Summary
Samenvatting Hoofdstuk 16 - Systeem Aarde en de mens - VWO
- Course
- Level
Biologie - Nectar - Hoofdstuk 16 - Systeem Aarde en de mens - VWO 5
[Show more]
1 review
By: lotteswart • 3 year ago
Seller
Follow
julialuijk
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 16 – Systeem Aarde en de mens16.1
Ontstaan systeem aarde:
eerste eencellige autotrofe organismen CO2 in lucht via regens naar oceanen fotosynthese
temperatuurdaling door lagere CO2-concentratie in lucht ontwikkeling eencelligen aarde
warmde op door CO2-concetratiestijging in lucht oercontinent Pangea valt uit elkaar ontstaan
veel niches aarde raakte bevolkt, verbonden door ecosystemen systeem Aarde.
Sinks: bodemvoorraden die enorme hoeveelheden organische stoffen met koolstof bevatten, dit zijn
fossiele brandstoffen. Dit ligt bijv. in de permafrostgebieden of in oceanen en zeeën door
afgestorven plankton. Ook heb je nog de sink kalkgesteenten. Veel van de CO2 geproduceerde
stoffen zitten in de biomassa van organismen.
De koolstof in sinks kan weer vrijkomen door bijv. vulkaanactiviteit en erosie van gesteenten.
Langzame koolstofkringloop:
koolstofstroom atmosfeer sink atmosfeer duurt zo’n 100-200 miljoen jaar.
Snelle koolstofkringloop:
Door dissimilatie komt CO2 vrij planten zetten om naar biomassa consumenten leven van
organische stoffen reducenten zetten weer om in CO2 CO2 terug in atmosfeer
Koolstofverbindingen zijn nodig voor allerlei processen in je lichaam, maar ook voor de
energievoorziening voor arbeid, transport en warmte, evenals grondstoffen om producten mee te
maken. Door het gebruik van deze verbindingen ontstaat er een hoge CO2-concentratie in de
atmosfeer, waardoor de koolstofkringloop verandert. Dit heeft gevolgen voor het klimaat. CO2 is
namelijk een broeikasgas dat in de atmosfeer voor een warmte-isolerende werking zorgt. Zodra er te
veel CO2 in de atmosfeer is, spreken we van een versterkt broeikaseffect: er wordt meer warmte
vastgehouden dan normaal.
Andere broeikasgassen zijn: waterdamp, CH4 en N2O. Deze gassen hebben het vermogen om warmte
die de aarde uitstraalt te absorberen, deze energie stralen ze vervolgens weer naar de aarde toe (en
andere richtingen). De ozonlaag houdt wel grotendeels van de zonnestralen tegen, een ander deel
kaatst terug naar de ruimte.
Een hogere temperatuur zorgt voor meer waterverdamping, boven de oceanen is de lucht dus
verzadigd met waterdamp. De waterdamp draag dus bij aan het versterkte broeikaseffect, maar CO 2
meer. CH4 heeft een laag gehalte in de atmosfeer maar is bijna voor de helft van het versterkte
broeikaseffect verantwoordelijk, door fossiele brandstoffen, afvalstortplaatsen, veeteelt,
moerasgas en landbouw in de atmosfeer terechtgekomen.
In de zomer smelt de bovenlaag van de toendra’s, het water kan niet wegzakken door de
onderliggende permafrostlaag waardoor er veel plassen met o.a. anaerobe methaanbacteriën
organische stoffen afbreken. Er ontstaat door het versterkte broeikaseffect steeds meer methaan en
dit komt weer in de atmosfeer terecht. CH 4 kan ook weer oxideren tot CO2.
N2O komt vrij door bacteriewerking in oceanen en in sterk bemeste landbouwgroei door overtollig of
uitgespeld nitraat (NO3).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller julialuijk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now