Samenvatting aardrijkskunde VWO4 (over onder andere de stralingsbalans, luchtstromen, wet van Buys Ballot, passaten, moessons, ICTZ, fronten depressies en oceaan- en zeestromen) Goede samenvatting gemaakt aan de hand van de met buiteNLand.
Aardrijkskunde CE 2.1 t/m CE 2.6 & SE 2.7 t/m SE 2.12
§2.1: De stralingsbalans van de aarde
De stralingsbalans / dynamisch evenwicht
- De zon is de belangrijkste energiebron voor de aarde.
- De straling die de aarde ontvangt, wordt door de atmosfeer en het aardoppervlak
verwerkt en uiteindelijk weer terug naar
het heelal gestraald.
Inkomende kortgolvige straling (=binnen de
straling wordt de energie heel compact vervoerd)
- 31 kaatsen terug op stof, wolken en
aardoppervlak
- 20 worden geabsorbeerd door stof en
wolken
- Slechts 49 worden geabsorbeerd door het
aardoppervlak
- De inkomende zonnestraling bestaat uit
kortgolvige straling binnen de straling
wordt de energie heel compact vervoerd.
- Het aardoppervlak wordt goed opgewarmd
en straalt daardoor ook weer straling uit. Deze straling is langgolvig de energie
wordt minder compact vervoerd.
- Het aardoppervlak straalt meer langgolvige straling uit dan dat het aan kortgolvige
ontvangt.
Uitgaande langgolvige straling (= binnen de straling wordt de energie minder compact
vervoerd)
- Ondanks absorptie van 49 eenheden kortgolvige straling, straalt de aarde 144 eenheden
langgolvige straling uit
broeikaseffect (95 eenheden)
- Uitstraling (114)
- Verdamping van water (23)
- Voelbare warmte (7)
De atmosfeer wordt hierdoor opgewarmd,
straalt langgolvige straling uit naar:
- Aarde (95)
- Heelal (69)
Stralingsbalans:
- Inkomende straling (49 + 20) =
uitgaande straling (57 + 12)
Broeikaseffect:
- Zonder broeikaseffect is het veel te koud
om op aarde te leven.
Atomsfeer bestaat uit:
- 78% stikstof
- 21% zuurstof
- <1% gassen fungeren als ‘deken’ die de aarde warmhouden:
, Water (H20)
Methaan (CH4)
Koolstofdioxide (CO2)
- De uitstoot van CO2, CH4 en andere gassen: versterkt broeikaseffect
- Komt door verbranding van fossiele brandstoffen zoals aardolie, aardgas en steenkool.
Ruimtelijke verschillen in straling
- In de tropen staat de zon hoog aan de
hemel de zonnestralen vallen
loodrecht in en hoeven maar een
klein oppervlak te verwarmen.
- Op onze breedte staat de zon een
stuk lager aan de hemel
zonnestralen vallen schuin in en
daardoor is het hier kouder.
- Hoe hoger, hoe dunner de lucht
benauwd en je verbrandt snel
doordat de lucht je minder beschermt
tegen invallende zonnestralen.
De atmosferische circulatie
- https://www.youtube.com/watch?v= imjjKV0Su8U
- Gassen zijn heel licht en bewegen zich vrij in de lucht.
- Luchtdruk: het gewicht van de lucht op
het aardoppervlak
- Sommige gebieden hebben meer gassen
dan ergens anders dit zorgt voor
luchtstromen
- Lucht stroomt van gebieden met veel
gassen naar gebieden met minder gassen
Hoe ontstaat een gebied met weinig gassen?
- De stoffen die warm worden zetten uit
- Omdat er minder gassen aanwezig zijn,
betekent dit dat de lucht lichter wordt
de lucht is minder zwaar dan de lucht in de
omgeving en de lucht gaat dus stijgen.
- Op de evenaar verwarmt de zon de aarde
erg op goed lucht wordt verwarmd en
zet uit en de lucht gaat dus stijgen
lagedrukgebied
- Rond de 30e breedtegraaf zakt de lucht weer er zijn veel meer luchtdeeltjes hier de
druk is hoger en er is dus een hogedrukgebied
- Op het aardoppervlak gaan de luchtdeeltjes van het hogedrukgebied naar het
lagedrukgebied Hadley-cell
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller luciahodanic. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.
