Kentaken DA: bewaken van:
- Volksgezondheid en voedselveiligheid
- Diergezondheid
- Dierenwelzijn
- Voedselzekerheid
Inleiding tot het recht en de organisatie van BE
Inleiding
Het rechtsbegrip = het geheel van gedragsregels opgelegd door een bepaald gezag om een
maatschappelijke ordening te realiseren in belang van het algemeen welzijn
Preambule:
o Wat vooraf ging aan het opstellen van de wet (bv. parlementaire besprekingen)
o Schetst filosofie, omstandigheden die geleid hebben tot een wet, verdrag
o Heeft juridische betekenis
Er kan naar verwezen worden
Indeling van het recht:
o Belgisch nationaal recht:
Privaatrecht:
o Rechtsregels die de private betrekkingen regelen tussen:
Personen onderling
Personen en rechtspersonen
Rechtspersonen onderling
o Burgerlijk of gemeen recht:
Personenrecht (familie, huwelijk, vaderschap)
Vermogensrecht (erfenis)
o Handelsrecht
Publiek recht:
o Rechtsregels over de organisatie en de werking van de overheid en
zijn verhouding met de burgers, behalve indien reeds geregeld door
gemeen recht
o Grondwettelijk recht of staatsrecht
o Administratief recht
o Strafrecht
o Fiscaal recht of belastingsrecht
o Procesrecht
Sociaal economisch recht:
o Categorie tussen privaat en publiek recht
o Sociaalzekerheidsrecht
o Arbeidsrecht
o Internationaal recht:
Volkenrecht
Supranationaal recht
1
,Staatsmachten
Dierenwelzijn = lokale bevoegdheid of Vlaams/Brussels/Waalse bevoegdheid
Uitoefening DGK = federale bevoegdheid
Wordt uitgeoefend door de 3 machten:
o Wetgevende macht:
Maakt wetten
Controleert uitvoerende macht
Uitgeoefend door:
o Koning
o Federaal parlement:
Kamer
Senaat
Om wet te worden moet:
o Wetsvoorstel (parlement)/wetsontwerp (regering) aanvaard worden
door de Kamer en/of Senaat
o Ondertekend door Koning
o Gepubliceerd in Staatsblad
Wet treedt ten voege 10d na publicatie, tenzij anders bepaald
o Uitvoerende macht:
Naleven en toepassen van de wetten in concrete gevallen
Bestuur van het land
Handhaving van de openbare orde
Uitgeoefend door:
o Koning
o Regering van ministers en staatssecretarissen
o Rechterlijke macht:
Uitspraak over geschillen en spreekt straffen uit
Uitgeoefend door hoven en rechtbanken
Controleert de wettelijkheid van de daden van de uitvoerende macht
Is onafhankelijk
o Elke macht controleert en beperkt de andere machten (= principe van de scheiding
der machten)
Staatsblad: dagelijkse publicatie
2
,België: federale staat
Gemeenschappen: opsplitsing volgens de bevolkingsgroepen/cultuur: Vlaams/Frans/Duits
Gewesten: opsplitsing volgens economische belangen: Vlaams/Brussels
hoofdstedelijk/Waals
Federale instellingen:
o Parlement: Kamer, Senaat, Koning
o Regering (Michel I): max. 15 ministers
Lokale instellingen:
o Vlaamse kant:
1 Vlaamse raad (= parlement)
Wetgevend
1 Vlaamse regering
Uitvoerend
o Franstalige kant:
Gemeenschap:
o Franse gemeenschapsraad
Wetgevend
o Franse gemeenschapsregering
Uitvoerend
Gewest:
o Waalse gewestraad
Wetgevend
o Waalse gewestregering
Uitvoerend
o Brussels hoofdstedelijk gewest:
Brusselse hoofdstedelijke raad
Brusselse hoofdstedelijke regering
o Duitstalige gemeenschap: raad + regering
o Provincies:
Provincieraad
Bestendige deputatie
o Gemeentes:
Gemeenteraad
Burgemeester
Wetsontwerp = op initiatief van de ministers/regering
Wetsvoorstel = op initiatief van de Kamer/Senaat
Kaderwet: schetst enkel kader voor belangrijke punten, weinig details, maar legt wel een
grondige basis
