Vrijwilligerswerk als interventie voor de sociale acceptatie van vluchtelingen in de
Nederlandse samenleving: het effect van fysieke en sociale afstand op integratie
Abstract
Een kwart van de Nederlanders heeft een negatieve houding ten opzichte van asielzoekers Dit
belemmert de sociale acceptatie van asielzoekers (CBS, 2018). Het doel van het beleidsrapport is om
een interventie te ontwikkelen die de sociale acceptatie tussen vluchtelingen en Nederlanders te
verbeteren. Een oorzaak hiervan zou de fysieke afstand tussen de woonomgeving van de Nederlanders
en AZC van de asielzoekers kunnen zijn alsmede de taal- en cultuurbelemmeringen. Fysieke afstand
heeft een negatief effect op sociaal contact tussen asielzoekers en Nederlanders. Afstand hindert sociale
acceptatie, hetgeen als gevolg een negatief effect op het welzijn van de vluchtelingen heeft (Tajfel &
Turner, 1979; Aronson, Wilson, Akert & Sommers, 2018). Dit kan worden verminderd aan de hand van
de contacthypothese , die stelt dat het in contact komen met leden van een buitenstaande sociale groep
leidt tot een minder negatieve houding over deze sociale groep (Prestwich., Kenworthy, Wilson, &
Kwan-Tat, 2008). De gecreëerde interventie baseert zich tevens op deze theorie. Door asielzoekers
vrijwilligerswerk te laten uitvoeren komen zij in contact met de homogene sociale identiteit van de
Nederlandse samenleving. Doordat de Nederlanders positieve ervaringen opdoen middels dit
vrijwilligerswerk, vermindert de negatieve houding ten opzichte van de asielzoekers. Dit leidt tot zowel
directe als indirecte positieve effecten voor asielzoekers, wat uiteindelijk zal leiden tot een verbeterde
sociale acceptatie van asielzoekers in Nederland.
Cursus: Psychologie als Wetenschap
Werkgroep: 15
Docent: Bronwyn Henebury
Aantal woorden: 3385
Stap 1: Probleemdefinitie (500 woorden)
, Uit onderzoek van het CBS (2018) is gebleken dat 77 procent van de Nederlandse bevolking voor het
opvangen van vluchtelingen in Nederland is, alhoewel de meningen over opvanglocaties uiteenlopen.
Een kwart van de Nederlandse bevolking heeft namelijk een negatieve houding ten opzichte van een
asielzoekerscentrum in de woonomgeving, hetgeen vooral zou komen door een verwachte toename in
overlast en criminaliteit (CBS). Deze negatieve houding van Nederlanders kan effect hebben op de
sociale acceptatie van asielzoekers (Aronson et al). Nederlanders kunnen zich als sociale groep namelijk
gaan distantiëren van asielzoekers als buitenstaande sociale groep. Dit kan ertoe leiden dat Nederlanders
eigen groepsleden prefereren boven asielzoekers, waardoor vooroordelen jegens asielzoekers toenemen
(Aronson et al.). Deze vooroordelen kunnen ertoe leiden dat asielzoekers zich niet geaccepteerd voelen,
hetgeen negatieve consequenties kan hebben op het welzijn van de asielzoekers (Renner et al., 2020).
De aanwezigheid van sociaal contact tussen asielzoekers en Nederlanders is namelijk van groot belang
om de mentale problemen, zoals PTSS en depressie, die asielzoekers vaak hebben te verlichten. Dit is
echter lastig aangezien er maar beperkt contact is. Wanneer deze mentale problemen aanhouden, is het
ook lastig om te integreren, aangezien asielzoekers hierdoor niet sociaal optimaal kunnen functioneren
(Renner et al.).
Een oorzaak van de negatieve houding ten opzichte van asielzoekers zou de fysieke afstand
tussen de woonomgeving van de buurtbewoners en het nabijgelegen asielzoekerscentrum kunnen zijn.
Asielzoekerscentra liggen vaak afgelegen, maar wel goed bereikbaar, zoals in Oisterwijk, Baexem en
Wageningen (COA, z.d.). Hierdoor vindt sociaal contact tussen de buurtbewoners en asielzoekers alleen
plaats bij sociale voorzieningen, zoals de supermarkt, waardoor het lastig kan zijn om contact tussen
deze groepen te bevorderen. Desalniettemin kan deze fysieke afstand volgens Crijns (2017) voordelig
zijn, omdat bewoners niet verplicht worden om contact aan te gaan. Hoewel asielzoekers op deze manier
minder sociale interacties aangaan met Nederlanders en mogelijk minder goed kunnen integreren,
worden negatieve interacties tussen deze groepen vermeden. Een keerzijde van het beperkte contact is
dat het moeilijk is om negatieve gebeurtenissen, bijvoorbeeld diefstal en geluidsoverlast, omtrent
asielzoekers te relativeren met behulp van persoonlijke, positieve ervaringen (Crijns, 2017).
Het gebrek aan sociale acceptatie vormt een sociaalpsychologisch probleem voor de integratie
van asielzoekers, door de beïnvloeding van gedragingen, gevoelens en gedachten van Nederlanders
(Aronson et al.). Uit onderzoek van Williams en Bargh (2008) is bijvoorbeeld gebleken dat een toename
van fysieke afstand een negatieve invloed heeft op de affectieve reacties en beoordelingen van
individuen. Volgens de contacthypothese (Aronson et al.) kan herhaaldelijk contact tussen eerder
genoemde groepen deze reacties en beoordelingen verminderen.
Aangezien de locatie van een asielzoekerscentrum niet zomaar verplaatst kan worden, mede
vanwege de grote aantallen asielzoekers die opgevangen moeten worden, wordt afstand in het onderzoek
met name als sociale afstand gedefinieerd. Met behulp van een interventie voor Nederlanders zou de
empathie richting asielzoekers verhoogd kunnen worden, waardoor de sociale acceptatie van
asielzoekers onder Nederlanders toeneemt en de afstand tussen de groepen afneemt (Aronson et al.). De
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lexrikkelman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.06. You're not tied to anything after your purchase.