Samenvatting Thema’s Maatschappijleer hoofdstuk 5 havo 4
53 views 6 purchases
Course
Maatschappijleer
Institution
Oranje Nassau College, Locatie Parkdreef
Thema's maatschappijleer havo 4. Hoofdstuk 5: verzorgingsstaat. Alle dik gedrukte woorden uitgewerkt, maar ook extra informatie die op het SE wordt gevraagd. Wordt nu door docent gebruikt, dus is zeker weten goed! Uitgebreide samenvatting. Mijn SE cijfer was een 9. Veel succes met leren!
Verzorgingsstaat De overheid bemoeit zich actief met de welvaart en het welzijn van haar
inwoners
Solidariteit Er is bereidheid in een groep of samenleving om risico’s met elkaar te
delen
Drie pijlers Sociale zekerheid: als je werkt betaal je sociale premies. Iedere
verzorgingsstaat Nederlander betaalt belasting. Hiervan worden voorzieningen zoals
de AOW en kinderbijslag betaald.
Deze en alle andere regelingen samen noemen we het
socialezekerheidsstelsel, dat wil zeggen; alle uitkeringen die mensen
verzekeren van een inkomen bij werkloosheid, ziekte, ouderdom of
arbeidsongeschiktheid.
Onderwijs: een goed onderwijs
Goede gezondheidszorg: de overheid betaalt voor een belangrijk
deel de kosten van de gezondheidszorg. Het gaat hier vooral om
medische en langdurige zorg & verpleging.
Sociale rechtsstaat Mensen moeten gelijke kansen hebben om een menswaardig bestaan te
leiden en zichzelf te kunnen ontwikkelen
Belangrijkste sociale grondrechten:
- Voldoende werkgelegenheid (art. 19)
- Bestaanszekerheid en spreiding van welvaart (art. 20)
- De bewoonbaarheid van het land en een goed leefmilieu (art. 21)
- Volksgezondheid en voldoende woongelegenheid (art. 22)
- Goed onderwijs (art. 23)
Drie hoofdrolspelers 1. Burgers: je moet (in eerste instantie) zelf verantwoordelijkheid
en hun rollen hebben voor werk, huis, opvoeding en school. Je betaalt een
gedeelte van de kosten van de verzorgingsstaat dmv belastingen en
premies
2. Overheid: overheid heeft grootste rol in:
- Verantwoordelijk voor collectieve voorzieningen zoals
onderwijs, gezondheidszorg en uitkeringen. Bij zaken die wij
niet zelf kunnen regelen. Dit kan door de solidariteit.
- Het stimuleren van werkgelegenheid, met name voor
bepaalde groepen, zoals allochtonen, mensen met beperking
en vijftigplussers.
- Inzet voor goede arbeidsomstandigheden en
arbeidsvoorwaarden (bijv. door Arbowet geeft werknemers
recht op een veilige en gezonde werkplek)
- Het bevorderen van het welzijn van mensen
1
, 3. Werknemers- en werkgeversorganisaties: zij betalen het grootste
deel van de kosten van de verzorgingsstaat. Om voor hun belangen
op te komen hebben beide groepen zich georganiseerd:
- Werknemers zijn verenigd in vakbonden organisaties die
de collectieve en individuele belangen van werknemers
behartigen
- Werkgevers zijn verenigd in werkgeversorganisaties (zoals het
VNO-NCW)
- Werkgevers en vakbonden/vakcentrales noemen we samen
de sociale partners
Sociale partners De werkgeversorganisaties en vakcentrales samen. Zij zijn
verantwoordelijk voor het maken van afspraken die voor alle werknemers
en werkgevers geld.
Drie modellen 1. Het Angelsaksische model: vrijemarktmechanisme is leidend.
verzorgingsstaat Iedereen heeft de vrijheid en kans om veel geld te verdienen,
mensen betalen weinig belasting, geen/weinig sprake van
verzorgingsstaat; je moet jezelf voor alles verzekeren.
2. Het Scandinavische model: ver doorgevoerde verzorgingsstaat.
Veel bescherming van burgers, door allerlei regelingen is de
arbeidsparticipatie van vrouwen erg hoog, burgers betalen veel
belasting, makkelijk ontslag; maar werklozen worden intensief
begeleid.
3. Het Rijnlandse model: ook wel corporatistische model. Invloed van
vrije markt wordt beperkt door allerlei afspraken tussen overheid,
werkgeversorganisaties en vakbonden, royale kinderbijslag,
uitgebreide collectieve voorzieningen, vrouwen werken minder dan
mannen, relatief hoge belastingen
Nachtwakersstaat Een staat waarin de overheid zich vooral beperkt tot het handhaven van de
rechtsorde
Overgangsperiode Vanuit verschillende overwegingen vanuit de politieke partijen ontstond de
opvatting dat de staat moest ingrijpen in de vrije markt:
Sociaaldemocraten streefden naar een sterkere rechtspositie van
arbeiders
Christelijke partijen wilden samen met de kerkelijke organisaties
zwakkeren een betere bescherming bieden
Liberalen zagen vooral criminaliteit in de verloederde
arbeidsbuurten als het grootste probleem
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller FemkeMichelle. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.
