Samenvatting aardrijkskunde VWO5 Hoofdstuk1 over het domein Wereld (over onder andere globalisering, global Village, afstand & transport, economische globalisering)
Hoofdstuk 1 t/m 6 (en deel van nederlandse opstand)
October 12, 2020
8
2019/2020
Summary
Subjects
aardrijkskunde
vwo5
domein wereld
globalisering
samenvatting
Connected book
Book Title:
Author(s):
Edition:
ISBN:
Edition:
Written for
Middelbare school
Economie en Maatschappij
Aardrijkskunde
All documents for this subject (5)
1
review
By: lestacos • 4 year ago
Seller
Follow
luciahodanic
Reviews received
Content preview
Aardrijkskunde H1
§1.1: Krimpende wereld
Globalisering
- Globalisering of mondialisering: proces waarbij de vervlechting tussen gebieden en
samenlevingen op aarde toeneemt. Gevolg de afstand waarover goederen, mensen en
kapitaal zich verplaatsen, is gemiddeld toegenomen
Global village
- Door toenemende vervlechting van gebieden wordt de wereld global village genoemd
- Relatieve afstand tussen gebieden neemt af door daling reis- en vervoerstijden en de
kosten daarvan tijd-ruimtecompressie: tijd en ruimte worden als het ware in elkaar
gedrukt
3 processen spelen daarbij rol:
Ligging verandert: relatieve ligging verandert ligging van plaats of gebied tov
andere gebieden; bereikbaarheid. In een korte tijd kan een gebied of stad in verval raken
of juist opbloeien, redenen:
1. Positie van een gebied tov belangrijke economische centra
2. Ligging tov van een belangrijke vervoersas (corridor). Voor bedrijven is van belang
dat ze hun producten snel over groot gebied kunnen distribueren. Vervoersassen zijn als
vestigingsgebied voor bedrijven alleen aantrekkelijk wanneer ze belangrijke
economische gebieden met elkaar verbinden bij mainport voor verder transport.
Afstand krimpt: relatieve afstand (de afstand uitgedrukt in tijd, geld en moeite die het
kost om te komen, daalt). Toch geldt regel van afstandsverval (verschijnsel dat de
interactie tussen gebieden afneemt naarmate de afstand toeneemt)
Grenzen vervagen: meer uitwisseling van informatie, ideeën, cultuur, normen en
waarden
§1.2: Transport
Afstand en transport verandert
Belangrijkste motoren achter proces globalisering is de ontwikkeling van
transporttechnologie
Goederentransport heeft 3 ontwikkelingen doorgemaakt:
1. Reis-en vervoerstijden zijn in 20e eeuw gedaald: verloopt sneller
2. Transport is goedkoper door groei capaciteit van schepen en vliegtuigen. Na
economische crisis overcapaciteit en dalen tarieven
3. Infrastructuur rond transport (wegen, havens, vliegvelden en telecommunicatie) is
verbeterd (door verbetering transport neemt tijd-ruimtecompressie toe)
Het uitwisselen van goederen, mensen en informatie is gemakkelijker geworden
Goederen in beweging
- Volgens de interactietheorie van Ullman moet aan 3 basisvoorwaarden worden voldaan
voordat er uitwisseling goederen, mensen of ideeën tot stand komt:
Complementariteit: 2 gebieden vullen elkaar aan (wat er in ene gebied niet is, is er in
het andere wel)
Transporteerbaarheid: moet te doen zijn qua kosten en moeite om iets te verplaatsen
Geen tussenliggende mogelijkheden: er moet geen plaats zijn tussen gebied A en
gebied B die precies hetzelfde biedt (dan ga je daar naartoe)
Veranderende omstandigheden
, - Interactie tussen gebieden kan op 3 manieren veranderen:
Innovaties transportgebied: container, vervoerskosten heel laag. (transportkosten
goederen dalen door grotere containers) Arbeidsintensieve producten in
lagelonenlanden en landbouwproducten in gebieden waar klimatologisch geschikt is.
Transportlijnen met elkaar verbonden mainports vormen belangrijke knooppunten in
transportnetwerk goederen
Uitbreiding/ verbetering van infrastructuur: bereikbaarheid neemt toe door
toenemende toegankelijkheid
Verdwijnen politieke barrières: wisseling goederen stijgt
§1.3: De eeuw van de informatie
Handels- en informatiestromen ondersteunen elkaar
- 3 factoren die de richting en intensiteit van internationale communicatie beïnvloeden:
Economische factoren: internationale informatie-uitwisseling vindt nu vooral plaats
tussen centrumlanden. Financiële markten zijn wereldwijd verbonden elkaar door
communicatie- en informatietechnologie. Gevolg: 24-uurs economie.
Geografische factoren: regel van afstandsverval naarmate de afstand tussen landen
toeneemt, daalt de intensiteit van contact. Echter wordt regel doorkruist wanneer grote
groepen migranten wonen, dan neemt communicatie tussen moederland en vaderland
toe.
Culturele factoren: zelfde taal en cultuur is informatie-uitwisseling veel groter
Kapitaalstromen flitsen over de wereld
- Informatietechnologie diepst doorgedrongen in internationale financiële markten, kan
gaan om:
Investerings- en handelskapitaal
Kapitaal van particulieren en bedrijven: zijn op zoek naar plaatsen waar rendement
hoogst is, en belasting laagst.
Flitskapitaal: enorme geldstromen die samenhangen met de speculatie in valutakoersen
Online
- Door stijging toegang internet stijgt bbp ontwikkelingsland
- Factoren die aantal internetgebruikers per werelddeel bepalen:
Omvang bevolking
Welvaartsniveau
§1.4: Globalisering: economisch bekeken
Economische globalisering
- Oorzaken groei wereldhandel:
Liberalisering/deregulering van wereldhandel vrije markteconomie leidend
economisch principe
Opkomst mno’s vormen mondiale netwerken
ondersteund door informatie- en communicatietechnologie
handelsbelemmeringen worden beperkt door invloed Wereldhandelsorganisatie (WTO)
Mno’s worden gesteund door:
Verbetering transport- en communicatietechnologie
Vrijhandel (bijna geen handelsbelemmeringen)
Internationaal opereren van banken en beurzen
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller luciahodanic. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.
