Voor het vak veiligheid dat ik nu krijg op de opleiding sociaal werk, heb ik het boek Trauma en Veerkracht samengevat van H2 t/m H10. De samenvatting is compleet en per hoofdstuk.
Hoofdstuk 2: De illusie van onkwetsbaarheid;
Door deze hedendaagse samenleving is het een steeds diepgeworteld idee dat we denken dat ons
leven voorspelbaar is. Deze voorspelbaarheid is een bekend verschijnsel, omdat we juist in deze
voorspelbaarheid onze levensplannen maken. Dit wordt dan ook wel de ‘illusie van
onkwetsbaarheid’ genoemd. Journalisten zoeken bijv. gevaar op en denken de controle te hebben
een knopje om te kunnen zetten als ze het niet leuk meer vinden. Verschillende onderzoekers maken
duidelijk da we minder fysiek en psychisch risico lopen als we voorbereid zijn op wat gaat komen. De
illusie van onkwetsbaarheid zorgt ervoor dat we ons veilig voelen. We denken dat we ons eigen leven
in de hand hebben en dat we kunnen leven zoals we willen. We ondernemen dus van alles en
moedigen onze kinderen aan dat ook te doen. Het maakt dat we kunnen genieten en ontspannen.
Als er vervolgens dan toch iets gebeurt, ervaren we dat als een enorme schok, omdat we juist
dachten dat het ons niet zou kunnen overkomen. Een ingrijpende gebeurtenis komt altijd
onverwacht en dat zorgt ervoor dat samen met het kwijtraken van de ‘illusie van onkwetsbaarheid’
de schok erg groot is en diep ingrijpt. We herkennen onszelf dan niet meer in ons gedrag en onze
eigen gevoelens. Na een ingrijpende gebeurtenis bagatelliseren we vaak onze eigen gevoelens (bijv.:
ik heb geluk gehad, want er zijn ernstigere overvallen). Het is ook nog maar de vraag of de huisarts
herkent dat ze een ingrijpende gebeurtenis hebben meegemaakt, of gewoon antidepressiva
voorschrijven, omdat het lijkt op een depressie.
Wanneer in onze directe omgeving iemand iets ingrijpends meemaakt, wordt de omgeving opeens
geconfronteerd met het feit dat de illusie van onkwetsbaarheid er niet meer is. Regelmatig treedt
dan het fenomeen ‘blaming the victim’ op. Er wordt dan gezocht naar verklaringen waarom het juist
die persoon is overkomen (hij rijdt te hard of hij gaat nog zo laat alleen over straat). Als wij namelijk
denken te weten waarom het die persoon is overkomen, kunnen we maatregelen nemen zodat het
ons niet zal overkomen, zoals niet te hard rijden en ’s avonds alleen over straat gaan. Dan hebben we
de controle terug en is de ‘illusie van onkwetsbaarheid’ herstelt.
Hoofdstuk 3: Ingrijpende gebeurtenissen;
,Een trauma is een complex van gevolgen van een ingrijpende gebeurtenis. Er is soms sprake van
materiële schade, lichamelijk letsel en/of een dodelijke afloop. Cliënten ervaren een extreem gevoel
van onbehagen en machteloosheid. Deze eenmalige acute gebeurtenis wordt aangeduid als ‘type 1
trauma’s’. Voorbeelden hiervan zijn; mishandeling, gijzeling, aardbevingen, fabrieksexplosie,
verkeersongevallen, vliegtuigongelukken of getuige zijn van zulk soort gebeurtenissen. Chronische
traumatische situaties die geen duidelijk begin en einde hebben, zoals langdurig huiselijk geweld,
kindermishandeling en seksueel misbruik, worden ‘type 2 trauma’s’ genoemd. Deze vorm vraagt vaak
een meer specialistische vorm van begeleiding of therapie. In dit boek gaat het vooral over cliënten
van trauma type 1. Cliënten die het slachtoffer worden van geweld, bedreiging of
verkeersongevallen, vormen de drie grootste groepen die voor begeleiding in aanmerking komen.
3.1 Geweld:
Bij een geweldsmisdrijf wordt iemand fysiek aangevallen en letsel toegebracht, of iemand wordt
bedreigd met fysiek geweld, al of niet met gebruik van een wapen. Er vindt machtsmisbuik plaats en
het slachtoffer wordt van zijn individuele vrijheid beroofd.
Door direct en/of te veel te gaan regelen, versterk je de indruk dat de regie nog niet bij het
slachtoffer terug is. Het is dan ook van belang dat je in je eerste opvang alleen wat praktische zaken
helpt ordenen.
Psycho educatie geven over:
-leg voor de cliënt de relatie tussen de klachten en de gebeurtenis
-uitleggen dat herbeleving als vermijden elkaar afwisselen en normale reactie zijn
-voorlichting geven over de klachten en hoe cliënt er het beste mee om kan gaan
! Aanzienlijk aantal slachtoffer heeft geen klachten, maar denken door voorlichting dat ze klachten
moeten ervaren bij een dergelijke gebeurtenis.
3.2 Seksueel geweld:
Hier valt onder seksuele kindermishandeling, verkrachting, aanranding en overige zedenmisdrijven.
