Samenvatting van de eerste periode van "het individu" leerjaar 1 op de HAN. De samenvatting is gemaakt aan de hand van de powerpoint, kennisclips & het boek "Praktische psychologie voor sociaal werkers".
Les 1
Leerdoelen
Je weet wat psychologie is en hoe en waarom sociaal werkers psychologische kennis
gebruiken
Psychiatrie is een medisch specialisme en maakt geen deel uit van de psychologie.
Psychiaters hebben geneeskunde gestudeerd en mogen geneesmiddelen voorschrijven.
Pedagogiek = de wetenschap van het opvoeden.
Pseudopsychologie = niet onderbouwde psychologische aannamen die als
wetenschappelijke waarheden worden gepresenteerd.
Psychologie = de wetenschap van gedrag en geestelijke processen (denken, voelen).
Interne (geestelijke) processen (indirect waarnemen) = denken, voelen en begeren
Externe processen (waarneembare gedragingen) = praten, glimlachen en lopen
De wetenschap van de psychologie is gebaseerd op objectieve, verifieerbare gebeurtenissen.
Er zijn verschillende deelgebieden binnen de psychologie
Persoonlijkheidspsychologie
Onderzoeksgebied dat zich bezighoudt met de eigenschappen van een persoon en de
invloed daarvan op ons gedrag. Mensen zijn uniek, maar lijken ook op elkaar. Als je doorhebt
wat voor een soort mens iemand is, welke karakteristieke eigenschappen iemand heeft, dan
kun je gedrag beter begrijpen.
Klinische psychologie
Het lichaam kan ziek zijn, maar de geest ook. Klinisch psychologen helpen mensen zich aan
te passen op sociaal en emotioneel gebied, of om moeilijke keuzes te maken in relaties, hun
carrière of opleiding.
Arbeids- en organisatiepsychologie
Loopbaanbegeleiding, problemen op de werkvloer etc. Arbeids- en organisatiepsychologen
hebben zich gespecialiseerd in aanpassingen aan de werkplek die de productiviteit en de
arbeidsmoraal van werknemers moet maximaliseren.
Ontwikkelingspsychologie
Gedrag van mensen hangt samen met hun leeftijd. Gedrag ontwikkelt zich. De
ontwikkelingspsychologie heeft die ontwikkeling als studieobject. Psychologen willen weten
wat de krachten zijn achter een ontwikkeling. Komt het van binnenuit of door de invloed van
de omgeving?
,Het gedrag van mensen is altijd een mix van wat je van nature hebt meegekregen en dat wat
je door levenservaring geleerd hebt. Soms kun je door ingrijpen de ontwikkeling sturen en
soms is dat niet of nauwelijks mogelijk. Een gevoel voor humor hebben is vaak wel aanleg,
maar je omgeving kan daar een remmende werking op hebben. Intelligentie is deels erfelijk
bepaald. Als een kind in een niet stimulerende omgeving opgroeit, kan de intelligentie zich
niet zo ontwikkelen als dat het dat ergens anders had gedaan.
De kwestie aangeboren of aangeleerd heet het ‘nature-nurture’ probleem: Het onderzoeken
van het effect van de omgeving op gedrag.
Het is ook belangrijk om te weten of de ontwikkeling continue verloopt of discontinue.
Continue betekent, dat alles wat erin zat, eruit komt (aangeboren). De dingen die komen,
komen toch wel. Discontinue wil zeggen dat er typische stadia zijn waarop de ontwikkeling
met iets heel nieuws aan de gang gaat (puberteit).
Sociale psychologie
Heel veel gedrag is gericht op anderen, wordt bepaald of beïnvloed door anderen en daar
gaat de sociale psychologie over. Andere mensen hebben veel invloed op je gedrag, bewust
en onbewust (zoals vooroordelen).
Leerpsychologie
Leerpsychologen onderzoeken hoe mensen leren en hoe je leren kunt beïnvloeden. Het gaat
over nieuwe ervaringen, gedrag af- en aanleren. Je leert je leven lang. Je leert door anderen
bewust of onbewust na te doen (sociaal leren).
Psychologie en pedagogiek zijn empirische wetenschappen (ervaringswetenschappen)
Een empirische wetenschap bewijst dingen door observatie of experiment.
