Een samenvoeging van college aantekeningen en bijna alle literatuur die gelezen moest worden voor dit vak. Een enkel artikel (ik geloof in totaal 2) zijn kort beschreven en niet helemaal samengevat. De rest is samengevat en direct bruikbaar om te leren. Alles staat per onderwerp logisch geordend me...
Kennis en inzicht
1. Kennis en inzicht in de voornaamste theorieën, bevindingen en onderzoeksmethoden op het
gebied van leerstoornissen (eindtermen 1).
2. Kennis en inzicht in de psychodiagnostiek van diverse leerstoornissen (eindtermen 2, 7).
3. Kennis en inzicht in de werkzame elementen in de behandeling van diverse leerstoornissen (eind-
termen 1, 2, 7).
Toepassen van kennis en inzicht
4. Toepassen van kennis en inzicht op het gebied van leerstoornissen (zoals hierboven uitgewerkt) op
casussen (eindtermen 3).
Oordeelsvorming
5. Vermogen om de kwaliteit van de diagnostiek en de effectiviteit van behandelmethoden voor een
aantal leerstoornissen te beoordelen (eindtermen 1, 2, 6).
Besproken wordt hoe en wanneer een leerstoornis wordt vastgesteld, hoe zorgroutes in Nederland
lopen en hoe de zorgkaart van Amsterdam eruit ziet. Vervolgens wordt ingegaan op modellen voor
het ontstaan van leerstoornissen. Daarna komen domeingenerieke vaardigheden aan de orde die
van invloed zijn op het (schoolse) leren, te weten executieve functies. Belangrijke begrippen worden
besproken/herhaald.
• Om een leerstoornis vast te stellen moet er sprake zijn van ernstige en hardnekkige
achterstanden, waarvoor geen duidelijke oorzaak is aan te wijzen en waar een leerling last
van ervaart
• Het al dan niet ontstaan van een stoornis wordt bepaald door een samenspel van risico- en
protectieve factoren op verschillende niveaus
• Voordat er gesproken wordt van leerstoornissen vindt er een zorgtraject plaats op school
• Executieve functies zijn domein generieke vaardigheden, met een breed effect op schools
functioneren
• Om executieve functies te ontwikkelen is stimulatie nodig door ouders en/of leerkrachten
Zorgniveaus Stappen
Niveau 1: Goed onderwijs 1. Kwalitatief goede instructie/klassenmanagement
2. Gebruik effectieve methodes
3. Gebruik leerlingvolgsysteem
Niveau 2: Extra zorg in de klas 4. Voldoende differentiatie in de klas: (potentiële)
Leerkracht: 25% van de kinderen uitvallers krijgen extra instructie (*, **, ***)
Niveau 3: Specifieke interventies buiten klas 5. Intensieve begeleiding individueel of in groepjes
Specialist: 10% van de kinderen volgens effectieve methode (arrangement)
6. Vaststellen ernst en hardnekkigheid achterstand
Niveau 4: Diagnostiek en behandeling 7. Diagnostiek
(specialistisch) Zorginstituut: 4% van de kinderen 8. Gespecialiseerde individuele begeleiding
9. Coaching van leerlingen: compensatie en
dispensatie
Aantal wijzigingen in vaststellen leerstoornissen van DSM-IV naar DSM-5.
Belangrijkste aanpassingen:
,I. Afschaffen van discrepantie met IQ; slechts bodem (lager 75-70 → moeilijk leerstoornis
vaststellen)
Waarom?
