1. De aanwezigheid van een volksgemeenschap.
2. Afgegrensd grondgebied.
3. Aanwezigheid van een hoogste macht.
Alle organen die namens de staat over de samenleving beslissingen nemen noemen wij het
staatsapparaat. Dit apparaat moet soevereiniteit bezitten. Dit wil zeggen dat zij naar buiten
en binnen de hoogste macht moeten zijn.
De trias politica van Montesquieu
1. De wetgevende macht (vaardigt de wetten)
2. De uitvoerende macht (voert wetten uit)
3. De rechtelijke macht (controleert de uitvoerende macht)
decentralisatie
van
staatsmacht
territoriale en
territoriele functionele
functionele
decentralisatie decentralisatie
decentralisatie
gemeente provincie productschap bedrijfschap waterschap
Decentralisatie: staatsmacht is niet alleen in handen van de centrale overheid maar ook in
handen van de lagere overheden.
,Nederland is een gecentraliseerde staat maar tevens een gedecentraliseerde eenheidsstaat.
Eenheidsstaat:
- Bevoegdheden die in de eerste instantie door lagere overheden worden uitgevoerd
kunnen ALTIJD worden overgenomen door de centrale overheid.
- Hogere overheden oefenen controle uit op lagere overheden. Bijv. gemeente moet
toestemming vragen aan provincie: preventieve toetsing.
- De regering heeft spontane vernietigingsbevoegdheid: ieder besluit van een
gemeente of provincie kan door de regering worden vernietigd.
Spreiding in de vorm van decentralisatie wordt verticale verspreiding genoemd.
Centrale vraag:
- Wie oefent op het niveau van de centrale overheid de wetgevende, de bestuurlijke
en de rechtsprekende bevoegdheden uit?
- Wie oefent op het niveau van de lagere overheden de wetgevende, bestuurlijke en
de rechtsprekende bevoegdheden uit?
Organen van de centrale overheid
Statengeneraal(parlement): eerste en tweede kamer.
Actief kiesrecht: het recht om te stemmen.
Passief kiesrecht: het recht om gekozen te worden.
Beperkingen actief kiesrecht: Art. 54 GW
- Nederlander zijn
- Ten minste 18 jaar zijn
- Niet veroordeeld zijn tot een vrijheidsstraf van ten minste een jaar en tevens door de
betreffende rechter ontzet zijn uit het kiesrecht.
- Niet wegens geestelijke stoortnis op grond van een uitspraak van de rechter
onbekwaam zijn tot het verrichten van rechtshandelingen. (Ondercuratelestelling,
Art. 1:381 BW)
Beperkingen passief kiesrecht: Art. 56 GW
- Nederlander zijn
- Minsten 18 jaar zijn
- Niet uitgesloten van kiesrecht zijn
Niemand kan tegelijkertijd lid zijn van de eerste en tweede kamer. (Art. 57 lid 1 GW)
Tweede kamer
, Globaal gezien zijn er twee kiesstelsels: het districtenstelsel en het stelsel van evenredige
vertegenwoordiging.
Het districtenstel: Bij verkiezingen volgens het districtenstelsel worden per district een of
meer kandidaten gekozen. Het districtenstelsel bevordert (vaak alleen in theorie) het contact
van de kiezer met de gekozene, omdat de gekozene de belangen van de kiezers in zijn
district moet behartigen om herkozen te kunnen worden. In Nederland werd het
districtenstelsel in 1917 vervangen door het stelsel van evenredige vertegenwoordiging. In
landen als Groot-Brittannië en de Verenigde Staten wordt het districtenstelsel nog steeds
toegepast.
Het stelsel van evenredige vertegenwoordiging: bij verkiezingen volgens het stelsel van
evenredige vertegenwoordiging worden de kandidaten landelijk gekozen. Dit wordt gedaan
via de kiesdeler:
totaal uitgebrachte stemmen
aantal te verdelen zetels
aantal uitgrbachte stemmen
kiesdeler
Aantal zetels:
Eerste kamer
De eerste kamer wordt trapsgewijs gekozen, indirect door het volk.
De groep personen die voor een bepaalde politieke partij in de eerste of tweede kamer is
gekomen, heet een fractie. Binnen elke fractie heb je een fractievoorzitter, dit is meestal de
lijsttrekker.
Regering: Bestaat uit de koning en de ministers
Nederland is een monarchie, de koning is ons staatshoofd. Hij vervult een symbolische
functie.
Kabinet: bestaat uit de ministers en staatssecretarissen
De ministerraad beraadslaagt en besluit over het algemene regeringsbeleid. In deze raad
hebben alleen de ministers zitten, niet de staatssecretarissen.
Demissionair kabinet: het kabinet dat zijn ontslag aan de Koning aangeboden heeft en
zolang het nieuwe er nog niet is, het oude kabinet aanblijft tot het nieuwe kabinet is
gevormd. Zij mogen geen grote ingrijpende beslissingen nemen.
Formateur: de partijen die samen in het kabinet gaan samenwerken. Soms wordt er eerst
een informateur ingezet, deze gaat onderzoeken welke mogelijke samenwerkingsverbanden
tot stand kunnen gebracht. Als het nieuwe kabinet is samengesteld gaan de fractieleiders
samen met de formateurs een reageerakkoord opstellen. Hierin wordt vastgelegd hoe
bepaalde politieke kwesties worden aangepakt en welke prioriteit zij hebben.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kayleighklompenmaker. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.89. You're not tied to anything after your purchase.