Een empirische wetenschap
Beschrijft het studieobject
Verklaart de verschijnselen (theorieën)
Voorspelt op grond van die theorieën dingen die getoetst kunnen worden.
Agressietheorie (voorbeeld)
De psycholoog observeert en beschrijft agressief gedrag.
Zij bedenkt een theorie die de waarnemingen zou kunnen verklaren. Bijv. agressie
komt door frustratie.
Door een experiment kijkt ze of dat klopt: worden mensen agressief als je ze
frustreert?
, Psychologische wetten
Zijn waarschijnlijkheden, geen zekerheden zoals in de fysica.
Mensen zijn geen automaten: een individu kan (bijna) altijd afwijken van wat je
verwacht.
Psychologie en pedagogiek helpen je bij het contact te maken en met (het probleem van)
een cliënt beter te begrijpen.
Attributietheorie
Hierdoor stel goede vragen en luister je beter als een professional.
Theorie over opvoedstijlen
Toepassen van psychologie helpt je om beter hulp te kunnen bieden.
Theorie van rouwverwerking, leertheorie, communicatietheorie, systeemtheorie,
theorieën over psychische ziekten etc.
Perspectief Idee Hulpverlening en invloeden Wie?
Behavioristisch perspectief Leerprocessen door bijv.: Gedragstherapie: John Watson, B. F. Skinner,
- een prikkel uit de ongewenste gedragingen en Pavlov, Bandura
omgeving te koppelen aan emoties afleren door de
een reactie. prikkel die het veroorzaakt
- belonen en straffen te koppelen aan een ander,
- afkijken bij anderen gewenst gedrag.
Psycho-analytisch Psychoanalyse: Onbewuste psychische Freud, Jung, Adler
perspectief onderzoeken welke krachten (driften, ID),
(verborgen) gedachten en regulerende krachten (EGO)
gevoelens een verband en ons geweten (super EGO).
hebben met onze
psychische problemen.
Gestaltperspectief De neiging om gestalten Gestalttherapie: het ‘heel Wertheimer, Kofka, Kohler,
(gehelen) te willen zien. maken’ van de persoon door
, de ervaring van contact Lewin
maken in het ‘hier en nu’.
Systeemperspectief Sociale en culturele De kracht van de situatie. Minuchin, Nagy
invloeden kunnen de
invloed overstemmen van
alle andere factoren die
gedrag beïnvloeden.
Humanistisch perspectief Psychodynamische Processen in onze Sigmund Freud
psychologie: onbewuste geest.
persoonlijkheid en
psychische stoornissen
komen voort uit processen
in het onbewuste.
Humanistische psychologie: Onze aangeboren behoefte Carl Rogers en Abraham
psychologie moet de om te groeien en ons Maslow
nadruk leggen op potentieel zo goed mogelijk
menselijke groei en te verwezenlijken.
potentieel in plaats van op
psychische stoornissen.
Psychologie van Unieke De oude Grieken
karaktertrekken en persoonlijkheidskenmerken
temperament: individuen die in de tijd en in alle
kunnen worden begrepen situaties consistent zijn.
in thermen van hun
temperament en blijvende
karaktertrekken.
Cognitief perspectief De wetenschappelijke Iemands unieke patroon van Ellis, Beck
methode kan worden waarnemingen,
gebruikt om de geest te interpretaties,
bestuderen. verwachtingen,
overtuigingen en
herinneringen.
Neurofysiologisch Het lichaam kan apart van De hersenen, zenuwstelsel, Wundt, James, FEchner,
(biologisch) perspectief de geest worden endocriene stelsel Libet, Swaab
bestudeerd. (hormoonstelsel) en genen.
Begin van de wetenschappelijke psychologie (biologisch perspectief)
Wilhelm Wundt stichtte in 1879 een psychologisch laboratorium op in Leipzig.
- Eerste onderzoek van waarnemen bijv. prikkelgrens, prikkelonderscheiding en
geheugen.
- Geheugenproeven: hoe onthoud je iets het beste? Hoe werkt vergeten? Er
werden metingen gedaan en daar werd een grafiek van gemaakt
(=functieleer).
- Wundt deed onderzoek waarbij vrijwilligers hun sensorische en emotionele
reacties op verschillende prikkels beschreven (=introspectie).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jasmijnvanveen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.42. You're not tied to anything after your purchase.
