Summary
Samenvatting Methodologie van de Sociale Wetenschappen
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van de cursus en eigen notities gebundeld. Ikzelf ben geslaagd met een 10/20 voor dit vak o.b.v. mijn samenvatting
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
guylreno
Content preview
METHODOLOGIE1 Inhoud
DEEL 1 ALGEMEEN: BASISBEGRIPPEN.....................................................................7
1. Hoofdstuk 1: Waarom sociaalwetenschappelijk onderzoek?..............................7
1.1 Inleiding......................................................................................................... 7
1.2 Voorbeelden.................................................................................................. 7
1.2.1 Opwarming van de aarde........................................................................7
1.2.2 War against crime in NYC........................................................................8
1.2.3 Botsende beschavingen..........................................................................8
1.2.4 Polls bij verkiezingen............................................................................... 9
1.2.5 Wetenschapper als bokser......................................................................9
1.2.6 Verband tussen gamen & agressie..........................................................9
1.3 Wetenschappelijke aanpak..........................................................................10
1.3.1 Wetenschap: een specifieke benadering...............................................10
1.3.2 Alternatieve bronnen van kennis over werkelijkheid.............................10
1.4 Wat te verwachten van methodologie?.......................................................10
2 Hoofdstuk 2: Bouwstenen & soorten sociaalwetenschappelijk onderzoek.........11
2.1 Inleiding....................................................................................................... 11
2.2 Bouwstenen van sociaalwetenschappelijk onderzoek.................................11
2.2.1 Theorie & empirie.................................................................................. 11
2.2.2 Inductie & deductie............................................................................... 13
2.2.3 Empirische cyclus van wetenschappelijk onderzoek/empirische
kringloop........................................................................................................ 13
2.3 Evaluatiecriteria.......................................................................................... 14
2.3.1 Betrouwbaarheid................................................................................... 14
2.3.2 Geldigheid............................................................................................. 15
2.3.3 Vakmanschap als kwaliteit....................................................................16
2.4 Soorten sociaalwetenschappelijk onderzoek...............................................16
2.4.1 Toepassingsgebied: theoriegericht VS praktijkgericht onderzoek.........16
2.4.2 Onderzoeksmethodologie: kwantitatief VS kwalitatief..........................17
3 Hoofdstuk 3: epistemologische beginselen.......................................................18
3.1 Inleiding....................................................................................................... 18
3.2 Ontwikkeling van epistemologie van de wetenschappen............................19
3.2.1 Empirische natuurwetenschap: naturalisme & empirisme....................19
3.2.2 David Hume’s scepticisme....................................................................20
, 3.2.3 Wiener Kreis: logisch-positivisme & verificationisme............................20
3.2.4 Karl Popper: principe van falsificatie.....................................................21
3.2.5 Thomas Kuhns paradigma’s..................................................................21
3.2.6 Imre Lakatos: theorie met meerinhoud.................................................22
3.3 Wat met de sociale wetenschappen?..........................................................22
3.3.1 Onderzoeksobject: naturalisme VS constructivisme..............................22
3.3.2 Naturalisme binnen de sociale wetenschappen: dominante stroming. .23
3.3.3 Constructivisme binnen de sociale wetenschappen..............................24
4 Hoofdstuk 4: ethiek in sociaalwetenschappelijk onderzoek...............................26
4.1 Inleiding....................................................................................................... 27
4.2 Hoe omgaan met deelnemers aan onderzoek?...........................................27
4.2.1 Vermijden schade als basisprincipe......................................................27
4.2.2 Vrijwillige toestemming of “informed consent”.....................................27
4.2.3 Privacy, vertrouwelijkheid, anonimiteit.................................................28
4.3 Professionele standaarden & deontologie...................................................28
4.4 Samenleving & wetenschap........................................................................29
DEEL 2: PLANNING & VOORBEREIDING VAN EMPIRISCH ONDERZOEK..................31
5 Hoofdstuk 5 onderzoek ontwerpen: strategie & doelstellingen.........................31
5.1 Inleiding....................................................................................................... 31
5.2 Het onderzoeksplan..................................................................................... 31
5.3 Probleemformulering of probleemstelling...................................................32
5.3.1 Algemene vraagstelling & onderzoeksdoelstelling: fundamenteel VS
praktijkgericht?.............................................................................................. 32
5.3.2 Literatuurstudie: status quaestionis......................................................33
5.3.3 Vraagstelling & onderzoeksvragen........................................................34
5.4 Onderzoeksopzet of (onderzoeks)technisch ontwerp..................................35
5.4.1 Plaats & situatie van waarneming: waar?.............................................36
5.4.2 Tijdstip & periode van waarneming: wanneer & hoe lang?...................36
5.4.3 Onderzoekseenheden & kenmerken: wie?............................................37
5.4.4 Methode van waarneming: hoe?...........................................................37
