100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
Previously searched by you
Samenvatting 'Beginselen van de democratische rechtsstaat', studiejaar 1 Rechtsgeleerdheid, Universiteit Utrecht. Tentamen met een 7 gehaald!$4.34
Add to cart
Inhoud
Het onderwerp van het staats- en bestuursrecht, hoofdstuk 1..........................................................5
Historische ontwikkeling, hoofdstuk 2...............................................................................................7
1. De opkomst van de soevereine staat..............................................................................................7
2. Het maatschappelijk contract.........................................................................................................7
3. De klassiek-liberale rechtsstaat......................................................................................................7
3.1 Legaliteitsbeginsel........................................................................................................................7
3.2 Machtsverdeling...........................................................................................................................7
3.3 Grondrechten...............................................................................................................................8
3.4 Rechterlijke controle....................................................................................................................8
4. De democratische rechtsstaat........................................................................................................8
5. De sociale rechtsstaat.....................................................................................................................8
6. Problemen van de democratische rechtsstaat...............................................................................8
7. Problemen van de sociale rechtsstaat............................................................................................9
Eisen van de rechtsstaat. Overzicht en samenhang, hoofdstuk 3, week 1........................................10
1. Het legaliteitsbeginsel..................................................................................................................10
2. Grondrechten...............................................................................................................................10
3. Rechterlijke controle....................................................................................................................10
4. Overzicht en samenhang van rechtsstatelijke vereisten...............................................................10
Het legaliteitsbeginsel, hoofdstuk 4.................................................................................................12
1. Bevoegdheden en instrumenten van de overheid (wat?).............................................................12
2. Het verkrijgen van overheidsbevoegdheden (hoe?).....................................................................14
3. Begrenzing en normering van overheidsbevoegdheden (tot hoever?).........................................15
3.1 Eisen in verband met het wettelijke kader van de bevoegdheid................................................15
4. Formele normen voor de bevoegdheidsuitoefening....................................................................16
4.1 Zorgvuldige voorbereiding (art. 3:2 Awb)...............................................................................16
4.2 Tijdige besluitvorming............................................................................................................16
4.3 Kenbare motivering................................................................................................................16
4.4 Behoorlijke bekendmaking.....................................................................................................16
5. Materiële normen voor de bevoegdheidsuitoefening..................................................................17
5.1 Verbod van détournement de pouvoir (art. 3:3 Awb)............................................................17
5.2 Evenredige belangenafweging (art. 3:4 Awb).........................................................................17
5.3 Deugdelijke motivering (art. 3:46 Awb)..................................................................................17
5.4 Gelijkheidsbeginsel.................................................................................................................17
5.5 Rechtszekerheidsbeginsel.......................................................................................................17
1
, 5.6 Vertrouwensbeginsel..............................................................................................................17
5.7 De eis van consistent bestuur: beleidsregels (consistentiebeginsel)......................................17
6. Handhaving van het recht.............................................................................................................18
6.1 Last onder bestuursdwang (art. 5:21 Awb).............................................................................18
6.2 Last onder dwangsom (art. 5:31 Awb)....................................................................................18
6.3 Bestuurlijke boete (art. 5:40 Awb)..........................................................................................18
6.4 Intrekking beschikking............................................................................................................18
Machtsverdeling, hoofdstuk 5.........................................................................................................19
1. Machtsverdeling naar hedendaagse betekenis............................................................................19
1.1 Machtsverdeling en rechterlijke macht......................................................................................19
1.2 Machtsverdeling en de verhouding tussen regering en Staten-Generaal...................................19
1.3 Zelfstandige besluitvormende bevoegdheden van de Staten-Generaal.....................................19
1.4 Bevoegdheid tot wetgeving; wetgevingsprocedure; rechten van amendement en initiatief.....19
1.5 Vertrouwensrelatie tussen regering en Staten-Generaal...........................................................20
1.6 Ministeriële verantwoordelijkheid..............................................................................................20
Grondrechten, hoofdstuk 6.............................................................................................................21
1. De ontwikkeling van grondrechten...............................................................................................21
2. Rechtsstatelijk waarborgkarakter van de grondrechten...............................................................21
3. Grondrechten en het principieel beperkte karakter van overheidsbevoegdheden......................21
4. De subjecten van grondrechten; bijzondere rechtsverhoudingen................................................21
5. Categorieën van grondrechten.....................................................................................................22
6. De reikwijdte van klassieke grondrechten....................................................................................22
7. Beperking van klassieke grondrechten.........................................................................................22
7.1 Toetsing aan grondrechten onder het EVRM..........................................................................24
8. Onderscheid tussen klassieke en sociale grondrechten................................................................25
9. Horizontale werking van grondrechten........................................................................................25
10. Grondrechten en uitzonderingstoestanden: openbare orde, noodrecht, criminaliteits- en
terrorismebestrijding........................................................................................................................26
Grondrechten (hfd. 13.6)..................................................................................................................26
Rechterlijke controle, hoofdstuk 7...................................................................................................27
1. Ontwikkeling van de rechtsbescherming tegen bestuursoptreden..............................................27
