Thesis
Adviesverslag het verpleegkundig ontslaggesprek
- Course
- Institution
Adviesverslag (scriptie) Studiejaar Een kwantitatief onderzoek naar hoe het ontslaggesprek geoptimaliseerd kan worden in Tergooi ziekenhuis
[Show more]
1 review
By: fennaveldstra • 1 year ago
Seller
Follow
sharondouma2
Reviews received
Content preview
2-6-2020Adviesverslag Ontslaggesprek
Bachelor verpleegkunde studiejaar 2019-2020
Het verpleegkundig ontslaggesprek is het enige ontslaggesprek waar u op zit te wachten!
Een kwantitatief dwarsdoorsnedeonderzoek naar hoe het ontslaggesprek geoptimaliseerd kan worden in
ziekenhuis Tergooi.
jd
Naam: Sharon Douma
Studentnummer: 1747668
Studiegroep: GVE-AIB-49-19
Cursuscode: GVE-4.AIB-17
Opdrachtgever: Sanne van Bracht & Tania Schipper
1e beoordelaar: Siepke van den Burg
2e Beoordelaar: Marjolein van Wijk
Inleverdatum: 02-06-2020
Aantal woorden: 3972
0
,Voorwoord
Geachte lezer,
Mijn naam is Sharon Douma. Momenteel volg ik de opleiding bachelor verpleegkunde aan de
Hogeschool van Utrecht. In Juni 2017 heb ik mijn mbo-diploma verpleegkunde behaald aan het ROC
van Amsterdam te Hilversum en sinds juli 2017 ben ik werkzaam in Tergooi ziekenhuis locatie
Hilversum. Als onderdeel van het afstudeeronderwijs is een adviesverslag geschreven.
Dit adviesverslag is geschreven voor Sanne van Bracht en Tania Schipper de opdrachtgevers van het
Tergooi ziekenhuis alsmede voor de afdeling B0. Gedurende dit onderzoek is het proces rondom het
ontslaggesprek van afdeling B0 in kaart gebracht. In dit onderzoek is aandacht besteed aan sterke en
zwakke punten van het proces met als doel betere informatievoorziening realiseren bij de patiënten.
Graag wil ik de verpleegkundigen van afdeling B0 bedanken die een bijdrage hebben geleverd aan dit
onderzoek. Tevens wil ik Siepke van den Burg en Marjolein van Wijk bedanken voor de inhoudelijk
sterke feedback op dit adviesverslag. Mede dankzij hun is mijn adviesverslag naar een hoger niveau
gestegen. Als laatste wil ik mijn medestudenten bedanken voor de steun en een prettige
samenwerking.
Ik wens u veel leesplezier!
Huizen, Juni 2020.
1
,Samenvatting
Inleiding
Het aantal klinische opnames in de Nederlandse ziekenhuizen is de afgelopen jaren gestegen.
Tegelijkertijd daalt juist de gemiddelde ligduur, waardoor het herstel vaak thuis of in een verpleeg- of
verzorgingshuis plaatsvindt. Goede communicatie en informatieoverdracht is daarom van essentieel
belang. Het niet voeren van een gestructureerd ontslaggesprek belemmert het ontslagproces van
patiënten, wat bij hen resulteert in angst voor het ontslag, onnodige heropnames en ontevredenheid
over hun ziekenhuisopname. Het doel van dit onderzoek is inzicht krijgen in wat nodig is om het
ontslaggesprek op afdeling B0 van ziekenhuis Tergooi te verbeteren, zodat patiënten de juiste
informatie krijgen.
Methode
In dit kwantitatieve dwarsdoorsnedeonderzoek zijn de data door middel van enquêtes verzameld.
Aan dit onderzoek hebben 31 gediplomeerde verpleegkundigen deelgenomen die werkzaam zijn op
afdeling B0 van ziekenhuis Tergooi. Van de antwoorden uit de enquête is een datamatrix opgesteld
die vervolgens geëxporteerd is naar Excel. Elke enquêtevraag is afzonderlijk geanalyseerd en
inzichtelijk gemaakt door middel van cirkel- en staafdiagrammen.
Resultaten
Uit de enquête blijkt dat verpleegkundigen weinig tijd uittrekken voor het ontslaggesprek. Dit komt
doordat er geen ziekenhuisbrede richtlijnen zijn over wat er verteld dient te worden in het
ontslaggesprek. Hierdoor zijn de patiënten afhankelijk van de informatie waar verpleegkundigen hen
van voorzien. De verpleegkundigen hebben aangegeven baat te hebben bij de ontwikkeling van een
format over het ontslaggesprek in het elektronisch patiëntendossier (EPD).
