Summary
Samenvatting Literatuur Materieel Strafrecht 20/21
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van de voorgeschreven literatuur voor Materieel Strafrecht uit het boek van De Hullu.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
deboraaaaaaaah
Reviews received
Content preview
Samenvatting Materieel StrafrechtWeek I Culpa
Plaatsbepaling van het culpoze delict door de wetgever
Culpoze delicten zijn delicten waarbij schuld (culpa) is opgenomen als bestanddeel. Dit zijn
meestal misdrijven en kennen vaak een doleuze variant.
Culpa kent twee componenten:
- psychische component: dit ligt in de bewuste en onbewuste schuld. Er is sprake van
bewuste schuld als de dader de mogelijkheid had om de daad te voorkomen. Onbewuste
schuld kan als een psychisch manco worden gezien.
- normatieve component: men had zijn vermogens behoren te gebruiken, maar heeft dit
zonder opzet niet gedaan.
Grove schuld is nodig bij culpa. Verdachte was minder nadenkend, wetend en beleidvol dan de
gemiddelde mens.
Sinds 2006 is roekeloosheid als strafverzwaringsgrond toegevoegd voor de belangrijkste
culpoze delicten (art. 6 jo. art. 175 WVW). Het strafmaximum kon nu worden verdubbeld.
Vereist is zeer onvoorzichtig gedrag waarbij welbewust met ernstige gevolgen onaanvaardbare
risico’s worden genomen.
Inhoud van de culpa
In de wetgeving weinig te vinden over culpa. De rechtspraak geeft toelichting voor het begrip. Er
moet sprake zijn van een min of meer grove of aanmerkelijke schuld. Het gaat eigenlijk om de
verwijtbare aanmerkelijke onvoorzichtigheid.
Culpa kent twee kanten:
- Objectieve kant: het gaat hier over de vermijdbaarheid. De dader kon anders handelen.
- Subjectieve kant: het gaat hier over de verwijtbaarheid. De dader moest anders
handelen. Het normatieve aspect komt hier naar voren. Het gedrag was in strijd met de
geschreven of ongeschreven norm. Hierbij spelen de wederrechtelijkheid, geoorloofd
risico en Garantenstellung een belangrijke rol. Deze komt tot uiting in de noodzakelijke
voorzienbaarheid. Verdachte moest kunnen voorzien dat bepaald gedrag onvoorzichtig
was en tot bepaalde gevolgen had kunnen leiden. Het gaat hier dan om niet-nadenken,
misplaatst beroep op een goede afloop, misplaatste onoplettendheid, onverschilligheid of
roekeloosheid. Met gedragsvoorschriften kan de voorzienbaarheid makkelijk worden
geobjectiveerd.
Garantenstellung: als men handelt met een zekere verantwoordelijkheid, wordt de maatstaf
van onvoorzichtig gedrag mede daardoor bepaald. Je handelt bijvoorbeeld vanuit een bepaald
beroep, of als ouder. Men moet handelen als een criteriumfiguur. Als er sprake is van een
duidelijk negatieve afwijking is sprake van onvoorzichtigheid (dit is al zo bij een overtreding van
een gedragsvoorschrift).
,Culpa in de rechtspraak
Nadere uitwerking in de tenlastelegging
Elke vervolging voor een culpoos delict wordt gekleurd door de nadere omschrijving van de
culpa in de tenlastelegging. Voldoende is: ‘redelijkerwijs had kunnen begrijpen of vermoeden’.
Er zijn ook nog verschillende soorten vormen van schuld (roekeloosheid). Het hangt veelal af
van de bijzondere feitelijke en juridische omstandigheden van de casus in kwestie.
Het normatieve karakter van culpa
Het Verpleegsterarrest
Verdachte werd veroordeeld voor dood door schuld, want zij had haar taak als verpleegster om
te assisteren met grove onoplettendheid uitgevoerd. Ze had namelijk aan de assistente van de
chirurg het verkeerde flesje aangereikt voor de verdoving.
Requirante was volgens de HR aanmerkelijk tekortgeschoten in haar functie, omdat zij de nodige
oplettendheid moest betrachten en er op haar werd vertrouwd. De Garantenstellung speelde
hier een rol i.v.m. haar positie.
Dit is illustratief, omdat een nog al objectiverende toetsing van de culpa centraal staat.
Verklaring van de verdachte is zelf niet nodig. Er wordt minder gekeken naar de psychische
component.
Ook in het verkeer staat deze normatieve beoordeling voorop.
Medeschuld bij chirurg en assistente?
HR: ‘De eigen zelfstandige beoordeling van schuld moet echter wel voldoende kaliber hebben,
voldoende grof zijn, en dat aspect van de culpa kan onder druk komen te staan door schuld van
andere aan hetzelfde gevolg’.
Culpa en strafuitsluitingsgronden
HR overwoog in Verpleegsterarrest dat een beroep op AVAS had kunnen volstaan indien er
sprake was van een ontkenning dat de verdachte met grove onoplettendheid heeft gehandeld.
Alle strafuitsluitingsgronden bij culpoze delicten zijn bewijsverweren omdat de culpa
wederrechtelijkheid en verwijtbaarheid omvat.
’Gewone’ schuld aan een gevolg
Veel schuldzaken hebben betrekking op art. 6 WVW. Het verkeersdelict kent op zichzelf al een
zwaar strafmaximum, dat nog kan worden verdubbeld bij roekeloosheid.
Veelal zal de vraag zijn of er sprake is van een aanmerkelijke onvoorzichtigheid. De wettelijke
strafverzwarende omstandigheden uit art. 175 lid 3 WVW vervullen vaak een dubbelrol: ze
dragen bij aan het bewijs van de culpa en leveren tegelijkertijd een wettelijke strafverzwarende
omstandigheid op. Het bewijs ervan mag snel worden aangenomen.
Of schuld aan het verkeersgeval zoals genoemd in art. 6 WVW uit de bewijsmiddelen kan
worden afgeleid komt aan op het geheel van gedragingen van de verdachte, de aard en de ernst
, daarvan en de overige omstandigheden van het geval. Er kan dus niet worden aangegeven of 1
verkeersovertreding voldoende is voor de bewezenverklaring van schuld.
Schuld aan een gevolg in de vorm van roekeloosheid
Roekeloosheid: de zwaarste vorm van het culpoze delict waarin sprake is van zeer onvoorzichtig
gedrag waarbij welbewust en met ernstige gevolgen onaanvaardbare risico’s worden genomen.
Er wordt gekeken of door de buitengewoon onvoorzichtige gedraging van de verdachte een zeer
ernstig gevaar in het leven is geroepen, alsmede dat de verdachte zich daarvan bewust was,
althans had moeten zijn. De nadruk ligt verder op de omstandigheden van het geval en een
goede motivering. Er moet ook sprake zijn van meer dan 1 gedraging genoemd in art. 175 lid 3.
Rozemond: roekeloosheid is wanneer de verdachte zich met zijn gedragingen welbewust buiten
de orde van het normale verkeer plaatst ten koste van extreme risico’s voor andere
verkeersdeelnemers (kat- en muisspel, snelheidswedstrijd etc.). Concrete handvaten zijn echter
moeilijk te geven.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller deboraaaaaaaah. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now