Cytologie 1 samenvatting jaar 2
• Aanleiding onderzoek
o Indicatie klachten (afname huisarts/ gynaecoloog)
▪ Symptomatische patiënten en zichtbare laesies (mogelijk precancereus)
▪ Microscopisch, morfologische celafwijkingen
▪ Met of zonder hr-HPV bepaling
o BVO- screening: mama, cervix en dikke darm (huisarts afname)
• Afname typen
o Histologie → afname uit exacte locatie, invasief dus verdoving/ nacontrole →
beoordeling door groeipatronen te bestuderen, soms invasie diepte bepalen
o Cytologie → afname uit omgeving of locatie, niet invasief, vrijwel pijnloos/ niet
complicatie → beoordeling op cel morfologie, vergelijken met normale cellen
• Cel veranderingen observeren
o Kernvormen/ chromatine
o Cytoplasma structuren
o N/C ratio
• Terminologie
o Vagina= schede
o Portio= baarmoedermond
o Cervix= baarmoederhals (kwetsbaar, twee celtypen gaan in elkaar over)
o Uterus= baarmoederholte
o Ovaria= eierstokken
o Fallopian tube= eileiders
o Atrofisch beeld= geen cel uitrijping, overmaat parabasalen
o Hyperkeratose= anucleotische verhoornde cellen
o Koilocytose= Plaveiselcellen scherp begrensd, heldere plasmatische zone met
dichte rand
o Parakeratose= sterk orangeofiel cytoplasma en kernpycnose (verhoornde
parabasalen)
• Afname monsters
o Speculum (eendenbek) voor openhouden → spatel, brush of bezem gebruikt voor
afname
o Brush voor zowel ecto- als endocervicaal → 5x gedraaid worden → nate fixatie
met methanol/ alcohol
o Fixatie: azijnzuur/ jodiumoplossing, alcohol
• Dunne laag technieken
o Hologic
▪ Cervexbrush met preservCyt fixatief → brush niet naar lab
▪ Geschud, monstervocht passeert membraanfilter en worden op preparaat
gedrukt onder vacuüm
o Surepath
▪ Eigen brush en fixatief → hierbij brush meegestuurd
▪ Gradiënt erbij gedaan, cellen dalen (sediment) en ery’s + slijm erboven,
eraf gepipetteerd, cellen zakken op preparaat (uitzakken)
o Minstens 5000 plaveiselcellen voor goed preparaat
o Voordelen: weinig degeneratief, cel concentratie (weinig klonten), aanvullende
technieken mogelijk, automatische en digitale screening
o Na techniek een PAP kleuring
o Soms alleen geselecteerde preparaten worden beoordeeld handmatig
• Kwaliteit waarborgen
o Uniforme en geautomatiseerde technieken
o Uniforme rapportage
1
, o Goed geschoold personeel
• Iatrogene cel veranderingen na lange tijd nog zichtbaar (groot/ vervormd, cyanofiel
cytoplasma, vacuolen in kern/ cytoplasma, binucleatie of leukofagocytose)
• Papanicolau kleuring
o Haematoxyline: kern → blauw
o OrangeG: keratinisatie → oranje cytoplasma
o EA eosine + geel: cytoplasma niet gekeratiniseerd → roze + groen
o Kleine blauwe cellen vormen reserve cellen rondom gewone cellen
o Uitrijpingsstadia zichtbaar van plaveiselcellen
• Anatomie vrouwelijk geslachtsorgaan
o Vagina is bekleed met plaveiselepitheel
o Cervicale kanaal is bekleed met cilindrische cellen
▪ Endocervicaal: cilindrisch epitheel
▪ Ectocervicaal: plaveiselepitheel
• Buikige cellen = slijmbekercellen met veel muceus
• Squameuze metaplasie
o Ontstaan: door irritatie en cel beschadiging van cilindrisch slijmvlies ondergaan
de pluripotente cellen een functieverandering
o Gevolg: kwetsbare cilindrische epitheel wordt vervangen door plaveiselepitheel
o Oorzaken: hormonen en zure pH (waaronder Hr-HPV)
o En dan: blijvende cel schade kan maligniteiten veroorzaken
o Beeld: Vlakke cel groepjes, rond tot licht polygonaal met cytoplasma uitlopers,
Licht schuimig naar onscherp, soms cyanofiel cytoplasma. Centrale kern, fijn
chromatine, soms nucleolus. Soms binucleatie
• Levensfases
o Prepuberteit: juveniele periode (+- 9 jaar) → geen hormonale stimulatie,
voornamelijk parabasaal → geen celuitrijping