5.4.5 Tijdsplanning & financieel overzicht......................................................37
6 Hoofdstuk 6 Kwantitatieve & kwalitatieve meting.............................................38
6.1 Inleiding....................................................................................................... 38
6.2 Meten: enkele basisbegrippen.....................................................................38
6.2.1 Het meetproces..................................................................................... 38
6.2.2 Soorten concepten................................................................................ 39
, 6.2.3 Meten: kwantitatieve VS kwalitatieve benaderingen............................39
6.3 Kwantitatief meten...................................................................................... 40
6.3.1 Uitgangspunt: klassieke testtheorie......................................................40
6.3.2 Kenmerken van kwantitatieve variabelen.............................................40
6.3.3 Schaaltechnieken.................................................................................. 41
6.3.4 Operationaliseren van relaties tussen variabelen.................................42
6.3.5 Betrouwbaarheid nagaan......................................................................43
6.3.6 Meetgeldigheid nagaan?.......................................................................44
6.4 Kwalitatieve meting..................................................................................... 45
6.4.1 Open karakter van kwalitatieve benaderingen.....................................45
6.4.2 Enkele illustraties van kwalitatieve benaderingen................................46
6.4.3 Kwaliteit van kwalitatieve metingen.....................................................47
7 Hoofdstuk 7 Selectie van onderzoekseenheden: steekproeven........................48
7.1 Inleiding....................................................................................................... 48
7.1.1 Onderzoekseenheden, populatie & steekproef.....................................49
7.1.2 Steekproeven: 2 logica’s van selectie...................................................50
7.2 Toevalsteekproeven.................................................................................... 51
7.2.1 Stappen bij het trekken van toevalsteekproeven..................................51
7.2.2 Types toevalsteekproeven....................................................................52
7.2.3 Foutenbronnen bij steekproeftrekking..................................................56
7.2.4 Steekproefgrootte................................................................................. 57
7.2.5 Kwantitatieve niet-toevalsteekproeven.................................................59
7.3 Theoretische steekproeven.........................................................................60
7.3.1 Eigenheid van theoretische steekproeftrekking....................................60
7.3.2 Strategieën in theoretische steekproeftrekking....................................61
DEEL 3: kwantitatieve methodes..........................................................................62
8 Hoofdstuk 8: experimentele ontwerpen............................................................63
8.1 Inleiding....................................................................................................... 63
8.2 Onderdelen van klassieke experimentele ontwerp......................................63
8.2.1 Basisschema van klassiek experiment..................................................64
8.2.2 Randomiseren & matchen.....................................................................64
8.2.3 Effect van de stimulus...........................................................................65
8.2.4 Voormeting........................................................................................... 66
8.3 Bedreigingen interne geldigheid.................................................................66
8.3.1 Buitenexperimentele gebeurtenissen...................................................67
, 8.3.2 Maturatie/spontane veranderingen.......................................................67
8.3.3 Testeffect.............................................................................................. 67
8.3.4 Instrumentatie....................................................................................... 67
8.3.5 Statistische regressie............................................................................ 67
8.3.6 Selectie................................................................................................. 68
8.3.7 Uitval..................................................................................................... 68
8.3.8 Verwachtingen van de onderzoeker......................................................68
8.4 Bedreigingen van de externe geldigheid.....................................................68
8.4.1 Populatiegeldigheid............................................................................... 69
8.4.2 Naturalistische geldigheid.....................................................................69
8.5 Alternatieven op klassieke experimentele ontwerpen.................................69
8.5.1 Quasi-experimentele ontwerpen...........................................................69
8.5.2 Pre-experimentele ontwerpen...............................................................70
8.6 Ethische bekommernissen..........................................................................71
9 Hoofdstuk 9: Surveyonderzoek..........................................................................72
9.1 Inleiding....................................................................................................... 72
9.2 Stappenplan & foutenbronnen....................................................................72
9.3 Over vragen & antwoorden.........................................................................74
9.4 Het ontwerp van vragenlijsten....................................................................74
9.4.1 Model van het vraag-antwoord proces..................................................74
9.4.2 Responsfouten & -stijlen.......................................................................75
9.4.3 Aanbevelingen voor het opstellen van vragenlijsten.............................76
9.5 Keuze voor een surveymodus.....................................................................78
