Summary
Samenvatting Pesten op school H1 en H7 t/m 9
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van het boek pesten op school voor het vak diagnostiek en behandeling hoofdstuk 1 hoofdstuk 7 en 8 en hoofdstuk 9 vanaf 9.4.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: sophiewilting • 2 year ago
Seller
Followcolette1989
Reviews received
Content preview
Pesten op schoolHoofdstuk 1: Pesten definitie, prevalentie, verloop en
problematiek
1.1 Inleiding
Het gaat met name niet goed met slachtoffers; ze kunnen allerlei problemen ontwikkelen en
de problemen kunnen voortduren tot in de volwassenheid. Op de langere termijn komen
daders er ook niet goed van af, tenzij ze hun gedrag aanpassen en stoppen met pesten. Op
de korte termijn levert pesten voor daders vooral voordelen op. Cyberpesten vertoont
diverse overeenkomsten met traditioneel pesten, maar er zijn ook belangrijke verschillen.
1.2 Wat is pesten?
Een van de meest aangehaalde definities van pesten is die van Olweus. Een leerling wordt
gepest of tot slachtoffer gemaakt wanneer hij of zij bij herhaling wordt onderworpen aan de
negatieve handelingen van een of meer medeleerlingen. Hij voegt daar later nog aan toe dat
pesten intentioneel is en dat er doorgaans een verschil in macht is tussen dader en
slachtoffer. Tegenwoordig wordt ook de definitie van Salmivalli gebruikt: pesten is een
subtype van agressief gedrag, waarbij 1 of meerdere individuen bij herhaling een
betrekkelijk machteloze ander aanvallen, vernederen en/of buitensluiten. Er zijn 3 cruciale
kenmerken van pesten. 1) intentie: de dader heeft de bedoeling leedt te berokkenen. 2)
herhaling over tijd: het pesten vindt herhaaldelijk en over een langere periode plaats. 3)
machtsverschil: er is een verschil in macht tussen dader en slachtoffer.
Een impulsieve, agressieve reactie op een provocatie of (vermeende) bedreiging wordt niet
als pesten beschouwd. Pesten is juist weloverwogen en proactief, zonder dat er sprake is van
uitlokking. Pesten is een vorm van agressief gedrag, maar niet alle agressie tussen leerlingen
kan als pesten worden beschouwd. Pesten gebeurt ook op weg naar of van school. Daarbij
pesten daders vaak bij voorkeur op momenten dat er weinig of geen volwassenen in de
buurt zijn.
1.3 Vormen van pesten
Aanvankelijk werd de meeste aandacht besteed aan directe of openlijke vormen van pesten.
Fysiek pesten, verbaal pesten, materieel pesten. In de jaren ’80 kreeg men echter meer oog
voor subtielere vormen van pesten, zoals roddelen of iemand buitensluiten. Voor deze
vormen worden verschillende termen gebruikt, met name indirect, relationeel en sociaal
pesten. Deze termen overlappen elkaar voor een groot deel; bij alle 3 gaat het steeds om het
aantasten van iemands sociale relaties en reputatie. Recent is er ook meer aandacht
gekomen voor cyberpesten. Sommige onderzoekers zien cyberpesten als regulier pesten via
een nieuw medium. Anderen menen echter dat cyberpesten unieke kenmerken heeft
waardoor het als aparte vorm aandacht verdient. Racistisch pesten en seksueel pesten
worden ook onderscheiden. Het scala aan verschillende manieren van pesten is dus groot.
1.4 Prevalentie
Cijfers over de prevalentie kunnen sterk uiteenlopen. Dat heeft verschillende oorzaken. 1) de
gevonden prevalentie hangt af van de manier waarop pesten is gemeten; gaat het echt om
,pesten, krijgen de respondenten van tevoren uitgelegd wat pesten precies is, over welke
periode wordt er gemeten, welke vormen van pesten worden onderzocht en welke methode
gebruikt men om pesten te meten?
Je kunt pesten meten aan de hand van zelfrapportage, je kunt dat ook doen door kinderen
hun leeftijdgenoten te laten beoordelen, je kunt het doen via observaties en je kunt het ook
nog vragen aan de leerkracht of aan ouders.
Rapportage door kinderen over zichzelf (zelfrapportage)
Nederland nam een middenpositie in bij onderzoek hoe vaak er gepest werd. In de
Scandinavische landen, Engeland, Schotland, Wales en Ierland werd minder vaak gepest,
terwijl voor kinderen in landen uit het voormalig communistische Oostblok hoog scoorden.
Rapportage door kinderen over andere kinderen (peerrapportage)
Hier zijn verschillende onderzoeken naar gedaan. Hier kwamen verschillende percentages
uit. De reden daarvoor kan zijn dat de onderzoekers andere criteria hanteerden.
Rapportage door leerkrachten en ouders
Rapportage van betrokkenheid bij pesten door leerkrachten of ouders komt vooral voor in
onderzoek bij jonge kinderen. Leerkrachten rapporteerden dat een derde van de leerlingen
bij pesten was betrokken.
Systematische observaties
Observatie kan gezien worden als een van de meest objectieve methoden om pestgedrag in
kaart te brengen. Uit onderzoek is gebleken dat het meestal gaat om verbaal pesten, gevolgd
door fysiek pesten of een combinatie van de twee vormen. In het merendeel van de gevallen
betrof het dus direct pesten. Indirect pesten, zoals roddelen, kwam even vaak voor bij
jongens als bij meisjes. In 85% van de incidenten was ook sprake van omstanders.