1.1 Ontwikkeling van het stelsel van rechtsbescherming.............................................................27
1.2 Ontwikkeling inhoud rechterlijke toetsing..............................................................................27
1.3 De Raad voor de rechtspraak..................................................................................................27
2. De huidige bescherming tegen bestuursoptreden........................................................................28
2.1 Het stelsel van rechtsbescherming volgens de Awb...............................................................28
2
, 2.2 Overzicht systeem van rechtsbescherming.............................................................................29
3. Het toetsingsverbod.....................................................................................................................30
4. Toetsing van de wet aan fundamentele rechtsbeginselen...........................................................30
Eisen van de democratie, hoofdstuk 8.............................................................................................31
1. Actief kiesrecht.............................................................................................................................31
2. Passief kiesrecht...........................................................................................................................31
3. Streven naar machtsverwerving legitiem.....................................................................................31
4. (Politieke) grondrechten...............................................................................................................31
5. Democratische zeggenschap in en controle op besluitvorming....................................................32
6. Meerderheidsregel.......................................................................................................................32
7. Rechten van minderheden...........................................................................................................32
8. Verdergaande democratisering....................................................................................................32
Het Nederlandse parlementaire stelsel, hoofdstuk 10.....................................................................33
1. Regering (Kroon)...........................................................................................................................33
1.1 Kabinet........................................................................................................................................33
2. Parlement.....................................................................................................................................34
3. Vestiging parlementair stelsel......................................................................................................34
4. Vertrouwensregel.........................................................................................................................34
5. Ministeriële verantwoordelijkheid................................................................................................35
6. Monisme en dualisme..................................................................................................................35
Kritiek op het Nederlandse stelsel, hoofdstuk 11............................................................................36
1. Rol politieke partijen.....................................................................................................................36
2. Monistische verhoudingen...........................................................................................................36
3. Functioneren ministeriële verantwoordelijkheid..........................................................................36
4. Legitimiteit van besluiten en besluitvorming................................................................................37
Decentralisatie, hoofdstuk 13..........................................................................................................38
1. Verschijningsvormen van decentralisatie.....................................................................................38
1.1 Staatsvormen..............................................................................................................................38
1.2 Verschil decentralisatie en de deconcentratie............................................................................39
1.3 Territoriale en functionele decentralisatie.................................................................................39
1.4 Autonomie en medebewind.......................................................................................................39
2. Inrichting, samenstelling en bevoegdheden van decentrale ambten...........................................39
2.1 Provincies en gemeenten...........................................................................................................40
2.1.1 Provinciale staten/gemeenteraad.......................................................................................40
2.1.2 Gedeputeerde staten/burgemeester en wethouders..........................................................40
2.1.3 Commissaris van de Koning/burgemeester.........................................................................41
3
, 2.1.4 Commissies..........................................................................................................................41
2.1.5 Verantwoordingsplicht en vertrouwensregel......................................................................41
2.2 Waterschappen..........................................................................................................................41
2.3 Overige openbare lichamen........................................................................................................42
3. Machtsverdeling, waaronder toezicht..........................................................................................42
4. Rechterlijke controle en administratief beroep............................................................................42
5. Ontwikkelingen in de bestuurlijke organisatie..............................................................................42
De internationale dimensie, hoofdstuk 14.......................................................................................43
1. Internationale normen in het algemeen.......................................................................................43
1.1 De (democratische controle op de) totstandkoming van internationaal recht.......................43
1.2 Rechterlijke controle op de naleving van het internationale recht.........................................43
2. De Europese Unie.........................................................................................................................44
2.1 Europese Raad........................................................................................................................44
2.2 De Raad...................................................................................................................................44
2.3 de Commissie..........................................................................................................................45
2.4 Europees Parlement...............................................................................................................45
2.5 Europese Centrale Bank..........................................................................................................45
2.6 Legaliteit.................................................................................................................................45
2.7 Machtsverdeling en democratie.............................................................................................46
2.8 Grondrechten.........................................................................................................................46
2.9 Rechterlijke controle...............................................................................................................46
2.10 Voortschrijden van de Europese integratie?.........................................................................46
2.11 Europa in crisis (?).................................................................................................................46
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lies2642. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.34. You're not tied to anything after your purchase.