9.5.1 Face2face-surveys................................................................................ 78
9.5.2 Postenquêtes & websurveys.................................................................79
9.5.3 Overige surveymodi.............................................................................. 80
9.5.4 Mixed-mode surveys............................................................................. 80
10 Hoofdstuk 10: Niet-reactief onderzoek & secundaire data-analyse.................80
10.1 Inleiding..................................................................................................... 80
10.2 Soorten niet-reactieve gegevens...............................................................81
10.2.1 Fysieke sporen.................................................................................... 81
10.2.2 Tekst: inhoudsanalyse.........................................................................81
10.2.3 Administratieve data & officiële statistieken.......................................82
10.2.4 Big Data.............................................................................................. 83
10.3 Secundaire analyse van onderzoeksdata..................................................84
, 10.4 Voor- & nadelen van niet-reactieve & secundaire data.............................84
DEEL 4: Kwalitatieve methodes............................................................................ 85
11 Hoofdstuk 11: Veldonderzoek & participerende observatie.............................85
11.1 Inleiding..................................................................................................... 85
11.2 Types veldonderzoek................................................................................ 86
11.2.1 Rol van de onderzoeker: participeren VS observeren.........................86
11.2.2 Mate van openheid: verborgen VS open onderzoek............................87
11.2.3 Gehanteerde paradigma: coöperatief VS investigatief onderzoek......88
11.3 Verloop van veldonderzoek.......................................................................88
11.3.1 Planning van het veldwerk..................................................................88
11.3.2 Toegang verkrijgen tot het veld..........................................................89
11.3.3 Verblijf in het veld............................................................................... 89
11.3.4 Uittrede van het veld..........................................................................91
11.4 Veldwerknotities........................................................................................ 91
11.5 Voor- & nadelen van veldonderzoek..........................................................92
12 Hoofdstuk 12: diepte-interviews & focusgroepen............................................93
12.1 Inleiding..................................................................................................... 93
12.2 Epistemologische achtergrond van diepte-interviews...............................94
12.2.1 Nadruk op begrijpen & interpretatie...................................................94
12.2.2 Nadruk op theorievorming & -ontwikkeling.........................................94
12.3 De interviewsituatie.................................................................................. 95
12.3.1 Structuur van een interview................................................................95
12.3.2 Soorten vragen.................................................................................... 96
12.3.3 Mogelijke valstrikken...........................................................................97
12.4 Focusgroepen............................................................................................ 97
12.4.1 Wat?.................................................................................................... 97
12.4.2 Samenstelling..................................................................................... 97
12.5 Van gesproken woord naar geschreven tekst...........................................98
12.6 Analyseren & interpreteren.......................................................................98
12.6.1 Condenseren....................................................................................... 98
12.6.2 categoriseren naar betekenis..............................................................98
12.6.3 Narratieve analyse.............................................................................. 99
12.6.4 Diepere interpretatie...........................................................................99
12.6.5 Ad hoc interpretatie..........................................................................100
12.7 Kwaliteit.................................................................................................. 100
, 13 Hoofdstuk 13: historisch-vergelijkend onderzoek..........................................100
13.1 Inleiding................................................................................................... 100
13.2 Oorsprong van vergelijkende methodes: John Stuart Mill........................101
13.2.1 Methode van overeenkomst..............................................................101
13.2.2 Methode van verschil........................................................................102
13.2.3 Gecombineerde methode van overeenkomst & verschil...................103
13.2.4 Methode van gelijktijdige variatie.....................................................103
13.3 Specifieke kenmerken van historisch-vergelijkend onderzoek................104
13.3.1 Aard van het empirische materiaal...................................................104
13.3.2 Het reconstrueren van historische feiten..........................................105
13.3.3 Streven naar oorzakelijke verbanden................................................105
13.3.4 Verbinden van micro- & macroniveau...............................................105
13.3.5 Gebruik van contextueel materiaal bij vergelijkingen.......................106
13.4 Problemen bij historisch-vergelijkend onderzoek....................................106
13.4.1 Veronderstelling van equivalentie.....................................................106
13.4.2 Galtons probleem.............................................................................. 107
13.4.3 Vertekening door eenhedenselectie..................................................107
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller guylreno. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now