Validiteit: onvoldoende! Geen verschillen tussen groepen met en zonder discrepantie in:
• Etiologie
• Prognose
• Reactie op interventie
• Betrouwbaarheid discrepantieschatting: onvoldoende
II. Uitbreiding van criterium van achterstand met:
Hardnekkigheid in desondanks van hulp
Exclusiefactoren: o.a. onvoldoende beheersing van de instructietaal en inadequaat onderwijs
III. Specifieke Leerstoornis met gradaties van ernst
Mild –Gemiddeld -Ernstig
Ernstig:
Beïnvloedt verschillende academische domeinen (lezen, schrijven, rekenen)
Vraagt doorlopende intensieve, gespecialiseerde en individuele instructie
DSM-5 criteria leerstoornis
Ernstige problemen
o Scores zijn substantieel lager dan verwacht
Hardnekkige problemen
o Scores blijven laag ook na expliciete pogingen tot remediëren
Exclusiecriteria / Exclusiviteitscriterium
o Er is geen duidelijke alternatieve verklaring voor de problemen
o De problemen zijn specifiek
Last van ondervinden
o De achterstanden hebben een negatieve invloed op welzijn en participatie in de
maatschappij
DSM IV DSM-5
Learning Disorder met daaronder: Specific Learning Disorder met beperkingen in:
Reading Disorder Reading
Mathematics Disorder Mathematics
Written Expression Disorder Written expression
Onverwachtheid: intelligentie Onverwachtheid: instructie
, Omgeving
Biologisch
Genen
Hersenen
Cognitief Cognitieve
processen
Gedrag Symptomen
VOORHEEN NU
Deterministische single deficit modellen Multiple deficit model: meervoudige
➢ Eén oorzaak leidt tot één stoornis bepaaldheid
➢ Aanwezigheid oorzaak = Diverse factoren in de genen en omgeving
aanwezigheid van de stoornis bepalen kans op een stoornis.
Maar.. ➢ Aanwezigheid en ernst risicofactoren
- Haast nooit één (cognitief) deficiet dat alle
verhogen kans op stoornis
gedragssymptomen van alle individuen met
➢ Aanwezigheid en kracht protectieve
een bepaalde stoornis kan verklaren
- Niet noodzakelijk noch voldoende voor factoren verminderen kans op
stoornis stoornis
Stoornissen zijn niet absoluut maar continu
Stoornissen komen vaker dan verwacht samen
voor
1. Soms wel uitval cognitief proces, maar geen
rekenprobleem.
2. Kans leesprobleem → kans rekenprobleem
ook groter (sommige factoren van
toepassing op beide)
3. Continue vaardigheid; geen scherpe grens
tussen kinderen die wel leesproblemen
hebben, en die dat niet hebben
, Hybrid Multiple deficit model: Genen en
omgeving
Erfelijkheid voor leerstoornissen: .60 -.75%
o Daarvan ongeveer 70% generalist
genes, ongeveer 30% specialist
genes
o Daarnaast ongeveer 30% effecten
uit de omgeving
Specifieke genen nog maar zeer beperkt
geïdentificeerd
o Genetische en omgevingseffecten
eventueel af te leiden uit
vaardigheden van ouders
Genetisch is altijd lastig, kunnen ook andere
factoren zijn die zorgen voor de stoornis.
Artikel: multiple deficit model en invloed genen
op leerstoornis.
Gen x omgeving interactie: invloed genen is niet
altijd even groot maar wordt beïnvloed door
omgeving.
Hogere SES gezinnen: genen vaker grotere rol
(Cor)Relatie tussen genen en omgeving:
• Passief: ouders bieden een bepaalde omgeving aan
• Evocatief: kinderen roepen bepaalde reacties op in hun omgeving
• Actief: kinderen zoeken zelf bepaalde omgevingen op
Generalist genes hypothesis: een combinatie van bepaalde genen is verantwoordelijk voor
leerstoornissen.
Hieronder vallen: zelfregulatie en executieve functies. Belangrijk!
Goede transitie naar school (Morrison e.a.)
Relatie met schoolprestaties en uitval op EFs bij kinderen met leerstoornissen
School readiness/schoolrijpheid: Mate waarin de kinderen kunnen voldoen aan de eisen die de
schoolomgeving stelt. Leerkrachten stellen veel/hoge eisen aan zelfregulatie en aandacht.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Lissa. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.23. You're not tied to anything after your purchase.
