Bloed, bloed en nog meer bloed. In deze samenvatting (Nectar hoofdstuk 9: Bloedsomloop, wo 5) staat alles wat je moet weten over de bloedsomloop. In deze samenvatting staat alle noodzakelijke informatie met handige plaatjes. Veel succes met leren!
• Open bloedsomloop (bij insecten)= groot bloedvat aan de rugzijde (hartbuis) met
hartkamers die bloed (zonder bloedcellen) via de kop de organen en de weefsels
omspoelt.
Door het ritmisch bewegen van de hartkamers vormt er een pomp- zuigbeweging die
bloed wegpompen en aanzuigt via openingetjes in de hartkamers.
• Gesloten bloedsomloop= bloed komt niet buiten de bloedvaten
• Enkelvoudige bloedsomloop (vissen)= maar 1 kamer en 1 boezem: bloed neemt O2 op en
stroomt direct door de rest van het lichaam. Minder krachtig dan dubbele, maar
(zwem)bewegingen verhogen stroomsnelheid
• Dubbele bloedsomloop (BINAS 84A) (amfibieën, reptielen, vogels en zoogdieren): linker-
ren rechterharthelft volledig gescheiden door tussenschot: rechterkamer ontvangt O2-
arme bloed en pompt het naar de longslagader, waar O2 wordt opgenomen en CO2 wordt
afgegeven (kleine bloedsomloop),
linkerkamer ontvangt O2-rijk bloed en pompt het via de aorta door slagaders naar
organen, waar (een deel van) de O2 naar de cellen diffundeert, O2-arme bloedt stroomt
vanaf organen via aders en een van beide holle aders naar de rechterboezem (grote
bloedsomloop)
• Slagaders (O2-rijk): meestal vernoemt naar organen waar het bloed naartoe stroomt
Aders (O2-arm): meestal vernoemt naar organen waar het bloed vanaf stroomt
• Holle aders: aders die aansluiten op de rechterboezem: bovenste gaat via hoofd en
onderste voor de rest van het lichaam
• Poortader= ader die van de darmen naar de lever stroomt
• Aorta is de grote lichaamsslagader vanuit linkerkamer die zich vertakt in slagaders.
• 1e vertakking van de aorta: kransslagader: voert O2-rijk bloed naar het hart zelf,
kransader voert het O2-arme bloed af
• In weefsels stroomt bloed door dunne haarvaten: hier vindt uitwisseling van stoffen
• tussen het bloed en de cellen van het weefsel plaats
,EEN LEVEN LANG POMPEN
• Elke harthelft heeft een boezem die bloed ontvangt uit aders en een kamer die bloed perst
naar de slagaders
• Een hartslag kent 3 fasen die links en rechts synchroon lopen: het vullen van de kamers, het
leegpersen van de kamers en een korte pauze: dit herhaalt voortdurend en vormt de
hartcyclus
• 1. Diastole: begin van de vulfase: boezems ontspannen
2. Boezemsystole: boezems trekken samen en kamers vullen met bloed uit boezems
3. Kamersystole (vlak na boezemsystole): de kamers trekken samen en voeren bloed naar
slagaders
• Door de druk tijdens kamersystole sluiten de hartkleppen tussen de kamers en boezems en
tegelijk gaan de slagaderkleppen (longslagaderklep en aortaklep) open.
• Zodra de kamers weer ontspannen sluiten de slagaderkleppen (doordat de druk in de kamers
lager is dan in de slagaders)
• Hartslag heeft 2 tonen: 1e door het sluiten van de hartkleppen en 2e door het sluiten van de
slagaderkleppen, na de tonen is er een korte pauze
• Tijdens cardiotraining varieert hartslagfrequentie (aantal hartslagen per minuut) → hartspier
wordt krachtiger en dikker
, EMBRYONALE BLOEDSOMLOOP
• Voor de geboorte is de dubbele bloedsomloop (de kleine bloedsomloop) nog niet
functioneel: in de embryonale bloedsomloop worden de longen niet gebruikt voor
gaswisseling (want het kost onnodig veel energie)
• Ongeboren baby ontvangt O2 en voedingsstoffen via navelstreng uit de placenta, die zich
mengen met het bloed in de lever en de onderste holle ader
• 2/3 van het bloed (van een ongeborene) gaat niet door de longen, een deel gaat door het
ovale venster= een opening tussen de rechter- en linkerboezem en een deel gaat via de
ductus Botalli= een verbinding tussen de longslagader en de aorta.
• Na de geboorte scheiden de grote en kleine bloedsomloop helemaal:
- De bloedvaten tussen de navelstrengader, de holle ader en de lever sluiten na het
afbinden van de navelstreng (BINAS 84B)
- Een pasgeboren baby huilt: waardoor de longen zich vullen met lucht en ontvouwen:
lucht biedt meer weerstand dan het vruchtwater (waarmee de longen tot dan zijn
gevuld)
- De druk in de linkerharthelft stijgt boven die van de rechterharthelft. In een paar weken
volgroeit het ovale venster met het tussenschot → rechter- en linkerharthelft volledig
gescheiden
- De ductus Botalli sluit na een paar dagen → vormt een sterk bindweefsel → al het bloed
stroomt nu door de longhaarvaten
• Bij 20% van pasgeborenen sluit het ovale venster niet helemaal: in het begin is het nauwelijks
te merken, maar op latere leeftijd kan dit tot problemen leiden door O2 tekort.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller JustDoIt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
