Samenvatting Systeem Aarde H1: De
actieve Aarde
1.1: Het ontstaan en de opbouw van de aarde
Het verleden van de aarde begrijpen:
De aarde is 4,5 miljard jaar oud. Dit is in te delen in tijdvakken van de geologische tijdschaal:
precambrium, paleozoïcum(600 miljoen), Mesozoïcum(230 miljoen), kenozoicum(60 miljoen)
Sinds de aarde bestaat doen er geologische processen voor op aarde:
o Gebergtevorming door plaattectoniek met vulkanisme en aardbevingen
o Verwering: aardkost wordt aangetast en brokkelt af
o Erosie: los materiaal wordt meegenomen door wind, water of ijs
o Sedimentatie: afzetting verweringsmateriaal
Actualiteitsprincipe: processen die we nu op aarde zien, hebben vroeger ook zo gewerkt.
Hierdoor kunnen we het verleden van de aarde beter begrijpen
Ontstaan van de aarde
4,6 miljard jaar geleden ontstonden concentratie van deeltjes. De grootste massa werd de zon en de
kleinere nevel vormde planeetachtige lichamen zoals de aarde.
Opbouw van de aarde
De aarde heeft twee unieke eigenschappen: het aardoppervlak bevat vloeibaar water, de aarde is
opgebouwd uit schillen. Bij het bestuderen van de schillen kan je kijken naar twee eigenschappen:
Chemische samenstelling: IJzer diep in de aarde met een harde korst
o Aardkern: ijzer
o Aardmantel: magnesium en ijzer
o Aardkorst: graniet en basalt
Fysische samenstelling (of eigenschap): hardheid van de schillen
o Aardkern: vaste kern en vloeibare buitenkern
o Aardmantel: vaste binnenmantel en vloeibare buitenmantel met convectiestromen:
asthenosfeer. Het verschil in warmte is de oorzaak voor confectiestromen
o Aardkorst met harde bovenlaag mantel: lithosfeer
Warmte uit de aarde:
Inwendige bronnen:
o Meteorietinslagen
o Radioactief gesteente
Uitwendige bronnen: De zon (H2)
, 1.2 Het verhaal van Gesteenten
Bouwstenen
De lithosfeer is opgebouwd uit talloze soorten stenen qua kleur, samenstelling en eigenschappen.
Een gesteente bestaat uit een mengsel van vaste mineralen en/of organische stoffen die in de natuur
voorkomen. Een mineraal is een verbinding die in de natuur voorkomt en bepaalde chemische
eigenschappen heeft. Een voorbeeld is een kristalvorm. Kristallen zijn materialen met een bepaalde
kristalstructuur erin. Een gesteente kan verschillende soorten kristalen bevatten.
Soorten gesteenten
Stollingsgesteente: Gesteente dat ontstaat door het afkoelen en stollen van magma.
o Dieptegesteente: magma stolt diep in de aardkorst en vormt duidelijke kristallen
omdat er voldoende tijd is om deze te vormen.(graniet)
o Uitvloeiingsgesteente: magma stolt snel als gevolg van vulkaanuitbarsting.(basalt)
o Ganggesteente: tussenvorm uitvloeiings-en dieptegesteente. Magma stolt in
kraterpijp onder het aardoppervlak
Sedimentgesteente: afzettingsgesteente dat ontstaat door afzettingen van zand of klei
o Klastische of mechanische sedimenten: zand en klei worden gesedimenteerd
kenmerk-> gelaagdheid
o Chemische en organische sedimenten: neerslaan van mineralen in een oplossing of
ophoping organisch materiaal
Metamorf gesteente: Bestaand gesteente dat van samenstelling is veranderd onder invloed
van een hoge druk. Kalksteen->marmer schalie->leisteen->schist
Wat een steen je kan vertellen.
Marmer dat hoog in de bergen ligt moet van ver gekomen zijn. Het was eerst kalksteen dat in zee is
gevormd maar nu omhoog is gekomen. Door hoge druk is het kalksteen in marmer veranderd. In de
toekomst wordt dit marmer waarschijnlijk geërodeerd en wordt het weer sedimentgesteente. Dit
heet de gesteentecyclus: kringloop van de opbouw en de afbraak van gesteente op aarde. De
gesteente kunnen in elkaar over gaan.
Determinatie: vaststellen van steensoort. Iedere steen heeft eigenschappen zoals hardheid,
kristalstructuur en kleur.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ellenvanb2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.91. You're not tied to anything after your purchase.