Discussie, conclusie en advies
Op basis van het onderzoek wordt geconcludeerd dat de verpleegkundigen baat hebben bij de
ontwikkeling van een format over het ontslaggesprek in het EPD, die als leidraad kan worden
gebruikt. Daarnaast neemt de onduidelijkheid bij de verpleegkundigen af wanneer ziekenhuisbrede
richtlijnen ontwikkeld worden. Tevens moet educatie aan de verpleegkundigen voor meer
bewustwording zorgen. Ten slotte dienen er voldoende informatiefolders beschikbaar te zijn ter
ondersteuning van het ontslaggesprek.
2
,Inhoudsopgave
Voorwoord ..................................................................................................................................................... 1
Samenvatting ................................................................................................................................................. 2
Begrippenlijst ................................................................................................................................................. 5
1. Inleiding ...................................................................................................................................................... 6
1.1 Aanleiding ..................................................................................................................................................... 6
1.2 Probleemstelling ........................................................................................................................................... 7
1.3 Relevantie ..................................................................................................................................................... 7
1.4 Doelstelling ................................................................................................................................................... 7
1.5 Vraagstelling ................................................................................................................................................. 7
2. Methode ..................................................................................................................................................... 8
2.1 Onderzoeksdesign ......................................................................................................................................... 8
2.2 Populatie ....................................................................................................................................................... 8
2.3 Dataverzameling........................................................................................................................................... 8
2.4 Data-analyse ................................................................................................................................................. 9
2.5 Ethische aspecten ......................................................................................................................................... 9
3. Resultaten ................................................................................................................................................ 10
3.1 Demografische gegevens ............................................................................................................................ 10
3.2 Huidige situatie ........................................................................................................................................... 10
3.3 Verbetering van de huidige situatie ............................................................................................................ 13
4. Discussie en conclusie ............................................................................................................................... 17
4.1 Betekenis resultaten ................................................................................................................................... 17
4.2 Kritische beschouwing ................................................................................................................................ 18
4.3 Implicaties verpleegkundig vak................................................................................................................... 18
4.4 Conclusie ..................................................................................................................................................... 18
5. Advies ....................................................................................................................................................... 19
Literatuurlijst ................................................................................................................................................ 20
Bijlagen......................................................................................................................................................... 25
Bijlage A In- en exclusiecriteria bronnen uit de inleiding .................................................................................. 25
Bijlage B: zoekstrategie bronnen inleiding ....................................................................................................... 26
Bijlage C: Beoordeling wetenschappelijke literatuur ........................................................................................ 28
Bijlage D: Checklist zorgvuldigheid persoonsgebonden data ........................................................................... 40
Bijlage E: Ingevuld PICO-systeem...................................................................................................................... 40
Bijlage F: Enquête ............................................................................................................................................. 41
Bijlage G: Alle resultaten van de enquête ......................................................................................................... 50
3
,Bijlage H: Mogelijk format ontslaggesprek ...................................................................................................... 64
Bijlage I: Reflectieverslag .................................................................................................................................. 65
Bijlage J: Beoordelingsformulier opdrachtgever ............................................................................................... 67
Bijlage K: Aanwezigheidsbewijzen themaweken .............................................................................................. 68
4
,Begrippenlijst
Tabel 1: Definities van de begrippen uit de inleiding.
Begrippen Definities
Complicaties Wanneer na een ziekteproces andere aandoeningen optreden
wordt gesproken van een complicatie (Waugh & Grant, 2018).
Continuïteit van zorg ‘Continuïteit van zorg is de mate waarin een reeks van
gezondheidsgebeurtenissen wordt ervaren als een
samenhangend en aaneengesloten geheel en in
overeenstemming is met de medische behoefte van de patiënt.’
(Kerstens, 2015, p. 139)
Morbiditeit ‘Morbiditeit staat voor het percentage mensen met een
gezondheidsprobleem in een populatie.’ (Sassen, 2018, p. 24)
Mortaliteit ‘Mortaliteit geeft het percentage personen weer dat sterft aan
een bepaalde aandoening gedurende een bepaalde tijdseenheid.’
(Sassen, 2018, p. 17)
Ontslaggesprek Een ontslaggesprek is een gesprek dat 12 tot 24 uur voor ontslag
plaatsvindt tussen de patiënt, naaste familie, arts en
verpleegkundige. In het ontslaggesprek wordt het volgende
besproken: diagnose, prognose, onderzoek wat heeft plaats
gevonden, medicatie, toekomstige poliklinische afspraken,
vervolgonderzoeken en geplande nazorg (Van Seben, Geerlings &
Buurman, 2017).
