Ziektelast DALY’s: Disease Adjusted Life Years leeftijdsduur+kwaliteit van leven
Ziektebeleving
Subjectief, hoe gezond voel je je. Trigger voor ziektegedrag. Gemeten met EQ5-D.
Ziektegedrag
klachtenpresentatie, hulpzoekgedrag, therapietrouw, oiv van culturele+sociale factoren
Ziektepercepties
eigen idee van ziekte + behandeling > framework hiervoor is:
Common Sense Model: mensen bouwen subjectieve theorie, oplossen met dreiging
Illness Perceptions Questionnaire (IPQ): 5 dimensies:
aard vd klacht, oorzaak, tijdsduur, gevolgen, controle over kalchten
Psychiatrische ziekten zijn ziekten met psychische klachten en symtomen die gepaard gaan met
significante lijdensdruk en/of sociaal disfuntioneren gepaard gaande met
gedachten/gevoelens/gedragingen die buiten
de norm vallen.
Motivatie voor therapietrouw:
COM-B model
- Self-efficacy (kan ik dit gedrag aan en volhouden?)
- Risicoperceptie (loop ik gevaar?)
- Positieve uitkomstverwachting (heeft het nut?)
Psychische stoornissen
Onderscheid normale reactie vs psychische stoornis:
duidelijke beperking in functioneren.
- depressie: kernsymptomen: - anhedonie:
onvermogen om vreugde te ervaren, altijd somber zijn
- nergens aan toe komen
verdere symptomen: vermoeidheid, slapeloosheid,
piekeren, gevoel van waardeloosheid
- angststoornis stoornis met abnormale angst en aanhoudend subjectief lijden of belemmering van
sociaal functioneren. DSM:
paniekstoornis: aanvalsgewijze angst + typische fysieke klachten (hartkloppingen, warmte,
tintelingen)
specifieke fobie
agorafobie: neiging tot vermijden drukke plekken
sociale fobie
obsessieve-compulsieve stoornis,
gegeneraliseerde-angststoornis: vage, diffuse angst is voortdurend op voorgrond.
hypochondrie: excessieve bezorgdheid over de gezondheid met gepaarde angstklachten
acute stressstoornis: duidelijk traumatische gebeurtenis in afgelopen 4 weken.terugkerende
herbeleving van trauma. Depersonalisatie of derealisatie.
- aanpassingsstoornis: - emotionele problemen op herkenbare stressor: verlies grip op situatie.
- als stressor+gevolgen ervan verdwenen zijn, eindigen symptomen <6mnd
- middelenmisbruik
, - psychose: kenmerken:
- Stemmen horen > auditieve hallucinaties (stoornis in het waarnemen) - Wanen (stoornis in
denken)
- Hallucineren - Intrusie (dwanggedachte) - Cognitieve
problemen
- Manie en depressie - Motivatieproblemen
- schizofrenie: langer dan 6 maanden elke maand een symptoom, bovendien kan diegene geen
gevoelens meer hebben/tonen
>>> realiteitsbesef is weg, verandert daarom niet van mening door
logisch redeneren
Soorten psychotherapie
- CGT: cognitieve gedragstherapie: korte termijn veranderen van de inhoud van irrationele
cognities.
- systeemtherapie: relatie-/gezinstherapie problemen in onderlinge relatie uitgezet.
- EMDR: confrontatie met trauma
Risicofactoren
Predisponerend langer bestaande factoren die mensen kwetsbaar maken voor stoornis.
Luxerend gebeurtenissen die stoornis uitlokken, brengen stress.
Onderhoudend zorgen ervoor dat stoornis aan blijft houden.
LESA-richtlijn
Landelijke Eerstelijns SamenwerkingsAfspraak
Overspanning en Burn-out
Overspannen: criteria
1) heeft minstens 3 psychosomatische klachten:
- moeheid
- gestoorde/onrustige slaap
- kan niet tegen drukte/herrie
- emotionele labiliteit
- piekeren
- zich gejaagd voelen
- concentratieproblemen/vergeetachtigheid
2) Gevoel van controleverlies/machteloosheid, stressoren
kunnen niet meer gehanteerd worden.
3) Er bestaan significante beperkingen in het
beroepsmatig/sociaal functioneren.
4) De symptomen zijn niet uitsluitend toe te schrijven aan een psychiatrische stoornis.
Burn-out: criteria
1) Er is sprake van overspanning
2) De klachten zijn meer dan 6 maanden geleden begonnen.
3) Gevoelens van moeheid en uitputting staan op de voorgrond.
Herstelproces: procescontingent:
bij burn-out, overspanning, aanpassingsstoornis
- crisisfase 1-3 wk. Rust en controle vinden, accepteren. Patiënt = actief.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller isabellesmit2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.50. You're not tied to anything after your purchase.
