Uitgebreide samenvatting voor Oncologie Universiteit Utrecht. FA-BA304. Samenvatting van alle hoorcolleges en verplichte hoofdstukken uit het lesboek Molecular Biology of Cancer door Pecorino et al.
Hoofdstuk 1 | Pecorino – Molecular biology of cancer + aanvullingen hoorcollege 1
Introduction
Carcinogenese: transformatie gewone cel tot kankercel
Kanker: groep ziektes met de eigenschap: ongereguleerde celgroei, invasie en verspreiding cellen van
ontstaanplaats naar andere lichaamsdelen
Carcinoom: kanker in epitheelcellen
Sarcoom: kanker in mesodermale cellen; botten en spieren
Adenocarcinoom: kanker in klierweefsel; borsten
Leukemie: kanker in bloedcellen
Lymphoom: kanker in lymfocyten (lymfeklieren)
Hallmarks van kanker: essentiële eigenschappen voor ontstaan van tumoren; carcinogenese.
Later twee factoren toegevoegd:
▪ Enabling characteristics
• Genoom instabiliteit
• Tumor-promoting inflammatie
→ benadrukken twee nieuwe hallmarks
- Reprogrammeren van energiemetabolisme
- Ontwijken vernietiging door het immuunsysteem
Hallmarks van kanker uitgewerkt
▪ Groei signaal autonomie
• Normale cellen hebben extracellulaire signalen nodig van groeifactoren om te delen
• Kankercellen onafhankelijk van groeifactor signalen
• Mutaties zorgen voor kortsluiting in groeifactor pathways → ongereguleerde groei
▪ Ontwijken van groei-remmende signalen
• Normale celgroei wordt geremd om homeostase te bewaren
• Kankercellen reageren niet op groei-remmende signalen
1 - 84
, • Mutaties interfereren met de groeiremmende pathways
• Voorbeelden: Rb en p53 genen (zie moleculaire targets kankertherapie)
• Waarom zijn vaak beide kopiën van tumor suppressor gen gemuteerd in kankercellen?
▪ Ontwijken immuunvernietiging (emerging hallmark)
• Het immuunsysteem kan kankercellen herkennen en elimineren
• Succesvolle kankercellen stimuleren geen immuunrespons of kunnen interfereren met de respons en
voorkomen dat ze door het immuunsysteem worden vernietigd
▪ Ongelimiteerde celdeling
• Telomeren: uiteinden van chromosomen worden korter bij elke
cyclus DNA-replicatie → eindig aantal delingen
• Kankercellen behouden telomeerlengte
• Ongelimiteerde celdeling mogelijk
▪ Tumor-stimulerende inflammatie (enabling characteristic)
• Alle tumoren bevatten inflammatoire immuuncellen
• Inflammatie maakt het behalen van de hallmarks makkelijker
voor de kankercellen;
- uitscheiden groeifactoren
- enzymen voor angiogenese en weefselinvasie
- vrijlating mutagene ROS
▪ Invasie en metastase
1 Tumours are like wounds that never heal.
• Normale cellen blijven op hun plek; geen migratie door lichaam
• Kankercellen migreren door lichaam; veroorzaakt veel doden
• Veranderingen in genoom hebben invloed op
- Activiteit/levels van enzymen betrokken bij weefselinvasie
- Moleculen betrokken bij cel-cel of cellulair-extracellulaire
adhesie
▪ Angiogenese
• Normale cellen afhankelijk van bloed; zuurstof en voedingsstof
aanvoer
• In normaal lichaam vasculaire architectuur contstant
• Kankercellen induceren angiogenese; nodig voor tumorgroei en
overleving
• Veranderde balans tussen angiogenese induceerders en remmers 2 Veel stappen nodig voor metastase; lukt maar weinig tumorcellen.
- Tumor scheidt VEGF uit; vascular endothelial growth factor
• Angiogenese benodigd bij tumorgroei voor aanvoer extra voedingsstoffen en zuurstof
▪ Genoom instabiliteit en mutatie (enabling characteristic)
• Halen van hallmarks van kanker is afhankelijk van genoomalteraties
• Foute DNA-reparatie kan bijdragen aan genoom instabiliteit
▪ Ontwijken van celdood
• Normale cellen verwijderd door apoptose als reactie op DNA-
schade
• Kankercellen ontwijken apoptotische signalen
▪ Reprogrammeren energiemetabolisme (emerging hallmark)
• Ongecontroleerde celgroei heeft meer energie en
biosynthetische precursors nodig;
• Wordt bereikt door veranderd energiemetabolisme
• Kankercellen voeren glycolyse uit, onafhankelijk van
aanwezigheid zuurstof
• Glycolyse intermediairen worden gebruikt in biosynthese
pathways
• Dit proces heet: Warburg effect; functies
- Snelle ATP synthese: ook bij lage hoeveelheid glucose neemt tumor de glucose het snelst op en krijgt
het de meeste energie
2 - 84
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maryse5. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.
