Dit document bevat mijn samenvatting van het gehele boek Ga toch Weg! Geschreven door Arno Prinsen. Dit boek moest aangeschaft en gelezen worden voor de lessen NAH van de minor onbegrepen gedrag bij LVB en NAH.
Ga toch weg! Behandeling van ziekte-inzicht bij
hersenletsel:
Hoofdstuk 1: ga toch weg!
De voordelen van werken aan ziekte-inzicht:
Als een cliënt met hersenletsel geen ziekte-inzicht heeft, dan heeft hij geen hulpvraag en
zoekt hij geen contact met hulpverleners. De vraag is hoe je contact kunt krijgen met
cliënten met hersenletsel die geen ziekte-inzicht hebben en wat je als hulpverlener kan doen
om het ziekte-inzicht te vergroten. Dit is belangrijk omdat het oplopen van hersenletsel een
ingrijpende gebeurtenis kan zijn. Cliënten kunnen professionele hulp nodig hebben om
nieuwe invulling te geven aan hun identiteit en rollen in het leven. Zonder ziekte-inzicht
komt dit moeizamer tot stand.
Het vergroten van het ziekte-inzicht biedt belangrijke voordelen:
o Mensen zijn eerder bereid tot het aangaan van een behandeling of begeleiding
o De behandeling of begeleiding heeft meer effect
o Men ervaart minder stress in het dagelijks leven, omdat verwachtingen beter
overeenkomen met de mogelijkheden en men meer positieve ervaringen opdoet.
Hoofdstuk 1.1 Voorbijgangers, zoekers en klanten:
1. Een voorbijganger ervaart geen probleem en heeft dus geen hulpvraag. Er is sprake
van gebrek aan ziektebesef en ziekte-inzicht. De hulpvraag komt uit de omgeving: de
partner of een andere naaste die inziet dat de persoon met hersenletsel anders is
geworden of hulpverleners die al eerder betrokken zijn geweest bij hem. Vaak zijn
het de mensen uit de omgeving die de zorg organiseren.
2. Een zoeker is iemand die weet dat hij hersenletsel heeft. Hij loopt tegen problemen
aan maar heeft geen zicht op de samenhang met het hersenletsel. Het ziektebesef is
er, maar het ziekte-inzicht is ver te zoeken. De hulpvraag van de zoeker blijft beperkt
tot klachten, zoals ‘ik slaap zo slecht’, ‘het gaat niet zo goed met mijn relatie’ en ‘het
wil niet lukken op het werk’.
3. De klant weet dat hij hersenletsel heeft, ondervindt daar klachten van en heeft een
werkbare hulpvraag. De klant is bereid daar samen met hulpverleners aan te werken.
Er is ziektebesef en ziekte-inzicht.
In de praktijk is gebleken dat hulpverleners de meeste moeite hebben met cliënten bij wie
het ziekte-inzicht niet of beperkt aanwezig is.
Hoofdstuk 1.2 Wat is ziektebesef en ziekte-inzicht bij hersenletsel?
Ziektebesef en ziekte-inzicht zijn abstracte begrippen. Besef betekent dat je je ergens van
bewust bent, in dit geval van je eigen problemen. Inzicht gaat verder en impliceert dat je je
bewust bent van je eigen problemen en begrijpt wat het verband is met het hersenletsel.
Ziektebesef: iemand ervaart problemen, maar ziet geen verband tussen zijn problemen en
het hersenletsel. Hij stelt geen werkbare hulpvraag.
Ziekte-inzicht: iemand ervaart problemen, begrijpt de samenhang met het hersenletsel en
stelt een werkbare hulpvraag.
, Hoofdstuk 2: hoe bepaal je de mate van ziekte-inzicht?
Wanneer de cliënt vertelt over zijn klachten, luister jij als hulpverlener, je stelt vragen en
neemt eventueel testen of vragenlijsten af. Al dan niet met behulp van andere
zorgprofessionals kom je tot een diagnose. Op basis daarvan leg je uit met welke
behandeling de klachten aangepakt kunnen worden. De cliënt geeft aan of hij daarmee kan
instemmen. Vervolgens gaat de cliënt aan de slag met de adviezen en deelt hij zijn
ervaringen. Hij vertelt wat zijn ervaringen zijn, of de adviezen werken en of zijn klachten
verminderen. Deze feedback helpt je om adviezen steeds meer op maat te geven.
Uiteindelijk komen jullie samen tot de conclusie of de behandeling effect heeft of niet.
Ook is het vang belang dat de cliënt begrijpt dat hij zelf iets kan doen om zijn klachten te
verminderen en dat hij bereid is daarmee aan de slag te gaan. Hij moet vertrouwen op jouw
adviezen en zelf tot actie overgaan. Het is zinvol hier naasten bij te betrekken zodat zij de
diagnostiek begrijpen en de behandeling kunnen ondersteunen. De gewenste
gedragsverandering heeft altijd impact op iemands omgeving. Begrip en medewerking van
naasten heeft meestal een positieve invloed op iemands vorderingen. Er is nog een reden
om naasten te betrekken: de dialoog met de cliënt komt doorgaans moeizaam op gang en
ziekte-inzicht speelt daarbij een belangrijke rol.
Hoofdstuk 2.1: oorzaken van gebrek aan ziekte-inzicht:
A. Neurologische aandoening:
Een neurologische aandoening kan zorgen voor cognitieve beperkingen die het ziektebesef
en -inzicht in de weg staan. Een cliënt moet zijn leven na zijn hersenletsel kunnen vergelijken
met zijn leven ervoor. Hij moet de verschillen kunnen onthouden, hierover kunnen vertellen
en adequaat op vragen van de hulpverlener kunnen reageren. Geheugenproblemen,
verminderde aandacht, moeite met plannen en taalstoornissen kunnen dit bemoeilijken.
B. Psychologisch afweermechanisme:
Hersenletsel kan voor veel veranderingen zorgen in iemands leven. Werken lukt bijvoorbeeld
niet meer, de relatie verloopt stroef en de cliënt krijgt de administratie niet meer op orde. Er
kan zoveel veranderen dat iemand dat niet meer kan verwerken. De veranderingen kunnen
ook te confronterend zijn, zeker als ze invloed hebben op je eigen identiteit en
zelfstandigheid. Er treedt dan een psychologisch afweermechanisme op waarbij de
veranderingen die het minst confronterend zijn in volgorde van belangrijkheid worden
toegelaten. Een deel van de veranderingen zit als het ware in de wachtkamer omdat andere
veranderingen eerst moeten worden aangepakt. Iemand gaat eerst met zijn fysieke
problemen aan de slag en pas later met zijn cognitieve of emotionele beperkingen. Zo kan
het gebeuren dat de cliënt er eerst voor zorgt dat hij weer kan lopen, om er tijdens een
wandeling achter te komen dat hij verdwaald is.
C. Nieuwe wereld:
Met hulpverleners in aanraking komen die termen gebruiken waar je nog nooit van hebt
gehoord, laat staan dat je weet wat het effect daarvan is op je leven, is vervreemdend en
confronterend. Het kost een cliënt met hersenletsel tijd om deze wereld te leren kennen. Dit
proces van inzicht verkrijgen stopt niet als de cliënt ontslagen wordt uit het ziekenhuis of
revalidatiecentrum. Daar komt bij dat cliënten die na ontslag weer thuis gaan wonen en hun
naasten verwachten dat zij genezen zijn en het leven weer opgepakt kan worden. Uit de
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dorienusa. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.16. You're not tied to anything after your purchase.