▪ Uiterlijk: los en naast elkaar, zonder kernoverlap
▪ Reservecellen: ovale kernen met donker egaal chromatine en zonder
cytoplasma
▪ Parabasale cellen: ronde cellen met centrale rond/ ovale kernen en matig
dicht cytoplasma
o Puberteit en fertiele periode: hormoonproductie, intermediair, superficieel en
parabasaal
▪ Overmatig losliggende plaveiselcellen in verschillende uitrijpingsstadia:
parabasalen, intermediairen en superficiëlen
▪ Gemengde celuitrijping
o (Post) menopauzale periode: hormonaal inactief
▪ Perimenopauze → 1,5 jaar voor MP
• Realising Factor (RF) verminderd, afname hormoonactiviteit, minder
oestrogeen
• Anovulatoire, onregelmatige cyclus
• Slijmvlies wordt dunner→ endometriumcellen
• Mixed pictures
▪ Menopauze <1 jr
• RF gestopt, geen oestrogeen productie meer
• Celrijping vertraagd
• Overmaat parabasalen
▪ Postmenopauzaal >1 jr
• Ovaria inactief, geen uitrijping
• Parabasalen + reservecellen en celdegeneratie
▪ In senium → stroken basale cellen
• Cyclusbeelden
o Folliculaire fase (1-4 dag)
2
, ▪ Lage hormoonactiviteit → afstoting van uterus slijmvliesepitheel
▪ Gemengde uitrijping van plaveiselcellen
▪ Endometriumcellen liggen in ‘vuile achtergrond’ van ery’s en granulo’s
o Proliferatie fase (5-13 dag)
▪ Toename oestrogeenproductie
▪ Proliferatie van plaveiselcelepitheelcellen → meer superficiële cellen
▪ Eventueel endometriumstromacellen
▪ Schone achtergrond
▪ Verhoogde slijmproductie in endocervicale epitheel
o Ovulatie fase (14 dag)
▪ Eicel naar uterus voor innesteling, hoge oestrogeenproductie
▪ Vooral superficiële cellen en enkele grote intermediaire cellen
▪ Schone achtergrond, waterig slijm in de achtergrond
o Vroege secretie fase (15-28 dag)
▪ Hoge progesteron productie
▪ Overmaat intermediaire plaveiselcellen met clustervorming
▪ Naviculaire cellen zijn intermediaire cellen met opgeslagen glycogeen/
folding → duidelijke celrand met lichter cytoplasma
▪ Glycogeen later omgezet in melkzuur
o Late secretie fase
▪ Enzymen maken celwand kapot→ glycogeen vrij → pH omhoog
▪ Lactobacillen zetten glycogeen om in melkzuur → pH 4,5
▪ Veel lactobacillen gezien (döderleinbacteriën)
▪ pH verandering kan andere cytoplasma kleur geven
o Einde cyclus
▪ Tijdens afstoting, verlaten endometrium en stroma cellen de vagina → veel
neutrofielen
• Endometrium aantreffen: na menstruele cyclus, anticonceptie, hormonale therapie,
endometriose, recente intra- uterine instrumentatie en disfunctionele bloeding
• Hormoonstimulatie
o Oestrogenen: proliferatie endometrium (verdikking baarmoederslijmvlies),
bevordert uitrijping plaveiselepitheel t/m bovenste laag (superficieel)
o Progesteron: secretie endometrium, snelle afstoting intermediaire cellen (geen
uitrijping), bevordert opslag glycogeen in plaveiselcellen
• Na zwangerschap → veel naviculaire cellen (progesteron) en parabasalen (lage
hormoonproductie)
• Degeneratie (vroege celdood)
o Kern en cytoplasma veranderingen
▪ Donkere uit elkaar vallende lyserende/ vervloeiende kernen
▪ Haematofiel (blue blobs)
▪ Van cyanofiel naar eosinofiel en orangofiel cytoplasma
• Soorten ontstekingen
o Acuut
▪ Overmaat neutrofiele granulocyten met leukobollen, soms ook eosinofielen
of macrofagen
o Chronisch
▪ Overmaat lymfocyten
o Sub chronisch
o Folliculaire cervicitis
▪ Lymfefollikels in subepitheliale bindweefsel, mengbeeld met rijpe en onrijpe
lymfocyten, plasmacellen en macrofagen
o Granulomateuze ontsteking
▪ Niet vaak gezien bij cervix cytologie
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur cheyenne_. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour $4.82. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.