College 1 – Harde orale weefsels (26-02-2020)
De twee harde tandweefsels in het lichaam zijn:
• Glazuur: het hardste weefsel in het lichaam.
• Dentine is harder dan bot, maar zachter dan glazuur.
Cement lijkt op dentine, maar het is minder gemineraliseerd dan dentine is.
Het dentale pulpale complex bestaat uit dentine en pulpa.
- Ook wel het endodontium genoemd.
Glazuur (0,6 tot 2,0 mm dik)
= het hardste weefsel van het menselijk lichaam.
Glazuur bestaat uit:
• 95% mineralen
• 5% vetten, eiwitten en water
Glazuur bestaat voornamelijk uit hydroxylapatiet: Ca10(PO4)6(OH)2.
• HA heeft een hexagonale vorm (zeshoek)
• Interprismatisch glazuur: vormt de structuur.
• Intraprismatisch glazuur: de honing
Þ Dit is beter bestand tegen zuuraanvallen, doordat het zo goed geordend is.
Glazuurdikte
In de bovenkaak is occlusaal de glazuurkap het dikste.
In de onderkaak is buccaal de glazuurkap het dikste.
- In zowel de boven- als onderkaak is linguaal is de glazuurkap het dunst.
Daarnaast hebben molaren een dikkere glazuurkap dan cuspidaten en incisieven.
Ameloblasten
De glazuurvorming wordt ook wel de amelogenese genoemd, de
glazuurafzetting wordt gedaan door het Tomes’ proces van de
ameloblast.
- Deze afzetting begint bij de glazuur-dentine grens (GDG).
Tijdens de secretiefase wordt het glazuur afgezet en verdwijnt al
ongeveer 50% van de ameloblasten door middel van apoptose.
• Glazuur is dood.
• Dentine is levend.
Maturatie
= ook wel de rijpingsfase genoemd.
Tijdens deze fase verdwijnen de meeste eiwitten uit de glazuurlaag en wordt het
hydroxy-apatiet gehalte in het glazuur hoger.
1
,Chiara Eenkhoorn – THK-1
Afzetting begint vanaf de knobbels en gaat verder richtings de tandhals. Interrod
- Het patroon van afzetting noemen we: de Striae van Retzius.
Rod
Þ Dit is op de oppervlakte te zien als ‘perikymata’.
Eenheden van opbouw
Glazuur is opgebouwd uit:
• Prismata (rods): goed geordende kristallieten
Þ Doorsnede van ± 5 mm
• Interrods: niet goed geordende kristallieten
Þ Deze lossen eerder op (demineraliseren) ® eerder
carië s!
Porositeit
= de aanwezigheid van kleine openingen (porië n) in een materiaal.
De kristallen zijn ingebed in een ‘matrix’. De porië n in de matrix zijn niet leeg.
Aprismatisch glazuur
= de buitenste glazuurlaag. Deze laag is:
• Harder
• Minder poreus
• Minder oplosbaar
• Meer radio-opaak
Door slijtage verdwijnt deze buitenste glazuurlaag.
Er kunnen ook onvolkomenheden op het glazuur aanwezig zijn.
- Hoe meer onvolkomenheden, hoe vatbaarder het element voor carië s.
Onvolkomenheden komen niet alleen aan de buitenkant van het glazuur voor, maar ook
bij de glazuur-dentine grens.
Glazuur-dentine grens loopt...:
• Bij de approximale randen recht (lateraal)
• Bij de knobbels een beetje geschulpt (occlusaal)
Dentine
Dentine is harder dan bot, maar zachter dan glazuur. Het is ‘levend’. De kristallieten in
het dentine zijn kleiner dan in het glazuur.
• Bestaat voor 70% uit mineralen.
• Bestaat voor 20% uit collageen (type I en V).
Odontoblasten
De odontoblasten zorgen voor de afzetting van predentine (= collageenmatrix).
® Deze matrix is ongemineraliseerd.
Uitlopers van de odontoblasten (odontoblast proces)
komen in de tubuli.
• Intratubulair dentine: in de tubulus.
• Intertubulair dentine: tussen de tubuli.
De diameter van de tubuli wordt richting de glazuur-
dentine grens steeds kleiner.
2
,Chiara Eenkhoorn – THK-1
Na afvorming van de tand:
• Verdwijnt de ameloblastenlaag
• Blijft de odontoblastenlaag bestaan
Þ Aan de kant van de pulp, onder de odontoblastlaag, is een cell-free zone.
Post-eruptieve veranderingen van dentine
• Fysiologisch dentine: is secundair dentine, wordt gevormd door dezelfde
odontoblasten als de primaire dentine. Er is wel verandering in de richting van de
tubuli.
Þ Is transparant
• Pathologisch dentine: is tertiair dentine, wordt gedaan door odontoblasten en
odontoblast- achtige cellen
Þ Is transparant
Hypermineralisatie van dentine
= een fysiologisch proces op maturatie van de tubuli. Dit is ook een proces dat optreedt
met de carië s prikkel, hierdoor wordt dan intratubulair (=peritubulair) dentine afgezet
oftewel sclerotisch dentine.
Dentine
• Is zeer poreus
• Is reactief (levend)
• Heeft een collageen ‘skelet’
• Bevat sensitiviteit (innervatie, vloeistof in tubuli)
Glazuur is het hardste mineraal in het menselijk lichaam, maar als dentine niet zo
buigzaam was, zou het snel breken. Samen zijn ze sterker!
3
, Chiara Eenkhoorn – THK-1
College 2 – Motoriek kauwstelsel (02-03-2020)
Kauwen
Waarom kauwen we überhaupt?
• Zodat we de voedselbolus makkelijk kunnen doorslikken.
• Door kauwen maken we de verteerbaarheid van voedsel groter
Þ Door speeksel en enzymen
Þ Door kauwen wordt het oppervlakte vergroot en daardoor de inwerking
van enzymen vergroot.
Door eten te koken of stomen wordt een groot deel van de vertering al gedaan.
Neuromusculair systeem
Bestaat uit: spieren, zenuwen en het centraal zenuwstelsel. Om goed te kauwen is er een
goede gecoördineerde activiteit van de tong, (kauw)spieren, onderkaak en het
kaakgewricht nodig.
Kauwspieren
We hebben kaaksluiters en kaakopeners in de mond.
Kaaksluiters (= kauwspieren)
• m. temporalis
• m. masseter
Þ Door n. trigeminus.
• m. pterygoideus lateralis
• m. pterygoideus medialis
Openers (= supra/infrahydoidale spieren)
• m. digastricus posterior
Þ Door n. vagus.
• M. digastricus anterior
Þ Door n. trigeminus.
• m. mylohyoideus
• m. stylohyoideus
• m. sternohyoideus
Þ Door de eerste drie cervicale hersenzenuwen.
Centraal en perifeer zenuwstelsel
• Centraal zenuwstelsel: de hersenen en het ruggenmerg.
• Perifeer zenuwstelsel: de hersenzenuwen, spinale zenuwen en
de ganglia.
Þ Ze verbinden het centraal zenuwstelsel met de
buitenkant.
Het is belangrijk dat de cortex van het brein gewelfd is, dit
zorgt ervoor dat het oppervlakte van de cortex vergroot
wordt.
Het ruggenmerg gaat over in de medulla oblongata.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller chiaraeenkhoorn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $19.99. You're not tied to anything after your purchase.