Summary
Samenvatting Maatschappijleer hoofdstuk 2 rechtsstaat (Thema's maatschappijleer VWO)
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting maatschappijleer hoofdstuk 2 rechtsstaat (Thema's maatschappijleer VWO) Par. 2.2/2.3/2.4/2.5/2.6
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
moniquevanmunster
Reviews received
Content preview
Maatschappijleer (lesboek VWO- Thema’s maatschappijleer)Hoofdstuk 2: Rechtsstaat
Paragraaf 2.2 grondwet en grondrechten
In welk jaar krijgt Nederland de eerste echte grondwet?
- 1814
Wat is het doel van de grondwet?
- begrenst de macht van de staat en zorgt dat de burgers vrij zijn;
- fundamentele rechten van burgers vastleggen
- organiseert een staat (koning, parlement, rechters etc.)
- helpt bij het vormen van een eenheidsstaat (alle burgers één eenheid zijn)
We maken in de grondwet onderscheid tussen twee soorten grondrechten. Welke?
- Klassieke grondrechten
- Sociale grondrechten
Wat zijn klassieke grondrechten?
- Grondrechten die de overheid moet garanderen. Hierbij ligt de nadruk op vrijheid en gelijkheid. Drie
soorten klassieke grondrechten:
- Gelijkheidsbeginsel. Het recht op gelijke behandeling
- De politieke rechten. Politieke vrijheid (kiesrecht, vrijheid meningsuiting e.d.)
- De vrijheidsrechten. Persoonlijke vrijheid (recht op privacy, verbod op marteling e.d.)
Wat zijn sociale grondrechten?
- Hierin is vastgelegd dat de overheid een zorgplicht heeft tegenover de burgers op het gebied van:
-werkgelegenheid en vrije keuze van arbeid
-bestaanszekerheid en welvaart
-leefbaarheid en milieu
-Volksgezondheid en woongelegenheid
-onderwijs
Wat is het grote verschil tussen klassieke en sociale grondrechten?
- Bij sociale grondrechten moet de overheid actief optreden om de sociale grondrechten waar te maken en
dat burgers ze niet bij de rechter kunnen afdwingen.
Kan een grondwet zomaar gewijzigd worden?
- Nee, de grondwet kan alleen gewijzigd worden als eerst een wet is aangenomen die regelt dat wijziging
van de Grondwet overwogen wordt. Die overweging wet moet in de Tweede en Eerste Kamer minstens
met de helft plus één van de uitgebrachte stemmen zijn aangenomen.
Grondrechten hebben een horizontale werking, leg dit uit?
- De horizontale werking van mensenrechten is de toepassing van grondrechten op de verhouding tussen
burgers. Bijv: recht op privacy
Grondrechten hebben een verticale werking, leg dit uit?
- Hier draait het om de verhouding tussen burgers en overheid. De staat moet immers de vrijheden en
rechten van burgers respecteren.
Paragraaf 2.3 de grondwet in discussie
Wat is de botsing van grondrechten?
- De rechten van mensen botsen dan met elkaar. Bijvoorbeeld: Mag je racistische opmerkingen maken
vanwege meningsuiting of valt dit dan onder discriminatie.
, Paragraaf 3. Trias Politica
Wat is trias Politica?
- De trias politica, driemachtenleer of scheiding der macht(en) is een theorie van de staatsinrichting waarin
de staat opgedeeld is in drie organen die elkaars functioneren bewaken. Zoals de wetgevende macht (om
wetten te maken, wijzigen of in te trekken), de uitvoerende macht ( om wetten toe te passen) en de
rechterlijke macht (moest in geval van onenigheid oordelen over wetten).
Doel Door wie
wetgevende macht deze macht bepaalt de wetten en Parlement (1e en 2e kamer)
regels in een land
uitvoerende macht deze macht bestuurt, maakt Regering (ministers, minister-president en
beleid en voert de wetten uit de koning)
rechterlijke macht deze macht vervolgt mensen die Onafhankelijke rechters
de wetten overtreden
Wie heeft dit bedacht?
- De Franse filosoof Montesquieu
Wat is het doel van de Trias Politica?
- politieke vrijheid en bescherming van de burger tegen de overheid.
Tegenwoordig spreken we van checks and balances, wat betekent dit?
- De drie machten weerhouden elkaar van het veroveren van teveel macht (checks) en houden elkaar
daarmee in balans. Ze controleren elkaar en vullen elkaar aan.
Waaraan moeten wetten voldoen?
- Algemeen zijn en mogen dus niet voor één persoon of voor één situatie geschreven zijn.
- Duidelijk zijn, dus voor iedereen begrijpelijk.
- Haalbaar en uitvoerbaar zijn.
Wat is Vrouwe justitia?
- Romeinse godin van de rechtvaardigheid
Waar staat de blinddoek, weegschaal en zwaard voor?
- De weegschaal staat symbool voor het zorgvuldig afwegen van bewijzen en argumenten
- Het zwaard symboliseert de bevoegdheid van justitie om te mogen oordelen en het recht om een vonnis
uit te spreken
- De blinddoek staat voor onpartijdigheid.
Paragraaf 4. Het legaliteitsbeginsel
Wat houdt het legaliteitsbeginsel in?
- Iemands vrijheid mag alleen ingeperkt worden als de rechtmatigheid van die beperking is vastgelegd in
wetten en regels die door het parlement zijn aangenomen
Dat zijn heel veel regels en daardoor zijn er heel veel wetboeken, noem een aantal wetboeken?
- Het wetboek van strafrecht, de wegenverkeerswet, de wet op de economische delicten, het burgerlijk
wetboek enz.
Wat is de rechtsorde?
- het geheel van rechtsregels en rechtsbeginselen en de manier waarop het recht is georganiseerd
Rechtsorde en rechtsstaat zijn verschillend, leg uit?
- rechtsorde is het geheel van recht in een land, rechtsstaat is een soort staatsvorm die aan bepaalde eisen
voldoet
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller moniquevanmunster. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.39. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now