Decreet = afkomstig van raden of regeringen, niet van Brussels hoofdstedelijk gewest
Ordonnantie = afkomstig van raad of regering van het Brussels hoofdstedelijk gewest
(= decreet, maar voor BHG)
Beide gepubliceerd in het Staatsblad
3
,Provinciale en gemeentelijke verordeningen worden niet gepubliceerd in het Staatsblad
Internationale wetgeving
Verordening: algemene verbindende rechtsregel die zonder meer toepasbaar is in elke
lidstaat van de Unie
Richtlijn: moet door de lidstaten omgezet worden in lokale wetgeving, maar lidstaten kunnen
vorm en middelen kiezen
Verdrag: bindende overeenkomst tussen EU-lidstaten dat doelstellingen van de EU, regels
voor de EU-instellingen, besluitvormingsproces en de betrekkingen tussen EU en EU-landen
opstelt
EU-instellingen:
o Europese raad:
Staatshoofden en regeringsleiders van de lidstaten, en EU-leiders
Stelt de algemene prioriteiten vast
o Europees parlement
o Europese commissie: behartigt de belangen van de EU in haar geheel
o Raad van de EU: hierbinnen verdedigen de regeringen de nationale belangen van
hun land
Gewone wetgevingsprocedure:
o Commissie komt met wetsvoorstel
o Europees parlement + EU-raad keuren wetsvoorstel goed, of niet, of aangepast of
uitgebreid
o EU-landen en commissie staan voor de uitvoering
o Commissie ziet toe dat toepassing in EU-landen correct gebeurt
Advocaat:
o Rechten gestudeerd
o Verleent juridische diensten
o Is partijdig (↔ notaris)
o Aangesloten bij balie
Griffier: administratie op de rechtbank
Rechters: zetelende magistraten die uitspraak doen over geschillen
Openbaar ministerie (parket):
o Staande magistraten die voor de rechtbank het algemeen belang vertegenwoordigen
o Rechterlijke macht
Onderzoeksrechters: gewone rechters aangesteld, met behulp van rechercheurs bij de politie
4
, Rechtsbanken en gerechtshoven
Ieder vonnis dan in 1e aanleg wordt uitgesproken, kan worden aangevochten in hoger beroep
Vredegerecht:
o In elk gerechtelijk kanton (verzameling van gemeenten) zetelt een vrederechter
o Algemene bevoegdheden: alle vorderingen met waarde tot max €2500
o Bijzondere bevoegdheden: ongeacht de waarde
Huurcontracten, erfdienstbaarheden, landbouw
o Uitsluitende bevoegdheid: oa. dringende onteigeningen ten algemene nutte
o Beroep pas mogelijk vanaf €1860
Politierechtbank (15 in BE): burgerlijke en strafrechtelijke bevoegdheden
Rechtbank van 1e aanleg:
o Per gerechtelijk arrondissement (12)
o Burgerlijke rechtbank: > €2500 (beroep pas mogelijk vanaf €1860)
o Correctionele rechtbank
o Jeugdrechtbank (minderjarigen)
o Familierechtbank
o Strafuitvoeringsrechtbank
Rechtbank van koophandel
Arbeidsrechtbank
Arrondissementsrechtbank:
o Bestaat uit de voorzitters van:
Rechtbank van 1e aanleg
Arbeidsrechtbank
Rechtbank van koophandel
Vrederechters
Rechters in politierechtbank
o Doet uitspraak over bevoegdheidsgeschillen
Moet de bevoegde rechtbank aanduiden
o Doet geen uitspraak over grond van de zaak
Hof van beroep (5 in BE): beroep vanuit:
o Rechtbanken van 1e aanleg
o Rechtbanken van koophandel
o Correctionele rechtbank (strafzaken)
Arbeidshof (5 in BE): beroep tegen vonnissen van de arbeidsrechtbank
Hof van assisen (11 in BE: provinciehoofdsteden + Brussels hoofdstedelijk gewest):
o Misdaden, politieke en persmisdrijven
o Samengesteld uit tijdelijk rechtscollege
5
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller KasjaVC. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.62. You're not tied to anything after your purchase.