Hand-opdrachtenboek 4b Biologie voor Jou 2e Fase Vwo
Dit bestand bevat een complete samenvatting van Thema 4: Evolutie van Biologie voor jou 4b, voor 4 VWO. De samenvatting is gebaseerd op het boek en mijn aantekeningen. Succes met het leren!
Hoofdstuk 4: Evolutie
§1 Ontwikkeling van het leven
De aarde bestaat ongeveer 4,6 miljard jaar:
● 3,8 miljard jaar geleden ontstonden de eerste eencellige vormen van leven.
● 670 miljoen jaar geleden de eerste meercelligen.
● 542 miljoen jaar geleden de gepantserde dieren en de eerste vissen.
● 400 miljoen jaar geleden de eerste landplanten.
● 350 miljoen jaar geleden de eerste gewervelden (amfibieën, reptielen) en planten met
vaatbundels, die vaatbundels verbeten het transport van stoffen in planten.
● 250 miljoen jaar geleden ontstonden de zaadplanten.
● 65 miljoen jaar geleden de eerste zoogdieren en vogels.
De oudste fossielen met menselijke kenmerken zijn ongeveer 5 miljoen jaar oud.
Aan het ontstaan van leven ging waarschijnlijk een chemische evolutie vooraf. Tot ongeveer 3
miljard jaar geleden heten de atmosfeer, oeratmosfeer. De oeratmosfeer bevatte geen zuurstof. In
de oeratmosfeer ontstonden door o.a bliksemontladingen en uv-straling uit anorganische stoffen
de eerste kleine organische moleculen.
Organische stoffen:
● Kunnen alleen ontstaan in organismes.
● Het zijn grote moleculen en bevatten veel energie.
● Ook bevatten de moleculen een of meer atomen koolstof (C), waterstof (H) en meestal
zuurstof (O).
● Bijv. koolhydraten, eiwitten, vetten en nucleïnezuren.
Anorganische stoffen:
● Kunnen zowel in organismes en buiten organismes ontstaan.
● Het zijn kleine moleculen en bevatten weinig energie.
● Bijv. koolstofdioxide, zuurstof en water en keukenzout.
In de oerzeeen word oor indikking een organimsche oersoep gevormd, waarin grotere moleculen
en vervolgens de eerste cellen zijn ontstaan. De eerste organismen waren heterotrofe, anaerobe
bacteriën. Daarna ontstonden autotrofe bacteriën, ze konden zuurstof produceren. Dat zorgden
ervoor dat de atmosfeer zuurstof rijker werd. En de anaerobe organismen langzaam vergiftigd
werden. Rond die tijd ontstonden de aerobe heterotrofe bacteriën. Zij gebruikten de zuurstof om
organische stoffen af te breken.
Autotrofe organismen:
● Kan uit alleen anorganische stoffen, organische maken. Dit gebeurt bij de
koolstofassimilatie (vb. fotosynthese en chemosynthese) . Hebben dus geen ander voedsel
nodig.
● Bijv. planten en cyanobacteriën.
Heterotrofe organismen:
● Kunnen bovenstaande niet, dus hebben andere organismen nodig als voedsel.
● Bijv. dieren, schimmels, archaea en de meeste bacteriën
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller oliviacornelis. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
