anafylactische reactie.
- Sputumvorming: als de patiënt ernstig ziek is en het sputum door tachypneu uitdroogt,
indikt en taai wordt, wordt het ophoesten ervan steeds moeilijker. Sputum is een
voedingsbodem pneumonie. Sputumvorming is een symptoom van bronchitis,
pneumonie en CF.
- Bronchiëctasieën = een blijvende verwijding van de wand van de bronchiën, waarin
sputum zich ophoopt. De oorzaak is meestal een ernstige luchtweginfectie en extreem
hoesten. In ernstige situaties kan dit tot respiratoire insufficiëntie en een cor
pulmonalis, een chronische overbelasting van de rechterharthelft, leiden.
- Aspiratie
- Corpus alienum
- Atelectase/alveolaire collaps: bij atelectase krijgt een deel van de long geen lucht,
waardoor de betrokken alveoli samenvallen. Het ingeklapte longweefsel vult zich met
bloed, cellen, serum en slijm en raakt geïnfecteerd
Ademprikkel
De ademfrequentie en de -diepte worden gereguleerd door het ademcentrum in de hersenstam.
Deze is gevoelig voor de pCO2 en de pH en reageert indirect op de pO2. Naast de centraal
gelegen pCO2- en pH-sensoren bevinden zich in de aortaboog en de a. carotis ook perifere
sensoren voor de pCO2, de pH en de pO2.
Bepaalde medicijnen en drugs (speed, cocaïne, amfetamine, xtc) geven een tachypneu.
Andere middelen, vooral morfine, antidepressiva, benzodiazepinen, barbituraten, alcohol en
natriumbicarbinaat, hebben een remmende werking op het admecentrum. Hierbij kan een
ademdepressie ontstaan waarbij de frequentie en de diepte afnemen. Symptomen: hoogrood
en bezweet gezicht (vasodilatatie), sufheid, delirant gedrag, bewusteloosheid en een lage
ademfrequentie.
Bij neurologische aandoeningen, zoals CVA, status epilepticus, amyotrofische lateraal
sclerose, hersenstamtrauma en hersentumor, kan het ademcentrum beschadigd raken en
ongevoelig worden irreversibele ademstilstand (apneu).
Na een volledige dwarslaesie op hoogte C2/C3/C4 is de nervus phrenicus aangedaan en wordt
het diafragma niet meer geïnnerveerd. Bij een dwarslaesie tussen C5 en Th12 worden de
intercostaalspieren niet meer geïnnerveerd geen hulpademhaling en geen hoestreflex.
Functiebeperkingen met betrekking tot de ademprikkel:
- Medicatie/drugs
o Apneu/bradypneu kan leiden tot respiratoire insufficiëntie, CO2-lethargie en
coma. Middelen die dit kunnen geven zijn benzodiazepinen, ketamine,
barbituraten en opioïden zoals morfine, heroïne en metahdon.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller antjeannanas. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.31. You're not tied to anything after your purchase.