Hoofdstuk 1 t/m 17 samengevat van de gereedschapskist van de sociaal werker, Herman de Mönnink bijlage met uitleg over hoe je een PAK, PSA, PSI invult.
Inhoudsopgave
Week 1 – PAK-PSA-PSI (H1)....................................................................................................................2
Week 2 – Impact, coping, support, PIE-ET en sociaalwerkmethoden (H2 en 3).....................................5
Week 3 – Non-directieve basismethode (H4).......................................................................................10
Week 4 – survival gerichte methoden (H5, 6 en 7)...............................................................................14
Week 5 – Affectiegerichte methoden (H8, 9 en 10).............................................................................22
Week 6 – Drie zelfbepalingsmethoden (H11, 12 en 13).......................................................................29
Week 7 – systemische methoden (H14, 15, 16 en 17)..........................................................................37
Bijlage 1 – Hoe je een PAK PSA PSI invult.............................................................................................46
1
,Week 1 – PAK-PSA-PSI (H1)
KvL: Kwaliteit van Leven
Duurzaam Multi methodisch sociaal werk in drie stappen: het stapsgewijs in kaart
brengen van en werken aan de cliëntsituatie, zodat de cliënt optimaal geniet van de
mogelijkheden die het leven biedt. Het bestaat uit de volgende 3 stappen:
1. Persoonlijke archiefkast (PAK): de sociaal werker ordent het verhaal door
minfactoren (spanningsbronnen: knelpunt of onvervulde behoeften) en
plusfactoren (krachtbronnen: kracht van de cliënt zelf) te ordenen in de laatjes
van de archiefkast. Dit doet de sociaal werker in de woordkeuze van de cliënt. Het
resultaat hiervan is orde in de persoonlijke archiefkast, dit brengt rust voor de
cliënt.
2. Psychosociaal assessment (PSA): dit is een verdere uitwerking op de PAK. De
sociaal werker ontwikkelt een werkhypothese: ingeschat hoe (met welke
methoden) de aanwezige pluspunten in de cliëntsituatie kunnen worden
aangewend om de minnen te reduceren. De volgende vragen moeten worden
beantwoord:
- Wat is er aan de hand? (4 universele behoeften, psychische conditie,
copingfactor, supportfactor/sociale interactie)
- Wat zou er moeten gebeuren?
3. Psychosociale interventie (PSI): de sociaal werker weet nu de kern van wat er
aan de hand is. De sociaal werker stelt voor de minnen ook daadwerkelijk te
reduceren in de cliëntsituatie door middel van de aanwezige plussen. Ook wordt er
gemeten of er vorderingen zijn. Draagt dit alles bij aan KvL? Indien nodig worden
de PAK en PSA bijgesteld en de drie stappen opnieuw ondernomen.
Zo worden de cliënt en diens omgeving op verschillende niveaus geholpen de eigen
kwetsbaarheid en kracht te erkennen (impactfactor +/-), de eigen omgangsstijl te
verbeteren (copingfactor +/=) en het eigen netwerk en de voorzieningen te versterken
(supportfactor +/-).
4 universele levensbehoeften:
- Behoefte aan bewustwording
- Behoefte aan veiligheid
- Behoefte aan zelfbepaling
- Behoefte aan affectie
Psychische conditie: er wordt verwezen naar een KERN.
K: controle, ervaart de cliënt controle over zijn leven?
E: eigenwaarde, ervaart de cliënt zichzelf als een waardevol iemand?
R: rechtvaardigheid, ervaart de cliënt de reeks aan gebeurtenissen die hem in zijn leven
zijn overkomen als rechtvaardig of als onrechtvaardig?
N: nu en toekomst, ervaart de cliënt de toekomst als iets aanlokkelijks of juist helemaal
niet?
Coping stijlen: zie schema op bladzijde 6 van de samenvatting
Supportfactor/sociale interactie: kracht van de omgeving
Bij stap 1 de PAK moet je een veilige basis van contact creëren tussen jou en de cliënt
om betrouwbare informatie te krijgen. Bij de aanmelding begin je bij ‘daar waar de cliënt
is’. Daarbij zet je de non-directieve basismethode (NDB) in. NDB is een zelf
ontdekkende methoden, knelpunten en blokkades worden gesignaleerd, eigen kracht
geanalyseerd en er wordt inzicht gegeven in de eigen hulpvraag en wensen. Je brengt bij
2
, de aanmelding en de intake de cliëntsituatie in kaart. Je beschrijft de min en plus punten
die de cliënt als min of pluspunt ervaren. Jij vat deze plussen en minnen samen in
trefwoorden.