3.3 Aanranding, seksuele intimidatie en verkrachting:
Aanranding is iemand dwingen tot het plegen of ondergaan van een ontuchtige handeling. Het
verschil tussen aanranding en verkrachting is dat bij verkrachting sprake is van binnendringen van het
lichaam (kan ook met vinger of voorwerp) en bij aanranding niet. De cliënt kan meestal niet
anticiperen op de gebeurtenis, maar wordt erdoor overrompeld. Vaak wordt met fysiek of verbaal
geweld het slachtoffer gedwongen. De daders zijn vaak relatief bekenden van het slachtoffer,
waardoor er een neiging is om zichzelf de schuld te geven.
Rekening houden met….
Twee belangrijke gevolgen bij kinderen zijn 1. De morele schade (ontwikkelingsorde en
ontwikkelingsritme is verstoord of gestoord) 2. De klinische schade (de lichamelijke of
psychische gevolgen die direct of op termijn zichtbaar worden)
Behoefte om aangifte te doen schuift men vaak voor zich uit door schaamte of
schuldgevoelens, wraakacties, bang niet gehoord te worden of stigmatisering
Het niet durven vertellen thuis bij ouders of andere vertrouwenspersonen zorgt vaak voor
eenzaamheid en het slachtoffer de gebeurtenis probeert te vergeten. Slachtoffer komt dan in
een neerwaartse spiraal terecht en krijgt problemen op andere vlakken zoals school
Wanneer ouders wel op de hoogte zijn kunnen die gedrag zoals woede, verdriet of een
enorme beschermingsdrang laten zien. Slachtoffer gaat dan meer voor ouder zorgen dan
, voor zichzelf en houdt gevoelens voor zichzelf. Daarom bij begeleiding vaak ook begeleiding
voor ouders.
Als hulpverlener belangrijk duidelijk stelling te nemen en duidelijk taalgebruik te gebruiken
om het slachtoffer te helpen om de situatie in de juiste context te gaan zien (jullie hadden
seks/ je bent verkracht)
Belangrijk voorlichting te geven en ondersteuning te bieden als medisch onderzoek
noodzakelijk is.
Het Landelijk Psychotraumacentrum geeft op zijn website de volgende tips bij psychisch:
-het gewone leven zo snel mogelijk oppakken
-steun zoeken bij familie of vrienden
-afleiding zoeken
-over de gebeurtenis praten of schrijven als je dat wilt
-contact zoeken met een Centrum Seksueel Geweld
3.4 Zedemisdrijven in het welzijnswerk:
Sinds het rapport in 2012 van commissie-Samson; Omring door zorg, toch niet veilig, is er steeds
meer aandacht voor de hulpverlener die cliënten misbruikt. Instellingen zijn hierin tekortgeschoten.
In eerste instantie, omdat men geen notie had van misbruik van de kinderen, in tweede instantie
omdat er een gebrek was aan professionaliteit en durf om zaken aan te pakken. Daarbij komt dat
seksueel geweld melden bij cliënten met een verstandelijke beperking nog moeilijker is. Het wetboek
van Strafrecht stelt seksueel misbruik in bepaalde afhankelijkheidsrelatie strafbaar. De meeste
beroepsgroepen hebben dan ook gedragscodes waarbij seksuele contacten tussen hulpverlener en
cliënt verboden zijn.
Mensen met een verstandelijke beperking lopen extra risico om slachtoffer te worden van seksueel
geweld, want
-ze hebben een grotere afhankelijkheid van derden (veel zorg, dan zitten er al veel mensen aan hun
lichaam. Gevoel lichaam kwijt te zijn. Lastig bepalen of gewenst is of niet)
-ze hebben een minder goed ontwikkeld beoordelingsvermogen (bedoelingen inschatten kunnen zij
minder goed door onvoldoende cognitieve vermogens)
-ze hebben gebrekkige kennis en ervaring op seksueel gebied
Ook risico als je een negatief zelf- en lichaamsbeeld hebt en problemen met de sociaal-emotionele
ontwikkeling. Of mensen met een fysieke beperking, want die zijn minder weerbaar en kunnen
minder gemakkelijk een bedriegende situatie ontlopen. Cliënten in de zorg hebben bovendien soms
nog niet geleerd voor jezelf op te komen of grenzen aan te kunnen geven.
Ook al durven de meeste cliënten niet openlijk over seksueel misbruik te praten, toch laten ze
merken dat ze een eind willen maken aan de ondraaglijke situatie. Een teken voor seksueel misbruik
kan zijn dat het gedrag zonder enig herkenbare reden opeens verandert. Sommige kinderen doen
spelend na waarover ze niet mogen spreken. Ook kan het zijn dat de cliënt opeens bepaalde plekken
of personen mijdt.
3.5 Seksueel misbruik:
Bij seksueel kindermisbruik vinden seksuele contacten plaats tussen volwassenen (vaak gezinsleden)
en een kind jonger dan zestien jaar. Veel slachtoffers van seksueel misbruik vertonen in het karakter
ingesleten vermijdingsreacties die kunnen leiden tot een gevoel van vervreemding in relaties,
depressieve gevoelens en het niet (meer) in staat zijn om gevoelens van affectie te ervaren.
Overigens is het zo dat binnen gezinnen waar seksueel misbruik plaatsvindt vaak een complexe
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kellybregman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.32. You're not tied to anything after your purchase.
