Samenvatting aardrijkskunde De Geo VWO: Globalisering
Hoofdstuk 1 De wereld: een mozaïek van regio’s
Hoofdvraag: Wat zijn de belangrijkste sociaalgeografische indelingskenmerken van en
processen in de macroregio’s?
§1 De wereld indelen
Deelvragen
1. Hoe kun je de wereld indelen op grond van onderlinge relaties en vervlechting van
contacten?
2. Welke politieke, culturele, economische en demografische kenmerken kun je
gebruiken om cultuurgebieden af te bakenen?
Globalisering en global village
Tijd en afstand zijn geen belemmeringen meer vanwege moderne informatie- en
communicatietechnologie (ICT).
Global village: gebied dat steeds meer met andere gebieden overal ter wereld te
maken heeft via allerlei sociale netwerken.
Globalisering (mondialisering): het doorgaande proces van politieke, sociale en culturele
samenhang tussen bedrijven, gebieden of landen over de hele wereld, waardoor grenzen
vervagen.
Economische relaties: handel, geldstromen en uitwisseling van arbeidskrachten.
Politieke relaties: afspraken over samenwerking of internationaal overleg.
De wereld indelen
Gebieden zijn niet allemaal even sterk vervlochten met andere delen van de wereld. Je kunt
dat aantonen met de globaliseringsindex. De ruimtelijke verschillen hebben te maken met
historische ontwikkelingen en met (vroegere) culturele, politieke, economische en
demografische kenmerken van gebieden.
1
, Cultuurgebieden
Cultuurgebieden: regio’s met een
gemeenschappelijke cultuur, die alle
door de menselijke geest
voortgebrachte elementen (taal,
religie, gewoonten, kunst, technologie
of waarden en normen) omvat.
Figuur 1.3: macroregio’s.
De overgang van cultuurgebieden
gaat op lager schaalniveau geleidelijk.
Overgangszones op mondiaal schaalniveau:
1. Het grensgebied Noord-Amerika en Latijns-Amerika.
2. Enkele landen tussen Noord-Afrika en Sub-Sahara-Afrika.
3. Een gebied tussen Europa en de voormalige Sovjet-Unie.
4. Een zone tussen Rusland, Oost-Azië en Zuid-Azië.
De bevolking in de cultuurgebieden ontwikkelde een eigen identiteit.
Identiteiten: een unieke combinatie van culturele kenmerken.
Soms zijn er nog grote verschillen, bijvoorbeeld qua taal. Dan kan een lingua franca uitkomst
bieden.
Lingua franca: een derde taal die nodig is wanneer verschillende culturele groepen
niet direct in hun eigen taal met elkaar kunnen communiceren.
Zuidoost-Azië: Maleis.
Oostelijk Afrika: Swahili.
De godsdienst drukt vaak een grote stempel op de normen en waarden van een
samenleving.
Religie en politiek zijn in westerse landen vaak formeel gescheiden. Toch wordt ook
de politiek daar er indirect door beïnvloed.
Politiek mozaïek
Politieke kenmerken, zoals de verdeling van macht in een samenleving, verschillen sterk
tussen gebieden.
Democratisch gehalte: mate waarin de politiek, economische en sociale macht
verdeeld is over de bevolking van een land.
o Mensenrechten zijn er meestal in opgenomen.
Mensenrechten: de rechten waarop ieder mens aanspraak kan maken,
ongeacht herkomst, nationaliteit, overtuiging, geslacht, wettelijke
status of andere kenmerken.
o Te meten d.m.v. de democratie-index.
Rijke en arme regio’s
Tussen en binnen cultuurgebieden verschilt de welvaart sterk. Je kunt dat meten met het
bruto binnenlands (of regionaal) product per inwoner (bbp (brp)/inw).
Bruto binnenlands product per inwoner (bbp/inw): de totale geldwaarde van alle in
een land geproduceerde goederen en diensten (per jaar) per hoofd van de bevolking.
Bruto regionaal product per inwoner (brp/inw): de totale geldwaarde van alle in een
regio geproduceerde goederen en diensten (per jaar) per hoofd van de bevolking.
Belangrijke punten voor bbp/inw of brp/inw:
Betrouwbaarheid van de cijfers.
Wat heeft men meegerekend in het bbp (brp)?
Is bij vergelijking gelet op de koopkracht?
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lnj4603. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.