Impactfactor +/- : de invloed van life-events, de manier waarop we reageren en de
steun die we krijgen. Dit kan negatief (bijv. tragiek) zijn, maar ook positief (bijv.
succes). In de PAK worden de feitelijke en persoonlijke gevolgen van life-events
zichtbaar zoals ze door de cliënt zijn ervaren: de life-impact. Life-impact is op de eerste
plaats de negativiteit of positiviteit die iemand ervaart door een of meerdere life-events.
Op de tweede plaats komt de impactfactor; de eigen reacties de life-events oproepen.
Een derde aspect is de ervaren steun. Het is erkennend als de sociaal werker alle
aspecten van de impactfactor in trefwoorden in de PAK zet. Welke invloed hebben de life-
events op de vervulling van de levensbehoeftes?
Als je de plussen en minnen in de cliëntsituatie in kaart heb gebracht, probeer je in stap
2 PSA samen met de cliënt de aanwezige behoeftegebieden tot in detail duidelijk te
krijgen. Je helpt de cliënt bij de bewustwording van welke behoeften aan de
aanvankelijke knelpunten gerelateerd zijn door middel van een checklist bestaande uit 4
vragen:
Reality testing: de cliënt doet uitspraken over de eigen situatie waaruit blijkt dat
de realiteit van de eigen situatie onder ogen gezien wordt. Bijv. ‘ik ben ontslagen
met alle gevolgen van dien’.
Gevoelens: cliënt spreekt feeling-yes-gevoel (prettig = pluspunt) en feeling-no-
gevoel (lastig = minpunt) uit.
Behoeften: welke onderliggende onvervulde behoeften ervaart de cliënt?
Wensen: vertaalt de cliënt de behoeften in wensen aan wie? Bijv. ‘zou jij mij
willen helpen weer een bron van inkomen, collegialiteit en identiteit te krijgen?’
Je erkent en waardeert wat de cliënt aan positieve zelfzorg (coping) en positieve
mantelzorg (Support) naar voren brengt om zo uiteindelijk de onvervulde
levensbehoeften vervuld te krijgen.
Methodische indicatiestelling: het zoeken naar en herkennen van aanwijzingen voor
het inzetten van de meeste passende methodecombinatie. Welk methodisch maatwerk is
hier passend? Je formuleert een werkhypothesen over wat je het beste lijkt om te doen
teneinde de behoefte van de cliënt vervuld te krijgen. In het verleden werd het ook wel
dynamische diagnose genoemd, omdat het veranderlijk is.
Het PSA is bedoeld om de aanwezige behoeften van de cliënt te matchen met mogelijke
steunende acties. Het PSA slaat de brug tussen PAK en PSI: het herkennen en selecteren
van specifieke methoden die aansluiten bij de geconstateerde behoeften. De
behoeftevervulling kan plaatsvinden door het optimaliseren van de copingfactor (eigen
kracht) en van de supportfactor (kracht van omgeving). Sociaal werkers hebben in hun
gereedschapskist 4 soorten praktijkmethoden beschikbaar:
Non-directieve basismethoden: maakt vraaggestuurde hulp mogelijk en
voorkomt betutteling. Cliënt staat centraal, wordt niet in een hokje ingedeeld. Het
bewustwordingsproces over onvervulde behoeften wordt op gang gezet.
Individuele methoden: copinggerichte methoden die de cliënt helpt om beter
met eigen behoeften om te gaan.
Systemische methoden en macromethoden: supportgerichte methoden helpt
het sociale netwerk van de cliënt beter bij de behoeften van de cliënt aansluiten.
Casemanagementmethode: zorgcoördinatiemethode helpt bij het coördineren
van ingeschakelde zorgprofessionals.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ShannaServaas. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor $4.96. Je zit daarna nergens aan vast.
