Nocisensoriek is niet hetzelfde als pijn, het is schademelding.
- Noxe is schade
- Nocisensoriek
- Melden dreigende of daadwerkelijke schade
- Melden ernstige onderling homeostase (anatomisch en of fysiologisch)
- Bedreigende prikkels mogelijk ervaren als pijn
Sensoren – indeling volgens Sherington
- Exterosensoren – de buitenwereld waarnemen
o Sensoren waarmee we de buitenwereld waarnemen; voornamelijk liggend aan
het lichaamsoppervlak incl. visus en reuk
- Propriosensoren – je eigen lichaam waarnemen
o Sensoren waarmee we ons eigen lichaam kunnen waarnemen binnen de
buitenwereld (zelfwaarneming): vooral onze houding en beweging kunnen
waarnemen
- Enterosensoren
o Sensoren die het centrale zenuwstelsel informeren over de functie en
toestand van organen en orgaansystemen; vooral liggend aan het inwendige
lichaamsoppervlak
Indeling sensoren naar stimulus
- Mechanosensoren – druk, trek, beweging
- Thermosensoren
- Chemosensoren – hoe zit het met de balansen in je lijf
- Fotosensoren – om te kunnen zien
- Nocisensoren – schademelders, silent neurons omdat ze in normale situatie niet
geprikkeld worden.
Indeling sensoren naar structuur
Vrije zenuwuiteinden
- IV zenuwvezel (C-vezel)
o 20% unimodaal (mechano, thermo en chemosensoren)
o 80% polymodale nocisensoren, wanneer het schadelijk word reageren ze. De
dunste, ongemyaliseerde zenuwuiteinden.
- IIIb zenuwvezel (Adelta vezel)
o Unimodaal: hoogdrempelige mechano en thermonocisensoren. Reageren
vooral op mechanische prikkeling.
Ingekapselde of corpusculaire zenuwuiteinden
- IIIa, II en I zenuwvezels
o Unimodale (mechano, thermo, chemo en fotosensoren)
Indeling sensoren naar geleidingssnelheid of dikte
- C-vezel (IV), dunste en traagste.
- Ad (IIIb)
,Nocisensoriek: primaire pijn IIIb ofwel Ad-vezel
- Unimodale nocisensoren
o Dreigende en actuele beschadiging
o Scherpe goed lokaliseerbare pijn
o Mechano nocisensoren
o Thermo nocisensoren
o Primaire hyperalgesie: sensibilisering zenuwuiteinden leidt tot verhoogde
gevoeligheid in het wondgebied
Secundaire pijn IV-vezel of C-vezel. Er is schade, zolang er schade is zijn er afvalproducten.
Hierdoor blijft de vezel geprikkeld en hebt dus continue pijn, ook in rust. Ruggenmerg word
continu geprikkeld door de IV vezels.
- Polymodale nocisensoren
o Autoregulatie, afgifte van substance P om verstoring op te proberen lossen.
o Schade en ernstige verstoring van homeostasis
o Diffuse, zeurende, aanhoudende pijn
o Betrokken bij het opstarten van de ontstekingsreactie
o Afgifte substance P vaatverwijding en vochtuittreding. Stoffen afgegeven
om te reguleren.
o Axonrespons: respons opgeroepen door de axon van de IV vezels. Axon =
uiteinde van de vezel.
Begrippen sensoriek
- Sensorische eenheid: de zenuwcel en de met de perifere vertakkingen van de
zenuwcel verbonden sensoren. Grootte bepalend voor discriminerend vermogen. De
zenuwcel met vertakkingen en de daarmee verbonden sensoren, verantwoordelijk
voor discriminerend vermogen, onderscheidend vermogen; Het vermogen om twee
prikkels afzonderlijk waar te kunnen nemen. Ventraal zitten meer zenuwuiteinden als
dorsaal, buik is dus veel gevoeliger als de rug. Op de rug moet je dus de prikkel ver
uit elkaar geven, wil je een andere sensorische eenheid prikkelen. Een grote
sensorische eenheid geeft een klein discriminerend vermogen.
- Receptieve veld: het gebied waarbinnen de sensoren van een eenheid zich
bevinden. Binnen het veld kan je geen onderscheid maken tussen prikkels en waar
die precies zit. In een klein receptief veld is de innervatiedichtheid groter en dus het
, discriminerend vermogen groter omdat je meer verschillende zenuwuiteinden hebt
die een bepaald gebied dekken.
- Innervatiedichtheid: het aantal zenuwvezels dat de innervatie van een bepaald
gebied verzorgd
- Discriminerend vermogen: het vermogen om twee tegelijkertijd toegediende
prikkels afzonderlijk waar te nemen. Distaal is rijker geïnnerveerd als proximaal.
Distaal letsel is daarom ook veel pijnlijker.
, Reflex-fascilitatie en inhibitie
- Input van nocisensorische prikkeling (IV) bij verminderde inhibitie leidt prikkeling
voorhoorncellen en dus tot verhoging tonus. Beschermingsreflex.
- (coördinatieverlies obv size principle)
- Plotselinge felle pijnscheuren (IIIB) bij belasten leidt via inhiberende schakelcellen tot
remming van de tonus en tot verlies musculaire stabiliteit en coördinatie
IV-vezels: ongemyeliniseerde polymodale nocisensorische zenuwvezel
- Depolarisatie van de vrije eindtakjes leidt tot afgifte substance P en vasodilatatie in
het gebied: axonrespons
- De IV-vezel bemiddeld de ontstekingsreactie
Prostaglandine E2
- Sensibilisering vrije zenuwuiteinden (type IV)
- Vasodilatatie
- Permeabiliteits toename, vochtuittreding
- Remt de uitstoot van noradrenaline (sympathicolyse). Om betere doorbloeding te
kunnen houden
Substance P
- Vasodilatatie
- Permeabiliteitstoename
- Chemotaxis/diapedes, lokt witte bloedcellen aan om het op te ruimen
- Sensibilisering vrije zenuwuiteinden (type IIIb, primaire hyperalgesie)
- Proliferatie-inductie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lottesvannoesel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.