Voedingsgedrag
HNE-20306
(lecture 6 niet doorgegaan, door ongeval docent)
Lecture 1
Verschillende perspectieven op voedingsgedrag
Verschillende perspectieven op voedingsgedrag
Psychologisch
Lekker
Individueel
Landbouw/economisch
Graan groeit goed
Goedkoop
Sociologisch
Sociale status
Maatschappelijk niveau
Voedingskundig/fysiologisch
Gezond
Vitamines
Betekenissen van eten
Instandhouding van het lichaam gebrek vit C → scheurbuik
Emotie hedonisch assymetrische respons op voedsel
Maatschappelijk verschijnsel en politiek wantrouwen tegen genvoedsel, beter leven sterren
Sociale betekenis maaltijden eten in sociale context
Sociale facilitatie: als mensen samen eten met familie en vrienden eten ze meer dan alleen
Modeling: mensen passen hun eetgedrag aan op basis van het eetgedrag van een tafelgenoot
Impression management: mensen passen hun eetgedrag aan om een goede indruk te maken
Communicatie romantisch diner/zakenlunch
Onderscheiding eten bij McDonald’s of sterrenrestaurant
Shepherd 1985 Factors influencing food choice
1 - 40
,Rozin & Sobal 2006 Model of food choice
b) Uitwerking van (a)
Jos Mojet
2 - 40
,Sociologische stromingen
Functionalisme
No-nonsense
- Harris: Good to think, good to eat; voedseltaboes zoals in de Bijbel geformuleerd waren economisch
gezien rendabel
Voedsel is functioneel, economisch
Structuralisme
Voedsel meer dan nutriënten alleen; sterk symbolische waarde
- Bourdieu/Elias: distinction: maatschappelijk kritiek op het oordeel van smaak
- sociale klassen en individuen onderscheiden zich d.m.v. o.a. voedselkeuzes
- risico op obesitas in lagere sociale klasse neemt toe naarmate BNP stijgt
- low-income countries: lagere sociale klasses minst risico obesitas
- high/middle-income countries: lagere sociale klasses meest risico obesitas
Je bent wat je eet
Rozin 1983 taxonomie van acceptatie en verwerping
Dimensions
Sensory-affective; smaak
Anticipated consequences; potentiële gevolgen van inneming
Ideational; ideeën over ongepastheid bij situatie/eetbaarheid (moeite met eten van chocolade in vorm
van drol)
Contaminant; wanneer ideeën/eigenschappen overdraagbaar worden
- Law of contagion: objecten nemen eigenschappen van elkaar over
→ bijv. haar in de soep; soep smaakt hetzelfde, maar is toch niet meer lekker
Rejections vs acceptance
Distaste good taste
Danger beneficial
Inappropriate appropriate
Disgust transvalued
Piet Vroon eetgedrag komt voort uit hersenfuncties
Hersenstam: klassieke conditionering voorkeur voor zoet
Limbisch systeem: instrumentele conditionering misselijk na eten van teveel drop → afkeur drop
Hersenschors: cognitie is een product gezond of ongezond?
Theory of Planned Behaviour
Gedrag is rationeel
Externe variabelen → Attitude → Intentie tot gedrag → Gedrag
Sociale norm
Ingeschat vermogen
om gedrag te realiseren
3 - 40
, Ernst Engel Duitse statisticus
Wet van Engel: deel inkomen dat aan voedsel wordt besteedt, neemt af met groei van inkomen
Toename BNP
Afname en% koolhydraten (zetmeel), plantaardig eiwit, plantaardig vet
Toename en% suiker, vet, dierlijk eiwit, dierlijk vet
Gelijk en% totaal eiwit
Totaal:
Rijker; meer vet, minder CHO, eiwit
constant
Minder zetmeel, meer suikers
Invloed op voedselkeuze en inneming
Leeftijd Geslacht
Eiwit Heel constant Mannen meer dan vrouwen
Melk Afname met leeftijd Ongeveer evenveel
Groenten Toename met leeftijd Mannen iets meer dan vrouwen
Fruit Redelijk constant Vrouwen meer dan mannen
Vlees - Relatief gelijk
Lecture 2
Voedselvoorkeuren
Discussie over nature of nurture bij ontstaan van voedselvoorkeuren
Meeste voorkeuren aangeleerd door conditionering
Aangeboren voorkeur voor zoet en afkeer tegen bitter en zuur
Omnivore’s paradox: noodzaak om nieuwe voedingsmiddelen te proberen, maar tegelijkertijd gevaarlijk
Neophobia: angst voor het proberen van nieuwe voedingsmiddelen
Neophillia: nieuwe dingen moeten proberen
1 Ontwikkeling van neophobie met leeftijd; percentage moeilijk
etende kinderen per leeftijdscategorie
Ontwikkeling van voedselvoorkeuren
1. Aangeboren voorkeuren en aversies
Zoet: aangeboren voorkeur koolhydraten
Zuur: aangeboren aversie gevaar
Bitter: aangeboren aversie gevaar
Zout: aangeleerd in eerste jaar vochtbalans
Umami: onduidelijk eiwitten
4 - 40
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maryse5. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.