Wie pest wie?
Slachtoffers kunnen door een groepje kinderen worden gepest, maar pesten komt ook vaak
voor in tweetallen, dyades. Wie pest wie? Die vraag kan inzicht geven in wat er zoal in de
klas gebeurt. Dader/slachtofferdyades betreffen relaties waarbij het ene kind door het
andere gepest wordt. Hier geldt niet een criterium hoe vaak dat gebeurt.
Samenvattend
Bij gebruik van dezelfde methode kunnen de cijfers voor daders, slachtoffers en dader-
slachtoffer verschillen, doordat onderzoekers veelal andere criteria gebruiken om deze
pestrollen te bepalen. Wat bijvoorbeeld opvalt, is dat rapportage door medeleerlingen
aanzienlijk hogere schattingen van het percentage daders oplevert dan zelfrapportage, maar
lagere cijfers voor slachtoffers en ongeveer even hoge schattingen van dader-slachtoffers.
1.5 Sekseverschillen
De eerste indruk uit de literatuur is dat jongens over het algemeen meer betrokken zijn bij
pesten dan meisjes, vooral als dader.
Netwerkanalyses van pesten in de klas, verkregen met zelf- en peerrapportages, laten zien
dat zowel jongens als meisjes in gelijke mate jongens en meisjes pesten. De
leerkrachtenrapportages gaven echter aan dat pesten van de andere sekse minder vaak
, voorkomt dan pesten van dezelfde sekse. Een meta-analyse wees uit dat jongens vaker dan
meisjes directe agressie tonen, maar dat voor indirecte agressie de verschillen tussen
jongens en meisjes verwaarloosbaar klein zijn. Maar als jongens pesten, maken ze vooral
gebruik van fysieke en direct verbale vormen. En als meisjes pesten, doen ze dat vaker dan
op een relationele manier. Verder werden jongens het meest fysiek gepest en meisjes het
meest relationeel. Meisjes zouden daarnaast betere sociale en verbale vaardigheden hebben
dan jongens, waardoor ze eerder geneigd zijn om indirecte agressie te gebruiken.
1.6 Leeftijds- en cohortverschillen
Een voorzichtige conclusie is dat de prevalentie niet op alle leeftijden gelijk is. Pesten lijkt toe
te nemen gedurende de basisschool, met een piek in de hoogste groepen (8 tot 11 jaar).
Daarna neemt de prevalentie weer wat af. Duidelijk is dat de vorm van pesten verandert
naarmate kinderen ouder worden. In een groot onderzoek onder 11 tot 15-jarigen was
verbaal pesten het meest frequent. Vanaf de middelbare school nemen directe vormen van
pesten duidelijk af, met name fysiek pesten, terwijl relationele vormen juist toenemen. Ook
seksueel pesten en digitaal pesten nemen toe op de middelbare school. Kinderen van nu
leven in een andere wereld dan kinderen van dezelfde leeftijd 10 of 20 jaar geleden; ze zijn
van een ander cohort. Als we kijken naar West-Europa, dan is met uitzondering van het
Verenigd Koninkrijk de prevalentie van pesten de afgelopen jaren gedaald, ook voor
Nederland. Zowel op het basisonderwijs als op het VO, is het geleidelijk aan afgenomen. De
daling in pestgedrag zou het effect kunnen zijn van toegenomen aandacht voor het pesten
op scholen.
1.7 Consistentie van pestrollen in verschillende settings
De overeenstemming tussen school en dagverblijf was zowel voor actief pesten als voor
gepest worden verbluffend hoog. Dit bleek ook het geval als de betrokken kinderen op het
dagverblijf elkaar niet van school kenden. Het bleek dat aggressors in de ene setting ook van
agressor in de andere setting waren. Hetzelfde gold voor de slachtoffers van agressie. Ook
tussen pesten en gepest worden op school en thuis bestaat een sterke mate van
overeenstemming.
1.8 Longitudinale studies: stabiliteit van pestrollen en
ontwikkelingstrajecten.
Dergelijk onderzoek is van belang, omdat het ons iets kan vertellen over het verloop van
betrokkenheid bij pesten.
Stabiliteit van pesten en victimisatie op dezelfde school
In een 5-jarig longitudinaal onderzoek naar victimisatie met jaarlijkse metingen, bleek de
stabiliteit voor zelfrapportages betrekkelijk hoog voor opeenvolgende jaren. Met de leeftijd
nam ook de stabiliteit over iets langere periode toe. De stabiliteit voor peerrapportages
daarentegen was laag en werd pas redelijk hoog vanaf 6 jaar. Ook Monks et al vonden een
lage stabiliteit voor peerrapportage van victimisatie bij kinderen van 4 en 5 jaar over een
periode van 4 maanden, maar voor daders was de stabiliteit betrekkelijk hoog. Voor
zelfrapportages was de stabiliteit voor slachtoffers hoog en voor daders minder hoog, maar
wel substantieel. Onderzoek bij basisschoolleerlingen van 7 jaar leverde verschillende
uitkomsten op. De stabiliteit was hoger voor daders die in dezelfde klas bleven, vergeleken
met daders die van klas veranderd waren. Gewoonlijk worden slachtoffers eerder dan
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller colette1989. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.35. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now