Ontslagproces Het ontslagproces is het laatste deel van het verpleegproces. Het
ontslagproces is een gepland programma wat de continuïteit van
zorg moet waarborgen. Het ontslagproces start met vroege
beoordeling van zorgbehoeften, gevolgd door planning en
uitvoering en als laatste een evaluatie (Engelshoven, Beker &
Reurslag, 2007)
Prioriteit Bij een prioriteit wordt een keuze gemaakt of iets belangrijk of
urgent is. Wanneer meerdere gebeurtenissen tegelijkertijd
moeten gebeuren wordt door middel van prioriteiten te stellen
bepaald wat als eerste gebeurt (Bakker, Habes, Quist, Van der
Sande & Van de Vrie, 2017).
Significant Een resultaat is significant wanneer deze niet op toeval berust
(Bakker & Van Buren, 2014).
Teach-back-methode De teach-back-methode is een methode waarbij de patiënten in
eigen woorden de gekregen informatie van een zorgprofessional
navertellen. Hierbij kan de zorgprofessional controleren of de
patiënt de informatie heeft begrepen (White, Garbez, Carrol,
Brinker & Howie-Esquivel, 2013).
Therapietrouw Een patiënt is therapietrouw als hij zich aan de met de arts
afgesproken instructies, adviezen en aanbevelingen houdt
(Sassen, 2018).
5
, 1. Inleiding
1.1 Aanleiding
Het aantal ziekenhuisopnames in Nederland is in de afgelopen jaren flink gestegen. Zo steeg het
aantal klinische opnames in de leeftijdscategorie 45-65 jaar van 900 opnames in 2000 naar 1091
opnames in 2012. In dezelfde periode steeg ook het aantal klinische opnames in de leeftijdscategorie
65-80 jaar, van 2101 naar 2375 (Centraal Bureau voor de Statistiek, 2019).
Tegelijkertijd was er sprake van een flinke daling van de gemiddelde ligduur, van gemiddeld negen
dagen in 2000 naar vijf dagen in 2012 (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, 2016) Een
lange ligduur in het ziekenhuis wordt in verband gebracht met een groter risico op complicaties,
morbiditeit en mortaliteit (Barba et al., 2015). Aangezien de ligduur in de Nederlandse ziekenhuizen
fors is gedaald, vindt het herstel vaak thuis of in een verpleeg- of verzorgingshuis plaats. Een goede
communicatie en informatieoverdracht is van essentieel belang om onnodige risico’s op
gezondheidsschade en heropnames te kunnen voorkomen (Inspectie voor de Gezondheidszorg,
2015).
Uit onderzoek blijkt dat dertig procent van alle heropnames in de Nederlandse ziekenhuizen
vermijdbaar is (Hekkert et al., 2019). Het aantal heropnames kan verminderd worden door het
ontslagproces effectiever te maken. Zowel de zorgverlener als de patiënt hebben hier invloed op. Zo
zullen heropnames verminderd worden wanneer de zorgverlener zich concentreert op het geven van
hoogwaardige ontslaginformatie aan de patiënt en diens naasten (Hesselink et al., 2014).
In vijf Europese landen, waaronder Nederland, is onderzocht welke factoren het ontslag uit het
ziekenhuis belemmeren. Volgens Hesselink et al. (2012) wordt een standaard ontslaggesprek
frequent niet gehouden. Tevens krijgen patiënten de informatie over het ontslag tijdens
zorgactiviteiten en op een gehaaste manier, vlak voordat de patiënt met ontslag gaat. Dit zorgt
ervoor dat patiënten ontslagen worden, terwijl zij onvoldoende geïnformeerd zijn over hun ziekte,
het verloop en de nazorg die daarbij hoort. De onderzoekers concluderen dat het houden van een
standaard ontslaggesprek, waarin wordt gecontroleerd of de patiënt de informatie heeft begrepen,
kan leiden tot minder heropnames. Verder komt uit onderzoek van De Blok et al. (2012) naar voren
dat zestien procent van de onbedoelde gezondheidsschade bij patiënten voorkomen kan worden
wanneer er betere communicatie en een betere informatieoverdracht is.
Het is nog onbekend hoe een ideaal ontslaggesprek eruitziet. In een onderzoek van Vloet, Van den
Hof en Marttin (2011) kwam naar voren dat patiënten en verpleegkundigen een andere mening
hebben over de inhoud van het ontslagproces. Zo hebben patiënten in dat onderzoek aangegeven
onvoldoende geïnformeerd te worden over de ziekte en behandeling, waardoor zij angstig en
bezorgd naar huis gaan. Anderzijds gaven de verpleegkundigen aan weinig inzichten te hebben in de
behoefte van de patiënt over de inhoud van het ontslagproces. Doordat de verpleegkundigen geen
inzicht hebben in de behoefte van de patiënt, worden de informatie en instructie tijdens het
ontslaggesprek niet afgestemd op de behoefte van de patiënt. Tevens hebben verpleegkundigen
aangegeven dat er geen prioriteit wordt gelegd bij het houden van een ontslaggesprek (Hesselink et
al., 2012).
6
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sharondouma2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.18. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now